Ambasada
Mapa: Białoruś Ambasada Republiki Białoruś Konsulat Generalny
Adres: Białoruś Ambasada Republiki Białoruś Konsulat Generalny
Dane kontaktowe:
Logo:
O instytucji:
Białoruś, Republika Białorusi (również często używane Republika Białoruś) (biał. Беларусь, Рэспубліка Беларусь, Biełaruś, Respublika Biełaruś ros. Беларусь, Республика Беларусь) – państwo w Europie Wschodniej. Graniczy z Polską (na zachodzie), Litwą, Łotwą (na północy), Rosją (na wschodzie) i Ukrainą (na południu). W odróżnieniu od swoich sąsiadów nie posiada dostępu do morza.
Białoruś jest członkiem założycielem ONZ oraz organizacji regionalnych i subregionalnych, tj. Wspólnota Niepodległych Państw, EWG, ZBiR i OBWE.
Białoruska SRR była członkiem założycielem Organizacji Narodów Zjednoczonych i członkiem siedmiu organizacji wyspecjalizowanych ONZ; obok Rosyjskiej FSRR i Ukraińskiej SRR była jedną z trzech republik radzieckich będących podmiotem prawa międzynarodowego.
Od 1991 Republika Białorusi jest suwerennym państwem.
Historia
W IX wieku powstały księstwa wschodniosłowiańskie m.in. Księstwo Połockie, Turowskie, Pińskie i Smoleńskie. W X wieku rozpoczęła się chrystianizacja Słowian wschodnich, zakończona dopiero w XV-XVI wieku.
Ludność wschodniosłowiańska mówiąca językiem ruskim stanowiła większość w Wielkim Księstwie Litewskim. Na państwo księcia Witolda składała się Ruś Biała i Czarna, jak również częściowo Zaleska.
Język ruski był w okresie panowania Giedyminowiczów językiem państwowym, zanim wyparty został przez język polski (oficjalnie w 1696 roku).
W konsekwencji rozbiorów Rzeczypospolitej Polskiej (lata 1793–1795) tereny na których istnieje współczesne państwo Białoruś przeszły pod władanie Rosji. Tłumiono wówczas wszelkie oznaki niezależności Rusinów – zaczynając od języka, poprzez likwidację unii brzeskiej na terenach wcielonych do Cesarstwa aż po odbieranie majątków szlachcie ruskiej.
Rusini wzięli udział w polskich powstaniach: listopadowym i styczniowym. Główni działacze polityczni tacy jak Konstanty Kalinowski i Sierakowski opowiadali się za wskrzeszeniem unii polsko-litewskiej z autonomią Białorusi w jej ramach. Za działalność patriotyczną spotykały ich represje ze strony carów (m.in. Konstanty Kalinowski został powieszony w 1864).
Koniec XIX wieku i początek XX to okres, w którym kształtuje się elita kulturalna i polityczna rozpowszechniająca ideę narodu białoruskiego. W roku 1902 Wacław Iwanowski powołuje Białoruską Partię Rewolucyjną, a rok później bracia Iwan i Anton Łuckiewiczowie powołują Białoruską Rewolucyjną Hromadę. Pierwsza legalna gazeta białoruska pod nazwą Nasza Dola wychodzi 1 września 1906 i jest nieoficjalnym pismem BSH.
25 marca 1918 Białoruś po raz pierwszy w historii (na krótko) ogłosiła niezależność – na części terytorium Białorusi okupowanym wówczas przez Niemcy ogłoszono państwo białoruskie pod nazwą Białoruska Republika Ludowa, które zakończyło swoje istnienie po wycofaniu się armii niemieckiej i proklamowaniu Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej w styczniu 1919.
27 lutego 1919 powołana została sowiecka Litewsko-Białoruska Republika Rad, która upadła 1 września 1919.
23 lutego 1920 w Rydze przedstawiciele Polski oraz rządu na emigracji Białoruskiej Republiki Ludowej podpisali umowę o charakterze konwencji wojskowej mówiącej o wspólnej walce z bolszewikami Wojska Polskiego i Białoruskiej Armii Narodowej (którą dowodził gen. Stanisław Bułak-Bałachowicz).
