Uciechów (województwo dolnośląskie)

Uciechów (niem. Bertholdsdorf) – wieś w Polsce, siedziba sołectwa położona w województwie dolnośląskim, w powiecie dzierżoniowskim, w gminie Dzierżoniów.

W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa wałbrzyskiego.

W latach 1945 - 1947 wieś nosiła nazwę Bartków.

Historia i zabytki

Po wojnie nazwę wioski przetłumaczono z niemieckiego Bertholdsdorf na Bartków, dopiero później otrzymała miano Uciechów. Wioska powstała w wyniku osadzania na ziemi książęcej niemieckich osadników. Takim pierwszym organizatorem, a może właścicielem był prawdopodobnie Bertold. W 1305 roku Bertholdi villa wymieniana jest wśród wsi, z których biskup wrocławski odbierał czynsz. Z 1335 roku pochodzi informacja o istniejącym we wsi kościele parafialnym. W 1677 roku wieś określono jako Barschdorf, a w 1765 - jako Bertholdsdorf.

W Uciechowie znajduje się renesansowo-barokowy dwór przykład nowożytnej siedziby szlacheckiej, kościół św. Bartłomieja z XV wieku (obie budowle przebudowane na przełomie XIX i XX wieku), krzyż pokutny wbudowany w mur cmentarza, na wzgórzu za wsią średniowieczne grodzisko, a kilometr za wsią w kierunku Dzierżoniowa stoi murowana kapliczka z 1700 roku, ufundowana przez ówczesnego właściciela wsi barona Krzysztofa von Almesloe.

W 1427 roku wzmiankowany był proboszcz tutejszego kościoła, niejaki Mikołaj Longi kanonik wrocławski. Przed rokiem 1550 wraz ze zmianą wyznania właściciela wsi kościół staje się ewangelicką świątynią. Do katolików wraca ponownie w 1654 roku, a urząd plebana sprawował proboszcz z Dzierżoniowa. Po roku 1667 nowy proboszcz rezyduje już przy kościele, dodatkowo opiekując się kościołem w Dobrocinie. W 1700 roku spłonął budynek plebanii, a probostwo przeniesiono do Dzierżoniowa, a w 1793 roku kościół staje się kościołem filialnym parafii w Jaźwinie i tak pozostaje do dziś. Kościół zawdzięcza swą gruntowną rozbudowę Krzysztofowi von Almesloe, który został w 1705 roku wyniesiony przez cesarza Leopolda I do stanu hrabskiego. Wystrój wewnętrzny pochodzący z okresu 1725-1727 stanowi ciekawy przykład jednolitego stylowo zespołu barokowej snycerki i malarstwa. W skład tego zespołu wchodzi ołtarz główny, ołtarze boczne św. Anny Samotrzeci i św. Jana Chrzciciela, ambona, chrzcielnica z drewnianą pokrywą (na pokrywie scena chrztu chrystusa) oraz figura Jana Nepomucena.

Bardzo interesujący zabytek kulturowy tworzy południowa przybudówka do kościoła ukończona w 1618 roku. Ma ona trzy kondygnacje: kryptę, zakrystię i otwartą do wewnątrz kościoła emporę. W krypcie spoczęli członkowie rodziny von Stange i pierwszy właściciel Uciechowa z rodu von Almesloe, zmarły w 1625 roku Jodok, bohater kilkunastu bitew okresu wojny trzydziestoletniej.