Trzebnica

Trzebnica (niem. Trebnitz) – miasto w woj. dolnośląskim, w powiecie trzebnickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Trzebnica i władz powiatowych. Położone we wschodniej części Wzgórz Trzebnickich.

Według danych z 31 grudnia 2010 r. miasto miało 12 460 mieszkańców.

Od XIV wieku Trzebnica jest ośrodkiem kultu św. Jadwigi Śląskiej.

Położenie

Według danych z 1 stycznia 2011 r. powierzchnia miasta wynosiła 8,36 km².

Historycznie leży na Dolnym Śląsku. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. wrocławskiego.

Historia

W okolicach miasta na zboczach Winnej Góry (popularnie zwanej "Kocią Górą") znaleziono najstarsze obozowisko ludzkie (Homo erectus) na terenie Polski, datowane na 500 000 lat. Odkrył je wrocławski archeolog Jan Michał Burdukiewicz

Pierwszy zapis o miejscowości zwanej wówczas Trebnica pochodzi z 1138 roku. W 1202 r. Henryk Brodaty ufundował tu kościół i klasztor, do którego w 1203 r. wprowadziły się przybyłe z Bambergu cysterki. Opactwo trzebnickie było pierwszym żeńskim klasztorem cysterskim na ziemiach polskich. Wiadomość o założeniu klasztoru trzebnickiego jako fundacji przekazała bulla papieża Innocentego III z 22 listopada 1202 roku, na mocy której papież wziął klasztor pod szczególną opiekę. Wprowadzenie sióstr benedyktynek z Bambergu, które w 1218 roku przyjęły regułę cysterską, odbyło się 13 stycznia 1203 roku i zostało przeprowadzone przez biskupa wrocławskiego, Cypriana.

Trzebnica otrzymała prawa miejskie w 1250 r., a w roku 1257 wykupiła od klasztoru wójtostwo, uzyskując w ten sposób znaczną niezależność gospodarczą. W XIV wieku miasto znalazło się w granicach księstwa oleśnickiego. W 1348 r. wraz z całym Śląskiem inkorporowana do Korony Czeskiej, a w roku 1742 znalazło się w państwie pruskim.

W połowie XVII wieku polsko-niemiecka granica językowa przebiegała niedaleko Trzebnicy, włączając miasto do terytorium o dominacji języka polskiego.

W 1810 r., za sprawą dekretu sekularyzującego wszystkie klasztory w Królestwie Pruskim, cysterki opuściły Trzebnicę. W XIX wieku miasto przeżyło rozkwit. Rozbudował się przemysł włókienniczy, powstał bank i drukarnia. W 1886 r. miasto uzyskało połączenie kolejowe z Wrocławiem, a w 1888 r. otwarto "Zdrój św. Jadwigi". W 1897 rozpoczęto elektryfikację, a w 1910 uruchomiono gazownię miejską.

25 stycznia 1945 do Trzebnicy wkroczyły wojska sowieckie. W marcu i kwietniu 1945 skoncentrowała się tu 2 Armia Wojska Polskiego. Z II wojny światowej Trzebnica wyszła zniszczona w 75%. Od 20 kwietnia do początków czerwca 1945 Trzebnica była pierwszą siedzibą władz województwa wrocławskiego (wojewoda Stanisław Piaskowski).

Urodzeni w Trzebnicy

• Przemysł I
• Maria Leszczyńska (1703)
• Colmar Grünhagen (1828–1911), śląski historyk
• Klaus Piontek (1935)
• Gila von Weitershausen (1944)
• Ryszard Jabłoński (1952)
• Teresa Stępień-Nowicka (1953) - aktorka
• Henryk Niebudek (1954) - aktor
• Ryszard Piegza (1954)
• Jacek Inglot (1962)
• Piotr Matwiejczyk (1980) – reżyser

Komunikacja

Przez miasto przebiegają drogi krajowe i wojewódzkie:

• 5E261 Świecie – Bydgoszcz – Poznań – Leszno – Trzebnica – Wrocław – Strzegom – Lubawka (przejście graniczne do Czech)
• 15 Trzebnica – Krotoszyn – Gniezno – Toruń – Ostróda
• 340 Oleśnica – Trzebnica – Wołów – Ścinawa

oraz linia kolejowa:

• 326 Wrocław Psie Pole – Trzebnica.

W listopadzie 2010 r. uruchomiono pierwszą w historii miasta linię komunikacji miejskiej, która łączy dworzec kolejowy z kilkunastoma przystankami w całej Trzebnicy.

Sport

Kluby sportowe:

• Polonia Trzebnica – piłka nożna (III liga)
• MKS Gaudia Trzebnica – siatkówka kobiet (I liga)
• Klub Kolarski Szerszenie Trzebnica – kolarstwo szosowe
• TKS Korona Trzebnica- piłka ręczna (III liga)

Wspólnoty wyznaniowe

• Kościół rzymskokatolicki
  • Parafia św. Bartłomieja i św. Jadwigi (sanktuarium św. Jadwigi)
    • kościół Czternastu Świętych Wspomożycieli (zwany kościołem leśnym)
  • Parafia Świętych Apostołów Piotra i Pawła

• Świadkowie Jehowy
  • Sala Królestwa

Współpraca międzynarodowa

Miasta i gminy partnerskie:

• Kitzingen
• Winniki