Karłów

Karłów (niem. Carlsberg) – niewielka wieś położona w Górach Stołowych u południowych podnóży Szczelińców w gminie Radków, powiat kłodzki, województwo dolnośląskie.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.

Historia

Karłów jako gmina dworska został założony w 1730 r. przez cesarza Karola VI, ostatniego męskiego potomka z dynastii Habsburgów. Na początku miejscowość zamieszkiwali Czesi (ziemia kłodzka była od wieków częścią Królestwa Czech). Pierwszego sołtysa wraz z dwoma ławnikami mianowano w 1737 r., a o randze tego urzędu świadczy pieczęć z wizerunkiem św. Michała Archanioła trzymającego wagę sprawiedliwości. Dopiero, gdy z polecenia króla pruskiego Fryderyka Wilhelma II w roku 1790 przyjechał świeżo upieczony absolwent wojskowej Akademii Inżynieryjnej w Poczdamie, porucznik Gustaw von Rauch, późniejszy generał i pruski minister wojny, by na górze Ptak wznieść warownię (zwaną obecnie Fortem Karola), o tej leśnej osadzie za sprawą ówczesnego sołtysa Franza Pabla usłyszał świat. We wspomnianym czasie mieszkający tu ludzie utrzymywali się jedynie ze zbieractwa i ścinki drzew.

24 marca 1945 koło miejscowości rozbił się messerschmitt Bf 109 Luftwaffe pilotowany przez Orlando Ciciaro, niemieckiego żołnierza włoskiego pochodzenia. Jego grób znajduje się w Szalejowie Dolnym.

W 1945, po zakończeniu wojny wieś włączono w granice Polski. Jej dotychczasowi mieszkańcy zostali wysiedleni do Niemiec.

Turystyka

Miejsce przecięcia się kilku szlaków i baza wypadowa w największe atrakcje gór: Błędne Skały, Białe Skały, Kopę Śmierci, Narożnik i Szczeliniec Wielki. Przez miejscowość przebiega Szosa Stu Zakrętów, tutaj też odgałęzia się droga do Ostrej Góry z przejściem turystycznym do Czech.

• (Główny Szlak Sudecki): Wambierzyce – Rogacz – Droga nad Urwiskiem – Karłów – Błędne Skały – Jakubowice – Kudowa-Zdrój
• Radków – Pasterka – przełęcz pod Szczelińcem Wielkim – Karłów – Skalne Grzyby – Batorów – Złotno – Duszniki-Zdrój
• trawers Szczelińca Małego od szlaku jw.
• przełęcz pod Szczelińcem Wielkim – Skalne Wrota – Radków
• Kudowa-Zdrój – Czermna – Pstrążna – Ostra Góra (turystyczne przejście graniczne z Republiką Czeską) – Pasterka – Karłów – Urwisko Batorowskie – Batorów – Garncarz – Polanica-Zdrój
• Karłów – Kopa Śmierci – Łężyce – Duszniki-Zdrój

W Karłowie działają schroniska turystyczne, pensjonaty, znajduje się tu poczta i sklep spożywczy. Istnieje również punkt gastronomiczny, gdzie można zjeść podstawowe dania typu fast-food oraz ryby i dania kuchni polskiej.

Przez Karłów przebiegają liczne trasy rowerowe, w tym Międzynarodowa Trasa Rowerowa Ściany i Międzynarodowa Trasa Rowerowa Góry Stołowe.

W ostatnim czasie wytyczono też trzy trasy dla narciarzy biegowych zaczynające się w Karłowie i okrążające Szczeliniec Wielki. Łączna długość tras to 50 km, a o ich profesjonalną jakość dbają zimą ratraki (Więcej informacji na stronach internetowych Urzędu Miasta i Gminy Radków).

Bibliografia

• National Geographic Polska, 6 (53), czerwiec 2002
• Krótka historia uprzystępniania Szczelińca, F. Pabel
• Notatki i opracowania własne, R. Czech
• Z dziejów Szczelińca i Karłowa, Stanisław Góra: Karłów 2005

Zobacz też

• Karłowo