Muchów

Muchów (niem. Mochau) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie jaworskim, w gminie Męcinka, na Pogórzu Kaczawskim (Pogórzu Złotoryjskim) w Sudetach.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa legnickiego.

Położenie

Wieś położona w południowo-zachodniej Polsce, w południowo-zachodniej części Pogórza Kaczawskiego, na terenie Parku Krajobrazowego Chełmy, około 12 km., na północny zachód, od centrum miejscowości Bolków

Charakterystyka

Stara rozległa, rozproszona wieś, o luźnym układzie zabudowań, położona w dolinie, dopływów rzeki Kamiennika u zachodniego podnóża Muchowskich Wzgórz. Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 365 z Jawora do Świerzawy. Zabudowa wsi składa się z pojedynczych budynków gospodarczych i mieszkalnych rozlokowanych na wysokości od 350 do 380 m n.p.m.na długim odcinku wzdłuż drogi, po obu stronach. W centrum wsi przy skrzyżowaniu dróg wznosi się gospoda należąca do rodziny Wandelów. Północną część wsi zajmują częściowo zachowane zabudowania folwarku. Poza wsią, na zachód od głównej drogi, wznosi się otoczony parkiem ośrodek Szkoleniowo – Wypoczynkowy "Pałacyk". Jest to wieś, o rolniczym charakterze i wypoczynkowych walorach. Wokół wsi rozciągają się użytki rolne i rozległe łąki, leżące głównie na podmokłych terenach. Na obszarze wsi występują, niewielkie pasy zieleni z drzew liściastych w formie przydomowych nasadzeń, oraz wzdłuż rzeki i miedz. Niedaleko wsi w kierunku północno-wschodnim położona jest Czartowska Skała. Wieś otoczona jest lasami mieszanymi z przewagą drzew liściastych. We wsi zachowało się kilka domów mieszkalnych i mieszkalno-gospodarczych o cechach charakterystycznych dla budownictwa regionalnego, z połowy XIX wieku, pałac z początku XX wieku, budynek dawnej gospody rodziny Wandelów z XVIII wieku.

Historia

Pierwsza wzmianka o miejscowości "Muchovo" pochodzi z 1203 roku, w której miejscowość wymieniana jest jako własność cystersów, słynąca w średniowieczu z rybactwa stawowego i łowiectwa. Na terenie obecnej wsi istniała wcześniej stara słowiańska osada, która została skolonizowana przez cystersów z Lubiąża. W 1283 roku książę Henryk V Legnicki podarował mnichom ziemię i część lasu w Pomocnem i potwierdzeniem w dokumencie zwolnieni mieszkańców wsi z obciążeń na rzecz księcia. Od 1637 roku wieś była własnością von Schweinichenów, następnie rodziny von Vogten, a w latach 1883-1945 wieś należała rodu do von Sprengerów z Małuszowa. Po II wojnie światowej, rozpoczęto wysiedlanie ludności pochodzenia niemieckiego i osiedlanie polskich przesiedleńców.

Inne

• Liczba mieszkańców: około 170, sołtys: Zdzisław Sapieło (od 1988 roku).
• Wieś do 1945 roku nosiła nazwę Mochau.
• Na północny zachód od wsi znajdują się pozostałości po cysterskich stawach rybnych.
• Każdego roku w lipcu na podmokłych "Muchowskich łąkach" odbywa się dolnośląska impreza edukacyjno-rekreacyjna "Muchowska Kosa".

Ciekawostka

• Na południowy zachód od wsi występuje ciekawe zjawisko przyrodnicze "Łąki Muchowskie" jest to rozległy 90 ha ciekawy florystycznie kompleks łąk trzęślicowych z trzęślicą modrą i łąk ostrożeniowych z ostrożeniem łąkowym i ostrożeniem warzywnym.
• We wsi rośnie ponad 300-letnia lipa szerokolistna o obwodzie 7,3 m – pomnik przyrody.
• Około 2,5 km. na południowy zachód od Muchowa w "Muchowskim Lesie" znajduje się punkt, w którym przecinają się współrzędne geograficzne 51° N i 16° E, miejsce to oznaczone jest bazaltowym słupem.

Godne uwagi

• Osada z XVIII wieku – zabytek archeologiczny.
• Łąki Muchowskie
• Zabudowa wsi:zajazd, domy mieszkalne, mieszkalno–gospodarcze, zagrody oraz zespół domów o konstrukcji szkieletowej z XVIII/XIX wieku.
• Dom nr 2 zarządcy folwarku, z przełomu XVIII/XIX wieku.
• 300-letnia lipa szerokolistna-pomnik przyrody.
• Pałac z początku XX wieku, ze starym parkiem z okazałymi bukami.

Zobacz też: Muchówka

Bibliografia

• Słownik geografii turystycznej Sudetów, tom 7 Pogórze Kaczawskie, red. Marek Staffa, Wydawnictwo I-BiS, Wrocław 2002, ISBN 83-85773-47-9
• Góry i Pogórze Kaczawskie. Skala 1:40.000. Jelenia Góra: Wydawnictwo Turystyczne Plan, 2004. wyd. II. ISBN 83-88049-02-x.