Pilce

Pilce – nieistniejąca wieś w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie ząbkowickim, w gminie Kamieniec Ząbkowicki.

Geografia

Pilce położone były w południowej części gminy Kamieniec Ząbkowicki na prawym brzegu Nysy Kłodzkiej, na wysokości 225 m n.p.m., przy zlikwidowanej szosie z Ożar na południu do Suszki na północy. Zajmowała obszar 373 ha, które znajdują się na dnie Zbiornika Kamieniec.

Podłoża tworzą mioceńskie iły, muły i piaski, które obecnie wydobywane są w trakcie kształtowania niecki i obwałowań pod przyszły zbiornik retencyjny.

Rejon wsi nie jest oficjalnie dostępny, a most na Nysie Kłodzkiej od strony Suszki został rozebrany.

Demografia

Historia

Pilce były starą osadą słowiańską, która została lokowana w 1256 r. jako własność książęca. Potem należały do niejakiego Cunrada de Rybnicza. W 1348 r. toczył on spór o nie z opatem z pobliskiego Kamieńca. Ostatecznie spór został zakończony w 1383 r., kiedy to opat Konrad zakupił wieś dla klasztoru Cystersów w Kamieńcu. Pilce pozostały ich własnością do kasaty dóbr kościelnych na początku XIX w. Wieś od początku nękały i niszczyły częste powodzie. Pierwsze większe odnotowano w 1344 i 1364 r. W 1726 r. obciążenia podatkowe z majątku klasztornego szacowano na 162, a chłopów na 1380 talarów, a nie była to wielka posiadłość i spora osada. W 1765 r. jej wartość wyceniano na 3666 talarów, a mieszkało w niej 16 kmieci, 6 zagrodników, 40 chałupników i 7 rzemieślników. W 1785 r. był tu nawet dom gminny, a mieszkało 16 kmieci, 24 zagrodników i 13 chałupników.

W 1810 r. miała miejsce konfiskata dóbr zakonnych, w wyniku której Cystersi utracili swoje posiadłości. Pilce stały się własnością skarbu państwa. W 1812 r. majątek nabyła siostra króla Prus Fryderyka Wilhelma III, Fryderyka Luiza Wilhelmina von Hohenzollern, pierwsza królowa Holandii. W 1825 r. wieś liczyła 71 domów. Katolicy należeli do pobliskiej parafii pw. św. Anny w Przyłęku. W 1840 r. Pilce odziedziczyła po matce i ojcu - Wilhelmie I Holenderskim - Marianna Orańska, małżonka Albrechta Pruskiego. Wieś liczyła wtedy już 74 domy. Była tu szkoła katolicka (zbudowana w 1836 r). Dopiero w 1850 r. powstał tu niewielki kościół. Wieś nadal zalewana była przez powodzie.

Po II wojnie światowej wieś została przełączona wraz z całym obszarem Dolnego Śląska do Polski. Mimo to sytuacja Pilc nie zmieniła się. Jeszcze w 1977 r. było tu 49 indywidualnych gospodarstw, a dziesięć lat później tylko 31 (1988). Z rolnictwa utrzymywało się 56% ludności czynnej zawodowo. W 1978 r. zapadała decyzja o budowie zbiornika retencyjnego, ale w 1986 r. zrezygnowano z jego realizacji, a wieś zaczęła się nawet rozwijać (remont i rozbudowa domów). Działał tu nawet klub sportowy - KS Spartakus oraz istniało boisko sportowe. We wsi istniała szkoła, przedszkole i OSP. W latach 90. XX w. wraz z eksploatacją żwiru wokół wsi powstały stawy, które stały się popularnym miejscem letniskowym.

W lipcu 1997 r. Pilce nawiedziła straszliwa Powódź tysiąclecia. Wieś została doszczętnie zalana przez Nysę Kłodzką, która wyżłobiła sobie przez nie nowe koryto, niszcząc przy tym wiele pól. W związku z tym rząd podjął decyzję o budowie zbiornika retencyjnego na tym terenie i likwidacji wsi, która znaleźć się miała na jego przyszłym dnie. Dla mieszkańców przeznaczono osiedle domków jednorodzinnych w Kamieńcu Ząbkowickim, zbudowane za pieniądze rządu szwedzkiego. W ciągu dwóch lat wykupiono grunty i przeniesiono ludność do nowych budynków, z których większość zamieszkała na wspomnianym osiedlu. Wieś oficjalnie przestała istnieć na początku 2000 r. Domy i kościół rozebrano, a następnie wysadzono ich fundamenty. Zlikwidowano cmentarz, przenosząc groby głównie do Kamieńca Ząbkowickiego. Wyposażenie kościoła przeniesiono do innych świątyń dekanatu kamienieckiego. Jako ostatni został rozebrany most łączący wieś z Suszką.

Ważniejsze obiekty

• Kościół Matki Bożej Pocieszycielki - bezstylowy z 1850 r.

Zobacz też

• Zbiornik Kamieniec
• Gmina Kamieniec Ząbkowicki