Międzybórz

Międzybórz (także Międzybórz Sycowski, niem. Neumittelwalde, przed 1886 Medzibor) to miasto leżące na Śląsku (Dolnym Śląsku), na pograniczu z Wielkopolską, w woj. dolnośląskim, w powiecie oleśnickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Międzybórz. Według danych z 31 grudnia 2004 miasto miało 2343 mieszkańców.

Położenie

Międzybórz leży około 60 km od Wrocławia i około 40 km od Ostrowa Wielkopolskiego. Położony jest na stokach Wału Trzebnickiego, na obszarze Wzgórz Twardogórskich. Północna granica miasta jest jednocześnie granicą województwa. Przez Międzybórz przebiegają:

• droga krajowa 25 Bobolice - Bydgoszcz - Konin - Kalisz - Ostrów Wielkopolski - Międzybórz - Oleśnica
• linia kolejowa Ostrów Wielkopolski - Odolanów - Międzybórz - Twardogóra - Grabowno Wielkie

Historia

Pierwsze wzmianki pochodzą z XII wieku. Kolejne podają często różne wersje nazwy miasta: w roku 1310 Mechobocz, w 1376 Meczebor, w 1637 Medzibor. Nieznana jest dokładna data otrzymania praw miejskich. Przypuszcza się, że został lokowany na początku XIV wieku, a prawdopodobnie od roku 1340 jest siedzibą kasztelanii i posiada prawa targowe. Jako miasto przygraniczne, Międzybórz był miastem obronnym, otoczonym murem. Pomimo to był wielokrotnie niszczony, palony, nie ominęły go pogromy na tle wyznaniowym, pożary i epidemie. W dużej mierze, jako ośrodek w ówczesnym powiecie sycowskim, dzielił losy Śląska. Do XIX wieku centrum wielkich dóbr obejmujących pogranicze Śląska i Wielkopolski. XIX-wieczny kaznodzieja międzyborski - Jerzy Badura - jest określany jako ostatni polski pastor tej krainy historycznej. Z tego też okresu zachowały się zbiory polskich pieśni kościelnych, znanych wśród historyków jako Kancjonały Międzyborskie. W 1886 r., na fali rosnących nastrojów nacjonalistycznych, zastąpiono posiadającą polskie korzenie nazwę Medzibor niemiecką formą Neumittewalde. Po podziale powiatu sycowskiego w roku 1920, zamieszkały w większości przez Niemców Międzybórz pozostał w Niemczech (Republika Weimarska).

Po II wojnie światowej miasto włączone zostało do Polski i znalazło się w granicach "starego" województwa wrocławskiego. Większość mieszkańców wysiedlono do Niemiec. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. kaliskiego.

Kościoły

Na terenie miasta działalność duszpasterską prowadzą następujące kościoły:

• Kościół Rzymskokatolicki
• Kościół Ewangelicko-Augsburski

Gospodarka

Niewielki, lokalny ośrodek kulturalny, usługowy, przemysłowy (głównie przemysł meblarski oraz lekki przemysł przetwórczy - mleczarski i in.) dla gminy Międzybórz i sąsiednich (m.in. gmina Sośnie).

Kultura

W miescie działa Miejsko Gminny Ośrodek Kultury. W MGOK w Międzyborzu prowadzone są różnorodne zajęcia. Placówka organizuje imprezy i kreuje wydarzenia kulturalne.Biblioteka Publiczna w Międzyborzu prowadzi działalność edukacyjną i kulturalną.

Zabytki

• fragmentarycznie zachowane mury miejskie z XIV wieku,
• kościół ewangelicki, z XVIII wieku, klasycystyczny, z wieżą barokową,
• kościół katolicki,
• cmentarz miejski, pomniki pastorów ewangelickich walczących o polskość Międzyborza w okresie germanizacji.

Przyroda

• Las miejski,
• Las Moja Wola,
• Obszar Chronionego Krajobrazu Wzgórza Ostrzeszowskie i Kotlina Odolanowska,
• 2 pomniki przyrody.

Zobacz też

• Międzybuż (Ukraina) (Medżybiż)