Buszkowice (województwo dolnośląskie)

Buszkowice – (niem. Hochbauschwitz) wieś w Polsce w województwie dolnośląskim, w powiecie lubińskim, w gminie Ścinawa. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa legnickiego.

Nazwa wsi

Nazwa wsi jest nazwą patronimiczną i pochodzi od nazwy osobowej Buszek. Najstarsza zachowana w dokumentach nazwa wsi pochodzi z roku 1253 i brzmi Gut Boscovo. W innych średniowiecznych dokumentach pojawiają się różne wersje nazwy wsi np. Buskewicz, Puschkowicz., w XIV uformowana została nazwa wsi która obowiązywała do roku 1945 - Hochbauschwitz, pisana niekiedy rozdzielnie Hoch Bauschwitz. W roku 1945 wprowadzono polską nazwę wsi Buszowice.Obecna nazwa została zatwierdzona w roku 1947.

Geografia

Buszkowice są ulicówką leżącą na lewym brzegu Odry w poprzek drogi łączącej Ścinawę z Nowym Żabnem, do niedawna była to droga wojewódzka nr 111 (jednak wtedy łączyła Ścinawę z Chobienią), obecnie jest to droga wojewódzka nr 292. Kształt wsi nie jest typowy dla ulicówek, gdyż we wschodniej części wsi linie zabudowy oddzielone są szerokim placem z dwoma stawami, które wcześniej były wyrobiskami gliny, co nadaje tej części wsi bardziej charakteru owalnicy.

Wieś ma bezpośrednie połączenie z Olszanami, znajdującymi się już w sąsiedniej gminie Rudna. Dojechać można tam drogą polną o długości około 6 km, która znajduje się naprzeciwko drogi prowadzącej w głąb Buszkowic.

Teren na którym znajduje się wieś zbudowany jest z osadów wodnolodowcowych zlodowacenia Odry są to w większości gliny zwałowe, piaski i żwiry kemów oraz piaski i żwiry rzeczne. Na terasie zalewowej Odry znajdują się holoceńskie osady fluwialne. W przeszłości gliny były eksploatowane przez mieszkańców wsi do wyrobu cegieł i dachówek w miejscowej cegielni, pozostałością tej eksploatacji są zalane wyrobiska, a obecnie stawy, we wsi i jej najbliższym otoczeniu. Gleby pól uprawnych Buszkowic w większej części należą do kompleksów: pszennych dobrych, żytnich bardzo dobrych i dobrych. Większość użytków rolnych wsi to pola uprawne, w dalszej kolejności łąki i pastwiska oraz lasy.

Historia

Dzieje Buszkowic nie są dobrze udokumentowane, prawdopodobnie wieś powstała na przełomie XII i XIII wieku. Pierwsza wzmianka pochodzi z roku 1253, w dokumencie wystawionym przez księcia głogowskiego Konrada I wśród dóbr które przekazał on biskupowi wrocławskiemu Tomaszowi w dniu 13 grudnia znajduje się Gut Boscovo, sąsiadujące z Gut Pritovia - Przychową, należącą już wcześniej do biskupów wrocławskich. Kolejny zapis historyczny w Lagerbuchu Księstwa Nyskiego mówi że w dniu 15 października roku 1371 Niczco (Mikołaj) de Dyplow sprzedał Piotrowi Falkenhain właścicielowi Chełmka 3 łany gruntu we wsi Puschkowicz Stynaviensis. Buszkowice były wraz z Przychową i Ciechłowicami własnością biskupów wrocławskich nieprzerwanie do roku 1810, do czasu sekularyzacji dóbr kościelnych. Wśród ludności większość stanowili zawsze katolicy, kościołem parafialnym była kościół pw. św. Wawrzyńca w Przychowej, ewangelicy natomiast korzystali z kościoła w Ścinawie. w roku 1787 wieś zamieszkiwało 226 osób w tym 26 kmieci, 1 chałupnik i 1 komornik. W roku 1800 w Buszkowicach mieszkało 27 kmieci i 8 chałupnikówPo sekularyzacji dóbr kościelnych w roku 1810 Buszkowice wraz z pozostałą częścią dawnego majątku biskupiego stały się własnością prywatną. Wieś w XIX często zmieniała właścicieli. W roku 1830 we wsi było 35 domów zamieszkiwanych przez 255 mieszkańców, z czego dziesięciu było wyznawcami kościoła ewangelickiego a reszta katolikami. W roku 1845 we wsi były 43 gospodarstwa, zamieszkiwały ja 302 osoby, w tym 23 ewangelików. Wśród mieszkańców było 9 rzemieślników różnych fachów, znajdowały się tu także dwa wiatraki oraz cegielnia należąca do mieszkańca o nazwisku Gramsch, produkująca rocznie 30 000 cegieł i dachówek. W Buszkowicach w tym czasie znajdowała się także filia katolickiej szkoły w Przychowej. W roku 1887 wieś zamieszkiwało 297 katolików i 40 protestantów.W roku 1939 wieś zamieszkiwało 267 mieszkańców. Pod koniec stycznia 1945 w okolicach Buszkowic toczyły się walki o sforsowanie Odry i utworzenie przyczółków na jej lewym brzegu. W dniu 25 stycznia 1945, na południe od Buszkowic toczyły się walki o zdobycie przyczółka na lewym brzegu Odry. W ofensywie brała udział 13 armia 1 Frontu Ukraińskiego pod dowództwem generała Puchowa. Po wysiedleniu ludności niemieckiej Buszkowice zostały zasiedlone repatriantami przybyłymi w znacznej części ze wsi Młyniska w dawnym powiecie trembowelskim.

Zabytki

Wiatrak

Na południowo-wschodnim krańcu wsi znajduje się drewniany wiatrak-koźlak z wybudowany w roku 1812, jak informuje data wykuta na belce wewnątrz. Był to jeden z dwóch wiatraków w Buszkowicach, drugi z nich znajdował się ok. 200 m dalej na zachód, zaznaczony był jeszcze na mapach topograficznych z lat 30 XX w. Wiatrak był użytkowany do lat 60 XX wieku, skrzydła wiatraka nie zachowały się. Obiekt został wpisany do rejestru zabytków w roku 1981.

Krzyż przydrożny

Przed domem numer 12 znajduje się kamienny przydrożny krzyż pochodzący z końca XIX wieku, na jego cokole wykuty szwabachą fragment Listu do Galatów - Christus hat mich geliebet und sich selbst für mich dahin gegeben, Gal. 2.20. - Chrystus umiłował mnie i samego siebie wydał za mnie.

Bunkry Linii Środkowej Odry

Na południe i na północ od wsi znajduje się zespół bunkrów wybudowanych w latach 30 XX w. wchodzących w skład Linii Środkowej Odry. Bunkry te mieściły schrony bojowe i stanowiska obserwacyjne rozmieszczone były regularnie co 500 m. Wszystkie obiekty zostały uszkodzone w czasie forsowania Odry przez Armię Czerwoną w styczniu roku 1945. Dostęp do wnętrz bunkrów jest mocno ograniczony.

Turystyka

Przez Buszkowice przebiega lewobrzeżna nitka niebieskiego rowerowego Szlaku Odry łączącego Wrocław z Głogowem.

• Rowerowy Szlak Odry: Ścinawa – Przychowa - Buszkowice – Ciechłowice - Chobienia (powiat lubiński)