18 marca 1921 na mocy pokoju ryskiego tereny obecnej Białorusi podzielone zostały między Polskę a Rosję. Głównym ośrodkiem kulturalnym inteligencji białoruskiej stało się Wilno oraz w niewielkim stopniu Białystok.
Po sowieckiej stronie kordonu dokonano reaktywacji Białoruskiej Republiki Radzieckiej (BSRR) początkowo ograniczoną terytorialnie do Mińska i okolic. W 1924 i 1926 r. przeniesiono spod jurysdykcji Rosyjskiej FSRR do Białoruskiej SRR: Połock, Witebsk, Homel i Mohylew. W wyniku agresji radzieckiej na Polskę 17 września 1939 do Białoruskiej SRR przyłączono wschodnią część Mazowsza, część Podlasia, Polesia i Grodno. W latach 1941–1944 Białoruś była okupowana przez wojska niemieckie. W okresie II wojnie światowej kilka milionów Białorusinów walczyło w Armii Czerwonej (w tym ok. 400 tys. – w partyzantce); próby tworzenia struktur państwowych pod patronatem niemieckim nie znalazły szerszego poparcia. Niemcy wymordowali bardzo licznych na Białorusi Żydów, a także co najmniej 750 tys. białoruskiej ludności cywilnej. Po zakończeniu wojny znaczna część Polaków została wysiedlona w nowe granice Polski. Łączne straty wojenne Białorusi należą do największych w Europie: 2,5 mln zabitych i zamordowanych (ok. 28% ludności); kraj poniósł także duże straty w majątku narodowym
Geografia
Białoruś graniczy od zachodu z Polską, od północy z Litwą i Łotwą, od wschodu z Rosją i od południa z Ukrainą. Nie posiada dostępu do morza.
- Całkowita granica lądowa: 2986 km
- Długość granic z sąsiadującymi państwami: Łotwa 143 km, Litwa 462 km, Polska 416 km, Rosja 990 km, Ukraina 975 km
- Najwyższy punkt: Góra Dzierżyńska (Święta Góra) 346 m n.p.m.
- Najniższy punkt: Niemen 90 m n.p.m.
Największe miasta: Mińsk (stolica) – 1,8 mln mieszkańców, Homel, Grodno, Witebsk, Mohylew, Bobrujsk, Brześć nad Bugiem, Baranowicze, Borysów, Pińsk, Orsza, Nowopołock, Mozyrz, Lida, Mołodeczno.
Na Białorusi kryteria przyznania statusu miasta precyzuje zarządzenie z 5 maja 1998 r. (Закон Республики Беларусь от 5 мая 1998 г. №154-З «Об административно-территориальном делении и порядке решения вопросов административно-территориального устройства Республики Беларусь»). Miasta podzielone są na kategorie:
- stolica – Mińsk
- miasta na prawach obwodu (города областного подчинения)
- miasta na prawach rejonu (города районного подчинения).
W 2008 status miasta miało 112 miejscowości.
Na podstawie Zarządzenia Republiki Białorusi z 5 maja 1998 roku (Закон Республики Беларусь от 5 мая 1998 г. №154-З «Об административно-территориальном делении и порядке решения вопросов административно-территориального устройства Республики Беларусь») na Białorusi do kategorii osiedli typu miejskiego zalicza się:
- osiedla miejskie (городские посёлки) – powyżej 2000 mieszkańców, z działalnością przemysłową i komunalną, udogodnieniami kulturalno-socjalne, działalnością handlową, obsługą mieszkańców;
- osiedla wypoczynkowe (курортные посёлки, nazywane też osiedlami kurortowymi) – nie mniej niż 2000 mieszkańców, na terenie których znajdują się sanatoria, domy wypoczynkowe, pensjonaty, udogodnieniami kulturalno-socjalne, działalnością handlową, obsługą mieszkańców;
- osiedla robocze (рабочие посёлки, nazywane też osiedlami fabrycznymi) – nie mniej niż 500 mieszkańców, położone w obszarach działalności przemysłowej, elektrowniach, budowach, stacjach kolejowych i innych.
