Gmina Kudowa-Zdrój - Informacje
Rodzaj gminy: miejska
Wysokość npm: 370-420 m n.p.m.
Populacja: 10103
Gęstość populacji: 299,7 os./km²
Powierzchnia: 33,90 km²
TERC: 5020108031
Numer kierunkowy: 74
Tablice rejestracyjne: DKL
Urząd gminy Kudowa-Zdrój
Adres: ul. Zdrojowa 24 57-350 Kudowa-Zdrój
Kudowa-Zdrój
Kudowa-Zdrój (niem. Bad Kudowa, czes. Lázně Kudova lub Lázně Chudoba) – miasto i gmina uzdrowiskowa w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim.
Historycznie miasto należało do hrabstwa kłodzkiego. W latach 1976-1991 miejscowość była siedzibą gminy wiejskiej Kudowa-Zdrój. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa wałbrzyskiego. Według danych z 31 grudnia 2009 miasto liczyło 10 159 mieszkańców.
Położenie
Według danych z roku 2002, Kudowa-Zdrój ma obszar 33,99 km², w tym:
- użytki rolne: 40%
- użytki leśne: 15%
Miasto stanowi 2,07% powierzchni powiatu.
Sąsiednie gminy: Lewin Kłodzki, Radków, gmina Szczytna. Gmina sąsiaduje z Czechami.
Toponimia
W 1946 roku wprowadzono urzędowo nazwę Kudowa Zdrój, zastępując poprzednią niemiecką nazwę Bad Kudowa.
MS Kudowa Zdrój, drobnicowiec, zatonął 20 stycznia 1983.
Demografia
Dane z 30 czerwca 2004:
Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
---|---|---|---|---|---|---|
jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
populacja | 10 274 | 100 | 5447 | 53 | 4827 | 47 |
gęstość zaludnienia (mieszk./km²) | 302,3 | 160,3 | 142 |
Geografia
Kudowa jest położona w dolinie na pograniczu Gór Stołowych i Pogórza Orlickiego na wysokości od 370 do 420 m n.p.m. nad potokiem Bystra, który poprzez rzekę Metuję (czes. Metuje) wpada do Łaby (zlewisko Morza Północnego). Położenie Kudowy na południowych stokach powoduje, że ma ona klimat łagodniejszy od miejscowości położonych w Kotlinie Kłodzkiej, od której jest oddzielona Przełęczą Polskie Wrota. Do 21 grudnia 2007 posiadało cztery przejścia graniczne na granicy z Czechami, w dzielnicach: Słone, Czermna, Brzozowie (Brzozowice) i Pstrążna, wszystkie zlikwidowane na mocy Układu z Schengen.
Tranzyt
- Droga krajowa nr 8 Kudowa-Zdrój (Byłe przejście graniczne Kudowa Słone-Náchod) - Wrocław - Warszawa - Białystok - Byłe Przejście graniczne Budzisko-Kalvarija
- Trasa europejska E67 Praga – Helsinki
- Droga wojewódzka nr 387
- stacja kolejowa Kudowa-Zdrój.
Historia
Pierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą z 1354 r. Wieś, która dała początek miastu, położona była na czeskim obszarze etnicznym i nazywała się Lipolitov a następnie Chudoba. Anegdota głosi, że nazwa ta (w języku polskim bieda) odzwierciedlała status materialny mieszkańców. Znana jest też nazwa Čermenské Lázně . W XVII w. odkryto źródła leczniczych wód o zróżnicowanym składzie chemicznym. W 1636 r. powstały pierwsze urządzenia kąpielowe. W roku 1777 ukazała się we Wrocławiu broszura pt. "Publiczne Uwiadomienie Zdroiów Zdrowych lub wód mineralnych leczących na Śląsku w Kodowie, Reynercu, Altwasser, Szarlotenbrun, Salcbrun i Flinsbergu się znaydujących". Było to dokonane przez Dawida Vogla tłumaczenie niemieckiej książeczki, wydanej w 1774 r., autorstwa Johanna Gotfrieda Morgenbessera, wrocławskiego lekarza i chemika. Publikacja zawierała informacje obejmujące m.in. wyniki przeprowadzonych analiz, skład chemiczny wód oraz medyczne ich zastosowanie. W połowie XIX w. została uznana za pierwsze uzdrowisko kardiologiczne w Niemczech. Dodatkowy impuls do rozwoju miasta jako kurortu dało otwarcie linii kolejowej Kłodzko-Kudowa-Czechy w 1905 r. W wyniku II wojny światowej, w 1945 r. pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czechosłowacką toczył się spór graniczny, między innymi o Kudowę. Strona czechosłowacka wysłała nawet w ten rejon pociąg pancerny.
Ostatecznie miasto weszło w skład państwa polskiego. Jego dotychczasową ludność wysiedlono do Niemiec. Jednocześnie w 1945 r. Kudowa otrzymała prawa miejskie.
Turystyka
Głównymi atrakcjami turystycznymi Kudowy jest położona w dzielnicy miasta Czermna Kaplica Czaszek – jedna z trzech w Europie (kaplica wyłożona czaszkami i piszczelami ludzi zmarłych w czasie wojny trzydziestoletniej oraz zarazy), odrestaurowany park zdrojowy z pijalnią wód mineralnych (wody arsenowe) i otwarte w 2002 r. kryte kąpielisko. W Kudowie organizowane są Festiwale Moniuszkowskie, których repertuar złożony jest w większej części z dzieł Stanisława Moniuszki, twórcy polskiej opery narodowej.
