Jabłonowo Pomorskie

Jabłonowo Pomorskie (niem. Jablonowo) – miasto w woj. kujawsko-pomorskim, w powiecie brodnickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Jabłonowo Pomorskie. Położone na Pojezierzu Chełmińskim, nad rzeką Lutryną, przy drodze wojewódzkiej nr . W Jabłonowie krzyżują się linie kolejowe nr 208 i 353.

W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. toruńskiego.

Według danych z 31 grudnia 2004 miasto miało 3645 mieszkańców.

Patronką miasta jest błogosławiona Maria Karłowska.

Historia

Znane od 1222. Pierwsza wzmianka o Jabłonowie znalazła się w tzw. dokumencie „łowickim” (1222 r.), w którym Konrad mazowiecki nadał osadę biskupowi Chrystianowi. Po przejęciu tych terenów przez Krzyżaków Jabłonowo znalazło się w granicach komturstwa brodnickiego. W 1342 roku wielki mistrz krzyżacki Dytrych von Altenburg nadał dobra jabłonowskie rycerzowi Rudigerowi von Lugendorf. W okresie I Rzeczypospolitej Jabłonowo pozostawało w powiecie chełmińskim. W latach 1903-1920 w okresie zaboru pruskiego pod nazwą Goßlershausen. Od 1954 status osiedla. Prawa miejskie w 1962. Węzeł kolejowy, linie Poznań – Skandawa, Działdowo – Chojnice oraz nieczynna Jabłonowo Pomorskie – Prabuty. Występuje przemysł obuwniczy. W latach 30. XX wieku wzniesiono klasztor Sióstr Pasterek.

Zabytki

• Zespół pałacowo-parkowy; neogotycki pałac Narzymskich, od 1933 dom generalny Zgromadzenia Sióstr Pasterek od Opatrzności Bożej, zbudowany w latach 1854-1859 dla Stefana Narzymskiego prawdopodobnie wg projektu F. A. Stülera. W latach 30. XX w. pałac rozbudowano na potrzeby klasztoru (m.in. w 1934 dobudowano kaplicę); park krajobrazowy
• Neogotycki kościół św. Wojciecha z lat 1859-1866, projekt przypisywany F. A. Stülerowi
• Neogotycki kościół pw. Chrystusa Króla z lat 1907-1908

• 

  Pałac Narzymskich

• 

  Kościół pw. św Wojciecha

• 

  Kościół pw. Chrystusa Króla

• 

  Most kolejowy

Urodzeni w Jabłonowie

• Wiesław Perszke – lekkoatleta, biegacz długodystansowy
• Włodzimierz Skoczylas – aktor
• Andrzej Wiśniewski – samorządowiec, prezydent Grudziądza
• Michał Zaleski – samorządowiec, prezydent Torunia

Związani z Jabłonowem

• Gustaw Jełowicki – kanonik, proboszcz
• Maria Karłowska – siostra zakonna, błogosławiona
• Friedrich August Stüler – architekt i urzędnik
• Jan Bernard Szlaga – biskup rzymskokatolicki

Odległości

• Kraków – 407 km
• Warszawa – 199 km
• Gdańsk – 147 km
• Gdynia – 171 km
• Olsztyn – 119 km
• Bydgoszcz – 97 km
• Toruń – 52 km
• Kwidzyn – 54 km
• Iława – 50 km
• Grudziądz – 35 km
• Brodnica – 24 km