Gmina Święta Katarzyna

Gmina Święta Katarzyna (od 1 stycznia 2010 gmina Siechnice) – dawna gmina wiejska (1945-1996), a następnie gmina miejsko-wiejska (1997-2009) istniejąca w latach 1945-2009 w woj. wrocławskim (w obu postaciach) i dolnośląskim. Siedzibą władz gminy była wieś Święta Katarzyna.

Historia

Historia osadnictwa na terenie gminy sięga 4200 lat p.n.e. W końcowym okresie wczesnego średniowiecza pojawiają się w dokumentach pierwsze wzmianki o miejscowościach dzisiejszej gminy.

Pierwsze wzmianki o Świętej Katarzynie (łac. Santa Katherine) pochodzą z 1257, zaś o Siechnicach (łac. Sechenice) z 1253. Od średniowiecza wiele wsi należało do wrocławskich zakonów czy kościołów, później również do rady miejskiej i mieszczan wrocławskich. W dobie podziału dzielnicowego Śląska teren gminy należał do księstwa wrocławskiego.

Dokumenty historyczne nie odnotowują zniszczeń wojennych, aż do wojny trzydziestoletniej - kiedy to zniszczeniu uległa sama Święta Katarzyna.

Przełom XIX i XX wieku to szybki rozwój przemysłowy północnej części gminy i budowa w Siechnicach huty stali chromowej Czechnica, elektrociepłowni i instytutu doświadczalnego. Huta i zakład doświadczalny już nie istnieją. Pozostałością po hucie jest wielka hałda w Siechnicach, usypana z popiołów i odpadów produkcyjnych zakładu. Materiał ten zawiera duże ilości metali ciężkich, a znajduje się w odległości 300 metrów od terenów wodonośnych Wrocławia. Huta została zamknięta w wyniku protestów mieszkańców Wrocławia w połowie lat 90. XX wieku. Obecnie gmina jest częstym miejscem osiedlania się ludności z Wrocławia.W roku 2006 w gminie zamieszkały 444 nowe osoby.

Gmina Święta Katarzyna w Polsce powojennej zaczęła funkcjonować po II wojnie światowej na terenie tzw. Ziem Odzyskanych (tzw. II okręg administracyjny – Dolny Śląsk). 28 czerwca 1946 gmina – jako jednostka administracyjna powiatu wrocławskiego – weszła w skład nowo utworzonego woj. wrocławskiego.

Według stanu z 1 lipca 1952 gmina składała się z 15 gromad: Iwiny, Karwiany, Kotowice, Mokry Dwór, Ozorzyce, Radwanice, Rzeplin, Siechnice, Suchy Dwór, Sulimów, Ślęza i Św. Katarzyna. Gmina została zniesiona 29 września 1954 wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin.

Jednostkę przywrócono 1 stycznia 1973 wraz z kolejną reformą reaktywującą gminy. 1 czerwca 1975 roku gmina weszła w skład nowo utworzonego mniejszego woj. wrocławskiego.

W związku z otrzymaniem praw miejskich przez znajdującą się na obszarze gminy miejscowość Siechnice z dniem 1 stycznia 1997 roku, jednostka została przekształcona w gminę miejsko-wiejską, siedziba gminy pozostała jednak w Świętej Katarzynie i nazwa gminy została niezmieniona. Przez to Święta Katarzyna była jedną z dwóch gmin miejsko-wiejskich w Polsce, której siedzibą nie było miasto; drugą gminą tego typu była (i jest nadal) Nowe Skalmierzyce (porównaj też z gminą Silnowo w latach 1993-94). Było to także jedyna gmina miejsko-wiejska w Polsce posiadająca wójta, a nie burmistrza. 1 stycznia 1999 roku gmina powróciła do powiatu wrocławskiego w nowo utworzonym woj. dolnośląskim.

W październiku 2008 roku przeprowadzono konsultacje w sprawie przeniesienia siedziby władz gminy do miasta Siechnice, w którym 65% głosujących opowiedziało się za przeniesieniem siedziby (głosowało 20% uprawnionych). Rada Ministrów przygotowała projekt rozporządzenia, zgodnie z którym siedziba władz gminy Święta Katarzyna miała zostać przeniesiona do Siechnic, a sama gmina zmienić nazwę na gmina Siechnice. Rozporządzenie to weszło w życie z dniem 1 stycznia 2010.

Położenie

Gmina Święta Katarzyna graniczyła bezpośrednio z Wrocławiem, w jego południowo-wschodniej części. Od północy ograniczała ją rzeka Odra. Na obszarze gminy znajdowało się 24 miejscowości, które zamieszkiwało blisko 14.000 mieszkańców. Dobrą komunikację zapewniał rozbudowany układ dróg krajowych i wojewódzkich, łączących gminę z Wrocławiem, Opolem i Strzelinem. Dodatkowym atutem była możliwość szybkiego dotarcia do autostrady A4. Uzupełnienie dla transportu kołowego stanowiły 3 linie kolejowe ze stacjami w Siechnicach, Świętej Katarzynie, Kotowicach i Żernikach Wrocławskich.

Adres urzędu gminy Święta Katarzyna: 55-010 Święta Katarzyna; ul. Żernicka 17; tel. 71 311-63-55; faks 71 311-43-70

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002 gmina Święta Katarzyna miała obszar 98,57 km², w tym:

• użytki rolne: 68%
• użytki leśne: 10%

Gmina stanowiła 8,83% powierzchni powiatu.

Demografia

Dane z 31 grudnia 2008:

Według danych z roku 2005 średni dochód na mieszkańca wynosił 2231,48 zł.

Nagrody i wyróżnienia

Gmina Święta Katarzyna otrzymała liczne nagrody i wyróżnienia, uzyskane w konkursach i plebiscytach oceniających rozwój ekonomiczno-społeczny jednostek samorządowych. Wspomniane nagrody to m.in.: trzykrotny tytuł laureata konkursu "Gmina Fair Play - Certyfikowana Lokalizacja inwestycji" (w latach 2003, 2004 i 2005), tytułu "Złotej Lokalizacji Inwestycji" przyznany przez kapitułę nagrody "Gmina Fair Play” z uwagi na trzykrotne otrzymanie nagrody „Gmina Fair Play” siedmiokrotne zajęcie wysokiego miejsca na liście "Złotej Setki Samorządów w Polsce", publikowanej przez Centrum Badań Regionalnych oraz gazetę Rzeczpospolita (w 2007 roku 11 lokata).

Sąsiednie gminy (2008)

• Czernica,
• Domaniów,
• Kobierzyce,
• Oława,
• Wrocław,
• Żórawina