Powiat bolesławiecki

Powiat bolesławiecki - powiat w Polsce (województwo dolnośląskie), utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Bolesławiec. Powiat bolesławiecki leży w południowo-zachodniej części kraju w północno-zachodniej części województwa dolnośląskiego. Jest on drugim co do wielkości powiatem tegoż województwa. Tutaj też przebiega granica pomiędzy województwami dolnośląskim i lubuskim. Powiat bolesławiecki położony jest w pobliżu granic Polski z Czechami i z Niemcami, na skrzyżowaniu dróg łączących Wschodnią i Zachodnią Europę oraz Skandynawię z Europą Południową. Duże obszary leśne zajmujące około 50 % powierzchni powiatu determinują położenie i rozwój osadnictwa. Należy jednak wskazać, że powiat bolesławiecki nie należy do grupy subregionów wysoce zurbanizowanych.

W skład powiatu wchodzą:

• gminy miejskie: Bolesławiec
• gminy miejsko-wiejskie: Nowogrodziec
• gminy wiejskie: Bolesławiec, Gromadka, Osiecznica, Warta Bolesławiecka
• miasta: Bolesławiec, Nowogrodziec

Demografia

Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2005):

Miasta:

Gminy:

Administracja

Powiat bolesławiecki jest jednym z 26 powiatów wchodzących w skład województwa dolnośląskiego. Starostą jest Cezary Przybylski.

Sąsiednie powiaty

Zgorzelecki, lubański, lwówecki, złotoryjski, legnicki, polkowicki, żagański

Transport

Przez obszar powiatu prowadzą autostrada A4 (44 km; węzły: Godzieszów, Bolesławiec i Krzyżowa) oraz autostrada A18 (28 km), na której zlokalizowano węzły: Świętoszów, Golnice, Lipiany i Krzyżowa, co daje średnią gęstość sieci autostrad 0,059 km na km² powierzchni powiatu (dla porównania w Niemczech wynosi ona 0,035 km/km²).

Historia

Rys historyczny

Z niedalekich okolic Bolesławca pochodzą jedne z najstarszych śladów osadnictwa na ziemiach polskich. Na tych właśnie terenach osiedliło się, należące do plemion lechickich, z których wywodzą się Polacy, plemię Bobrzan.

Ważniejsze wydarzenia w historii powiatu:

• 1202 - Bolesławiec znany jako gród kasztelański Boleslavc;
• XIII w. – nadanie praw miejskich dla Bolesławca (notatka potwierdzająca z 1251);
• 1233 – nadanie praw miejskich dla Nowogrodźca;
• 1297 – powstaje zamek w Kleczkowie;
• 1392 – tereny dzisiejszego powiatu przechodzą pod panowanie Czech;
• od XVI w. – Bolesławiec ośrodkiem wyrobu ceramiki („buncloki”);
• 1492 – pierwsza wzmianka o powstawaniu systemu kanalizacji;
• 1511 – pierwsza wzmianka o działalności cechu garncarzy;
• 1526 - tereny dzisiejszego powiatu przechodzą pod panowanie dynastii Habsburgów;
• 1739 – wielki pożar miasta;
• 1897 – powstanie Szkoły Ceramicznej;
• 1945 – po wkroczeniu wojsk radzieckich ludność niemiecka zmuszona do opuszczenia terenów dzisiejszego powiatu;
• Po 1945 – Bunzlau zmienia nazwę na Bolesławiec, a Naumburg am Queis na Nowogrodziec;

Średniowieczny Wał Śląski koło Wierzbowej

W północnej części powiatu, około 3,5 km na północ od Wierzbowej, jest zlokalizowany 7,5 kilometrowy fragment Wałów Śląskich – czyli średniowiecznych budowli drewniano-ziemnych o historycznym, prawdopodobnym znaczeniu graniczno-obronnym. Ich łańcuch ciągnie się od Krosna Odrzańskiego na północy, aż po mokradła w okolicy Wierzbowej na południu. W większości owe Wały uległy już zatarciu z racji oddziaływania kilkusetletnich czynników naturalnych i cywilizacyjnych. Odcinek koło Wierzbowej zachował się w relatywnie dobrym stanie z uwagi, iż jest on zlokalizowany na małodostępnych terenach Borów Dolnośląskich (do roku 1993 obejmowała go strefa i otulina poligonu PGWAR – obecny Ośrodek Szkolenia Poligonowego Żagań-Świętoszów).

Góra Polaków (Polackenberg - Rückenwaldau)

Niedaleko południowego krańca Wału Śląskiego, około 2,5 km na północ od Wierzbowej, na północnych rubieżach historycznego i teraźniejszego powiatu bolesławieckiego, położone jest niewielkie, śródleśne wzniesienie (153,6 m n.p.m.), wzmiankowane na wielu niemieckich, historycznych mapach oraz w kronikach szkolnych okolicznych wsi, w tym w kronice szkoły w Rückenwaldau (obecnie Wierzbowa). Wzgórze to nazywane było: Polackenberg, Górą Polaków lub nieściśle Polską Górą. Miejsce to i nazwa Polacken(berg) świadczy o istniejącym w średniowieczu w tych okolicach osadnictwie polskim, wypartym i napiętnowanym przez kolonizatorów germańskich. Nazwa Polacken-Berg występuje także w innym miejscu na Dolnym Śląsku - w Kotlinie Jeleniogórskiej - jest to wzniesienie niedaleko wsi Marczyce, na współczesnych polskich mapach zwane Polską Górką. Wskazywałoby to na fakt iż osadnictwo polskie było obecne nawet pod Karkonoszami, co potwierdzałaby też chociażby typowo słowiańska nazwa potoku i wsi Łomnica - Lomnitz, czy rzeki Bóbr - Bober.

Powiaty partnerskie

Powiat Bolesławiecki posiada dwa niemieckie powiaty partnerskie: Landkreis Bautzen (ze stolicą w Budziszynie) i Rhein-Sieg (ze stolicą w Siegburgu).