Osła

Osła (dawniej niem. Aslau) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie bolesławieckim, w gminie Gromadka.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa legnickiego.

Historia

Obecna nazwa wsi ma korzenie słowiańskie czego dowodem jest prawie identyczne jej brzmienie w najstarszych dokumnetach. Łacińska bulla papieża Innocetnego IV potwierdzająca uposażenie biskupstwa wrocławskiego a wystawiona w Lyonie 9 sierpnia 1254 roku wymienia ją jako Ocenane, a w "Księdze uposażeń biskupstwa wrocławskiego" z 1305 roku nazwę zapisano jako Osla. Historyczna Osła to osada słowiańska powstała jeszcze przed 1200 rokiem. Kiedy została założona tutejsza posiadłość rycerska . Osła jako pierwsza ze wszystkich osad w gminie Gromadka została wymieniona w źródłach w 1245. Prawdopodobnie te tereny zasiedlało plemię Bobrzan. Pierwsza znana rodzina, która miała w posiadaniu Osłą, określana była przydomkiem von der Ossel. Nickel von der Ossla posiadał posiadłość we wsi Osła, co ciekawe służył w wojskach Zakonu Najświętszej Maryi Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie inaczej Zakonu Krzyżackiego, więc wziął udział w bitwie pod Grunwaldem. 3 sierpnia 1825 r około godzi 10 rano w miejscowej kuźni wybuchł pożar , spłonął w tedy zamek, stajnie, szopy, zabudowania dworskie, kościół ewangelicki i katolicki z przyległymi budynkami, plebanią i domem zakrystianina, Górny młyn, a także 7 dużych zagród chłopskich – w sumie 1/3 wsi. Spłonęły także dokumenty o dziejach Osłej i okolic. 8 maja 1826 roku położono kamień węgielny pod budowę nowej świątyni, zaś 25 grudnia nastąpiło jej uroczyste otwarcie. W 1845 roku w Osłej działały 4 wodne młyny, 3 wiatraki, 1 tartak, 1 browar, 24 rękodzielników, 19 kupców i handlarzy. Utworzono tu filię obozu Gross- Rosen. Osła jest jedyną miejscowością w Polsce, w której podczas mszy rezurekcyjnej odgrywana jest scena zamieszek wśród żołnierzy (bitwa żołnierzy) spowodowana zmartwychwstaniem Jezusa. Sami żołnierze wartę obejmują już od zakończenia liturgii wielkiego piątku.

Według pewnych danych w Osłej przed pierwszą wojną światową na wzgórzu (na drodze Osła-Gromadka) stały wiatraki.

Podczas wojny podobóz Groß-Rosen, produkcja myśliwców nocnych FW Ta-154.

Zabytki i kultura

• Kościół Świętych Piotra i Pawła z 1826 roku
• Pałac sprzed 1939 roku
• Tablica wojny 1813 - 1814 rok
• Szkoła z 1899 roku

Osła jest jedyną miejscowością w Polsce, w której podczas mszy rezurekcyjnej odgrywana jest scena zamieszek wśród żołnierzy (bitwa żołnierzy) spowodowana zmartwychwstaniem Jezusa. Sami żołnierze wartę obejmują już od zakończenia liturgii wielkiego piątku.

Zobacz też

• Osława Dąbrowa
• Osławica