Na dzień 1 lutego 2008 status ten posiada:
- 87 osiedli miejskich,
- 7 osiedli roboczych,
- 1 osiedle wypoczynkowe.
Kultura
Starobiałoruska literatura zaczęła się rozwijać już w XI w., głównie w dziełach religijnych. W XVI w. Franciszek Skaryna przetłumaczył Biblię na język starobiałoruski. Okres nowożytnej literatury białoruskiej zaczął kształtować się dopiero pod koniec XIX w., a ważnym pisarzem tego okresu był Janka Kupała. Jedną z najstarszych białoruskich gazet jest Nasza Niwa, która została po raz pierwszy opublikowana w Wilnie w 1906 r. Po tym jak Białoruś została włączona do Związku Radzieckiego, rząd radziecki przejął kontrolę nad kulturą. Wolny rozwój literatury następował jedynie na terytorium Polski, aż do okupacji sowieckiej w 1939 roku. Ostatnie poważne ożywienie białoruskiej literatury nastąpiło w 1960 r. z powieści opublikowanych przez Wasyla Bykaua i Uładzimira Karatkiewicza.
Kultura białoruska nie może się swobodnie rozwijać w granicach kraju. Prezydent skutecznie dusi w zarodku wszelkie ogniska wolnomyślicieli, w których rozwinąć może się działalność opozycyjna, m.in. zamknięto Uniwersytet Humanistyczny oraz inne szkoły, gdzie językiem wykładowym był białoruski.
Media są w większości upaństwowione i propagują kulturę zgodną z linią rządu. To w Polsce najprężniej działają organizacje antyreżimowe. W Białymstoku znajduje się rozgłośnia radiowa, która nadaje audycje dostępne na Białorusi. Nieopodal (w Gródku) co roku z inicjatywy BAS-u na uroczysku Boryk odbywa się Festiwal Muzyki Młodej Białorusi „Basowiszcza”, gdzie młodzi muzycy wprost ze sceny mają możliwość wykrzyczenia gniewu i haseł nawołujących do walki z reżimem.
Znanym przedstawicielem muzyki białoruskiej jest zespół N.R.M. (dobrze znany także w Polsce: liczne koncerty, współpraca z Pidżamą Porno), równie dużą popularnością cieszą się takie grupy jak: Gods Tower, Rasta, St.Mir, Indiga, Ściana, BN, Krama, Żyhimont Vaza, Ulis, IQ 48, Neuro Dubel i inni. Znanym „zakazanym” wykonawcą jest też Źmicier Wajciuszkiewicz.
Tradycyjny strój białoruski pochodzi z Rusi kijowskiej. Ze względu na zimny klimat, ubrania uszyte są zazwyczaj z lnu lub wełny. Zostały tak zaprojektowane, aby utrzymać ciepło ciała. Ozdobione są wzorcami ludowymi, kształtującymi się często pod wpływem sąsiednich kultur; polskiej, litewskiej, łotewskiej, rosyjskiej i innych europejskich. Każdy region Białorusi opracował specyficzne wzorce projektowe. Wzorzec używany na pierwszych białoruskich strojach zdobi białoruską flagę, przyjętą w referendum w 1995 r.
Białoruska kuchnia składa się głównie z warzyw, mięsa (zwłaszcza wieprzowiny) i pieczywa. Pokarmy są zazwyczaj albo gotowane lub powoli duszone. Typowy Białorusin spożywa bardzo lekkie śniadanie i dwa posiłki, obiad jest największym posiłkiem dnia. Popularnym napojem na Białorusi jest kwas chlebowy. Kwas chlebowy może być również dodany do krojonych warzyw, tak aby stworzyć zimną zupę o nazwie Okroszka.
Białoruś posiada cztery obiekty wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO:
- Południk Struvego (wraz z 9 krajami)
- Puszcza Białowieska (wraz z Polską)
- Zespół zamkowy w Mirze
- Zespół zamkowy w Nieświeżu
Galeria:
Ocena internautów:
Wyślij wiadomość do instytucji:
Komentarze internautów:
Tagi:
Ostatnia data aktualizacji: 2013-01-19 09:50:43
Średnia Ocena: 4.30
liczba ocen: 45