Gmina Granowo

Granowo – gmina wiejska w województwie wielkopolskim, w powiecie grodziskim. Siedziba gminy to Granowo.

W latach 1975-1998 gmina położona była w województwie poznańskim.

Granowo leży przy drodze krajowej nr 32 Udokumentowana historia Granowa rozpoczyna się od 1298 r.

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002 gmina Granowo ma obszar 68,42 km², w tym:

• użytki rolne: 90%
• użytki leśne: 2%

Gmina stanowi 10,63% powierzchni powiatu.

Demografia

Dane z 30 czerwca 2004:

Szkolnictwo

W Granowie są dwie szkoły. Tzn. "stara szkoła", do której uczęszczają dzieci z klas 1-3 szkoły podstawowej. Mieści się ona przy ul. Szkolnej. Druga szkoła to tzn. "nowa szkoła", do której uczęszczaj uczniowie klas 4-6 podstawówki, 1-3 gimnazjum i przedszkolaki. Szkoła mieści się przy ul. Konstytucji 3-go Maja. Szkoła nosiła imię kpt. Lucyny Hertz i została oddana od użytku 9.11.1963. Jest to Szkoła Tysiąclecia tzn. "tysiąclatka". Pierwsza wzmianka o szkole w Granowie pochodzi z 1641 r. Druga wzmianka o szkole pochodzi z 1725 r., a raczej o jej braku.

Od czego pochodzi nazwa wsi?

Granowo na pewno jest rozwinięciem słowa gran. Albo pola na których wyrosło Granowo miały kształt kanciasty lub owalny. Albo też granowo sioło oznaczało osadę Grana. We wczesnym średniowieczu funkcjonowało to raczej jako przezwisko człowieka o "kanciastej" sylwetce. Trzecia możliwość: granowo sioło oznaczalo sioło graniczne jakiegoś większego zespołu, klucza posiadłości ziemskich. Językoznawcy przyjmują raczej tę trzecią wersję, gdyż wiele miejscowości w Polsce Ma słowo granica.

Wincenty z Granowa

Pierwszym Granowskim, czyli panem Granowa, który zaznaczył się w historii Polski i wymieniany jest w wielu dokumentach, był Wincenty z Granowa, herbu Leliwa. Urodził się on (prawdopodobnie w Granowie) około r. 1370. Wincenty z Granowa miał w swoim czasie wielką władzę i wielki majątek. Był zaufanym człowiekiem Władysława Jagiełły, sprawował urząd kasztelana nakielskiego, starosty generalnego Wielkopolski, brał udział w wielu poselstwach, przez jakiś czas był właścicielem (jeszcze z nadania królowej Jadwigi) miasta Śrem z okolicami i innymi posiadłościami. Brał udział w Bitwie pod Grunwaldem. Za swoje zasługi bitewne otrzymał w zarząd od króla miasto Toruń. Zmarł nagle w 1410 r., podobno otruty. Wstąpił w związek małżeński w 1397 r. z Elżbietą Pilecką. Miał trzech synów z pierwszego małżeństwa: Mikołaja, Andrzeja i Bilizbora. Z Elżbietą miał jednego syna Jana i dwie córki Jadwigę i Elżbietę.

Najsławniejsza granowianka

Było to jej czwarte małżeństwo. Przed Wincentym z Granowa bowiem Elżbieta miała jeszcze dwóch mężów. Pierwszym był morawski pan Wiseł Czambor, który wykradł pannę młodą i przemocą uczynił ją swoją żoną. Elżbietę odebrał mu inny morawski moznowładca, Janczyk Hiczynski z Jiczyna, który w dodatku zabił Wiseła i za przyzwoleniem Jagiełły "spokojnie już posiadał żonę i jej posag". Jańczyk wkrótce umiera, a Elżbieta przechodzi pod opiekę Spytka z Melsztyna, który wydaje ją w roku 1397 za swego protegowanego, Wincentego z Granowa. Po jego smierci Elzbieta jest wdową. Od 1416 r. król Jagiełło zostaje wdowcem (po śmierci żony, Anny Cylejskiej). W roku 1417 Jagiełło bierze sobie za żonę Elżbietę i tak Elżbieta zostaje królową Polski. Elzbieta zmarła 31,03,1420 r. w Krakowie.

Zabytki

Pałac-a raczej dwór szlachecki- w którym miści się Biblioteka Gminna, został więc zbudowany w grugiej połowie XIX wieku. Położony jest w parku o powierzchni około 4 hektarów. Niegdyś, jak opowiadają najstarsi granowianie, był pieknie utrzymany, dziś stracił swoje walory krajoznawcze-zachowały się jedynie resztki dwóch alei grabowych i niektóre stare drzewa.

Oficyna dworska- Jest najstarszym budynkiem wykorzystywanym dziś przez Rolniczy Kombinat Spółdzielczy na pomieszczenia biurowe. Położona jest na skraju parku. Zbudowano ją w końcu XVIII wieku i zapewne służyła- do czasu zbudowania pałacu- za mieszkanie właścicielom i dzierżawcom. Z końca XIX wieku pochodzą niektóre budynki gospodarcze dawnego majątku, a także czworaki, stojące wzdłuż ul. Kolejowej dzis juz w złym stanie, ale ciagle służące pracownikom Rolniczego Kombinatu Spółdzielczego.

"Stara szkoła" i budynki mieszkalne- Przeszło 100 lat ma też budynek starej szkoły i kilka budynków mieszkalnych przy ul. Kolejowej i Szkolnej, a także młyn i dawny gościniec na ul. Poznańskiej.

Dworzec kolejowy- Zbudowany w 1908 roku, przy którym w 1909 roku otworzono linię kolejową i położony w sąsiedztwie dworca piętrowy dom mieszkalny dla kolejarzy.

Miejscowości w gminie

Sołectwa:

• Bielawy,
• Dalekie,
• Drużyń,
• Granowo,
• Granówko,
• Januszewice,
• Kąkolewo,
• Kotowo,
• Kubaczyn,
• Niemierzyce,
• Separowo,
• Strzępiń,
• Zemsko

Sąsiednie gminy

Buk, Grodzisk Wielkopolski, Kamieniec, Opalenica, Stęszew