Ponadto jest dogodnym punktem wypadowym dla jednodniowych wycieczek w Góry Stołowe (Szczeliniec Wielki, rezerwat Błędne Skały), sanktuarium w Wambierzycach oraz do Czech, w tym do Pragi położonej w odległości 150 kilometrów.
Posiada rozbudowaną bazę noclegową, zarówno w sanatoriach (możliwość z korzystania z zabiegów przyrodo-leczniczych), jak i w licznych pensjonatach i hotelach.
Kudowa również posiada trzy wody źródlane, dwie z nich (Marchlewski i Śniadecki) są umieszczone w budynku (można się napić za złotówkę), a trzeci jest umieszczony niedaleko stawu (w Parku Zdrojowym, bez opłat), niestety nie ma podziału na zimną i ciepłą jak dwa poprzednie.
W Kudowie działa również Muzeum Zabawek, Muzeum Żaby, gromadzące wszelkie gadżety związane z tym płazem oraz Szlak ginących zawodów.
W dzielnicy Czermna udostępniona jest do zwiedzania szopka zbudowana w latach 1904-1924 składająca się z ok. 250 ruchomych figurek lipowych.
W Pstrążnej znajduje się Muzeum Kultury Ludowej Pogórza Sudeckiego ze skansenem, w którym zgromadzono m.in. drewniane budynki z ziemi kłodzkiej wraz z zabytkami kultury materialnej: ich wyposażeniem – meblami, pościelą, sprzętami gospodarskimi. Muzeum wydaje także kwartalnik Pamiętnik Kudowski.
Piesze szlaki turystyczne:
- Karłów – Błędne Skały – Kudowa-Zdrój – Dańczów – Lewińska Przełęcz – Grodczyn – Duszniki Zdrój (Główny Szlak Sudecki)
- Pasterka – Błędne Skały – Czermna – Kudowa-Zdrój – Krucza Kopa – Darnków – Rozdroże pod Lelkową
- Kudowa-Zdrój – granica z Czechami (dawne przejście graniczne Brzozowie-Česká Čermná)
Sport
W miejscowości działa klub piłkarski Włókniarz.
Wspólnoty religijne
Na terenie miasta działalność duszpasterską prowadzą następujące kościoły:
- Kościół Rzymskokatolicki
- Parafia św. Katarzyny
- Dom Zakonny Misjonarzy Klaretynów
- Parafia Miłosierdzia Bożego
- Kaplica Sióstr Elżbietanek
- Parafia pw. świętego Bartłomieja - Czermna
- Dom zakonny Willa Diana
- Kościół Ewangelicko-Augsburski (Góra Parkowa)
- Filiał parafii w Kłodzku
- Kościół Ewangelicko-Reformowany (Pstrążna)
- Kościół Zielonoświątkowy
- Zbór w Kudowie-Zdroju
- Chrześcijański Zbór Świadków Jehowy
Kontrowersje w sprawie nazwy
Nazwa miejscowości Kudowa Zdrój pisana z łącznikiem (dywizem) jest nazwą urzędową, ustaloną przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji po zasięgnięciu opinii Komisji Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych i opublikowaną w Dzienniku Ustaw. W 2004 roku Rada Języka Polskiego uchwaliła taki sposób zapisu wieloczłonowych nazw miejscowych. Forma nazwy pisana bez łącznika, tzn. „Kudowa Zdrój” jest obecnie formą potoczną.
Polityka i administracja
Dzielnice i osiedla
- Brzozowie/Brzozowice
- Bukowina
- Czermna
- Jakubowice – polożone niedaleko Narodowego Parku Gór Stołowych.
- Pstrążna
- Słone
- Zakrze
Władze miasta
Kudowa-Zdrój ma status gminy miejskiej. Mieszkańcy Kudowy-Zdroju wybierają do swojej rady miasta 15 radnych w wyborach co 4 lata, w sześćiu okręgach wyborczych. Organem wykonawczym władz jest burmistrz. Siedzibą władz miasta jest zabytkowa willa, znajdująca się przy ulicy Zdrojowej 24..
Burmistrzowie Kudowy-Zdroju (od 1990):
- 1990-1994 Piotr Pawelczyk
- od 1994 Czesław Kręcichwost
Mieszkańcy Kudowy-Zdroju wybierają parlamentarzystów z okręgu wyborczego Wałbrzych, a posłów do Parlamentu Europejskiego z dolnośląsko-opolskiego okręgu wyborczego z siedzibą we Wrocławiu.
Współpraca międzynarodowa
Miasta partnerskie:
- Náchod
- Hronov
- Horn-Bad Meinberg
Zobacz też
- miasta w Polsce
- nazwy miejscowości z łącznikiem
Kody pocztowe w gminie Kudowa-Zdrój (wyświetlono 1/1)
Wtyczki społecznościowe
Komentarze o Gminie Kudowa-Zdrój
Ostatnia data aktualizacji: 2012-03-16 16:04:47