Obiszów

Obiszów – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie polkowickim, w gminie Grębocice.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa legnickiego.

Położenie

Obiszów położony jest w południowo-zachodniej Polsce w pasie Wału Trzebnickiego, w północno-zachodniej części Wzgórz Dalkowskich, na łagodnym wzniesieniu morenowym Wzgórz Głogowskich, około 9 km na północny wschód od Polkowic. Obszar wsi położony jest na wysokości około 157 m n.p.m., na terenie, który w przeszłości objęty był zlodowaceniem środkowopolskim.

Charakterystyka

Niewielka wieś o nieregularnym kształcie położona na pagórkowatym terenie. Charakteryzuje się luźną i rozrzedzoną zabudową budynków. Miejscowość tworzą dwa człony: Dobiszów i Obiszówek, który wcześniej tworzył samodzielną jednostkę administracyjną. Zabudowa wsi składa się z pojedynczych budynków gospodarczo-mieszkalnych, rozlokowanych obok dróg. Jest to wieś o charakterze rolniczym. Wokół wsi rozciągają się rozległe użytki rolne. W bliskim otoczeniu wsi występują niewielkie skupiska zieleni z drzew liściastych, w formie przydomowych nasadzeń. W większej odległości od strony zachodniej wieś otacza las. W Obiszowie zachowało się kilka zabudowań gospodarskich z przełomu XIX i XX wieku, pałac z parkiem powstałe pod koniec XIX wieku, kościół filialny pw. św. Kazimierza. Jest to obiekt poewangelicki z początku XX wieku , początkowo miał charakter kościoła cmentarnego. Zniszczony w okresie powojennym, zastał odremontowany w latach 1981–1988. W parku o zatartym układzie rośnie kilka okazałych drzew: dąb szypułkowy o obwodzie 505 cm, jesiony wyniosłe (480 cm i 291 cm) oraz 3 wiązy szypułkowe.

Historia

Wieś o jednej z najstarszych metryk ziemi głogowskiej. Pierwsze ślady bytności człowieka na obszarze Obiszowa sięgają epoki kamienia. Na terenie wsi istniało grodzisko kultury łużyckiej, o czym świadczą liczne wykopaliska archeologiczne, które umożliwiają chronologiczny opis dziejów Obiszowa i okolic, począwszy od epoki kamienia do wczesnego średniowiecza. Wykopaliska archeologiczne wskazują, że mieszkańcy tego terenu zajmowali naziemne prostokątne chaty. Pierwsza udokumentowana wzmianka o wsi pojawia się w piśmie papieża Hadriana IV wystawionym w 1115 roku, dotyczącym biskupstwa wrocławskiego, w którym wymieniana jest nazwa wsi. Wzmianka o wsi pojawia się również w dokumencie z 30 lipca 1298 roku zredagowanym w kancelarii Henryka III głogowskiego, w którym wymieniony jest odbiorca Mikołaj z Obiszowa. Około 1260 roku wieś stanowiła własność książęcą. Była to wieś rolnicza w średniowieczu na okolicznych wzgórzach uprawiano winorośl. Historia wsi była przeplatana niepomyślnymi wydarzeniami, wojnami oraz klęskami. Wieś kilkakrotnie nawiedzały pożary, które strawiły część zabudowy, a epidemie dziesiątkowały ludność. W 1929 roku w Obiszowie mieszkało 207 protestantów, 91 katolików i 10 osób innych wyznań. W 1944 roku okolice Obiszowa stanowiły odrębną gminę wiejską, w której mieszkało 389 osób. W jej skład wchodziły miejscowości: Obiszów -niem. Obisch, Obiszówek – Klein Obisch i Duża Wólka – Gross Swein. Przed II wojną światową w Obiszowie była szkoła podstawowa, w której uczył 1 nauczyciel. Po wojnie szkołę otwarto dopiero we wrześniu 1949 roku, placówka składała się z 4 oddziałów, w których naukę pobierało 39 uczniów. Po 1945 roku we wsi, na miejscu wysiedlanej ludności niemieckiej w ramach akcji "Wisła" osiedlona została ludność przesiedlona ze wschodnich stron Polski. Powstanie Kombinatu Górniczo – Hutniczego Miedzi oraz budowa kopalń w Lubinie i Polkowicach spowodowały zmianę struktury źródeł utrzymania, wielu mieszkańców podjęło pracę w przemyśle, a następnie zmieniło miejsca zamieszkania i wyjechało do pobliskiego Lubina i Polkowic.

Turystyka

Około 1,8 km na zachód od wsi położony jest Rezerwat przyrody Uroczysko Obiszów.

Inne

• W średniowiecznych źródłach wieś występuje pod nazwami: Obiscuo – w 1154 r., Obisowo – w 1258 r., Obessow – w 1298 r., Obisovo – w 1263 r., Oboza – w 1307 r. oraz Obysschow – w 1318 r.
• Podczas prac wykopaliskowych w Obiszowie odnaleziono dużą ilość stanowisk z epoki brązu i żelaza z kulturą łużycką. Odkryto również osady i cmentarzyska łużyckie z około 1200 roku p.n.e., oraz cmentarzyska z okresu kultury wczesnohalsztackiej, bogato wyposażone w wyroby z żelaza, brązu i bursztynu. Znaleziska archeologiczne wskazują na kontakty z kulturą pomorską.
• W sierpniu i wrześniu 1986 roku w czasie badań archeologicznych, prowadzonych na osadzie przygrodowej będącej częścią zespołu osadniczego grodziska plemiennego z IX–X wieku odkryto monety z X wieku, 38 fragmentów dirhemów arabskich oraz fragmenty monet zachodnioeuropejskich.