Ścinawka Dolna

Ścinawka Dolna (niem. Niedersteine) – wieś w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Radków.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.

W pięknej malowniczej Kotlinie Kłodzkiej, między Kłodzkiem a Nową Rudą leży Ścinawka, która dzieli się na trzy części: Ścinawka Dolna, Średnia i Górna.

Ścinawka Dolna została założona w 1300 r. i leży na Wzgórzach Ścinawskich. W 1320 r. wieś została wymieniona w starych księgach po raz pierwszy jako „Stynaria Inferior”. Wieś była w 1350 r. własnością pana na zamku – Ottona Hugiewicza. Później wieś przypadła Konradovi von Nymancz i pozostała własnością tej rodziny do 1437 r., kiedy to Wenclaw Kluksa von Döhalitz został na zamku nowym panem. Już w 1439 przypadła jednak wdowie po Wenclawie –Dorothei, która poślubiła Hansa von Dönig. W rękach tej rodziny Ścinawka Dolna została do roku 1625.

Na podstawie decyzji Ferdynarda II w 1628 r. została darowana Gispertowi Voffo Voffenburg. W 1637 r. zamek przeszedł w ręce rodziny von Hemm Hemmstein. Mieszkańcy Ścinawki Dolnej rodzinie tej zawdzięczają dużo, a mianowicie: zbudowanie kaplicy św. Sebastiana, ufundowanie wielkiego dzwonu do starego kościoła. Zamek znajduje się nieopodal kościoła. Część tego obiektu została wyburzona, a pozostała część do dziś jest zamieszkiwana przez tutejszych mieszkańców.

W 1793 r. baron von Hemm sprzedał wszystkie swoje majątki wraz ze wsią Ścinawką Dolną hrabiemu Antoniemu Aleksandrowi von Magnis, którego potomkowie właścicielami wsi byli do końca II wojny światowej.

Wysoko urodzonym hrabiankom, dwóm siostrom Annie i Zofii von Magnis wieś zawdzięcza wybudowanie sierocińca oraz zbudowanie szpitala pod wezwaniem św. Józefa – obecnie Dom Pomocy Społecznej dla Dorosłych „Caritas”. Oba te zakłady były prowadzone przez siostry zakonne. Anna von Magnis prowadziła ten sierociniec aż do swojej śmierci, która nastąpiła 15 maja 1901 r. Hrabianka Zofia zmarła 30 czerwca 1938 r. Sierociniec to dzisiejszy Dom Pomocy Społecznej dla dzieci prowadzony przez Zgromadzenie Sióstr św. Teresy od Dzieciątka Jezus. Dom ten w latach 80. został rozbudowany, a obecnie trwa remont, od ponad 15 lat.

Innym ważnym obiektem edukacyjnym Ścinawki jest szkoła, która powstała w 1829 r. Pierwszym nauczycielem był Franciszek Bach.

Ścinawka słynie ze swoich obiektów sakralnych. W 1350 r. zbudowano w Ścinawce drewniany kościółek. W 1530 r. na jego miejscu wybudowano murowany kościół pod wezwaniem św. Jakuba. W 1895 r. w czasie wizytacji kanonicznej ks. kard. Franciszek von Schonborn mówił podczas kazania, żeby zbudować nowy kościół większy ze względu na zwiększającą się liczbę mieszkańców. 19 lipca 1900 r. spełniono wolę kardynała, położono kamień węgielny pod budowę kościoła. Budowa trwała 4 lata. Pracami przy budowie kościoła kierował proboszcz ks. Franciszek Olbrich. Konsekracja odbyła się 1 października 1904 r. Kościół został zbudowany w stylu neoromańskim.

W 2004 r. parafia obchodziła jubileusz 100-lecia. W uroczystościach brał udział ks. bp Ignacy Dec, burmistrz gminy Radków i inni zaproszeni goście. Kościół był wielokrotnie okradany z cennych przedmiotów sakralnych.

We wsi są także inne obiekty zabytkowe. Obok pięknego zabytkowego mostu na trasie ze Ścinawki Średniej do Wambierzyc znajduje się dwór renesansowy z ok. 1590 r. Obecnie dwór jest zaniedbany, mieszka w nim kilka rodzin.

W dolnej części Ścinawki przy rzece Ścinawa znajduje się już nieczynny zespół młyna z drugiej połowy XIX w.

Nie oszczędzają Ścinawki siły przyrody. Wieś w swej długiej historii była wielokrotnie zalewana przez tutejszą rzeczkę Ścinawę, ostatnio w 2002 r., a także podczas wielkiej powodzi w 1997 r. Wieś mocno ucierpiała, podczas tych powodzi. Obecnie są podtopienia na wiosnę kiedy przychodzi odwilż.

Zobacz też

• Ścinawka Górna, Ścinawka Średnia