Kantyła

Kantyła (1414, ok. 1423-4 Canten, Cantil, 1570 Kanilla, niem. Kantilla / Kantylla) – osada w gminie Brzozie (pierwotnie folwark i leśniczówka), w powiecie brodnickim, w województwie kujawsko-pomorskim, około 8 km NE od Brodnicy.

W latach 1975–1998 osada położona była w województwie toruńskim.

We wsi zachowały się fragmenty zabudowań zespołu dworsko-parkowego (ich pierwotna funkcja obecnie niemożliwa do identyfikacji), około 70-letnia aleja świerkowa oraz resztki starodrzewia parkowego (jesiony, robinie akacjowe), a także krzewy ozdobne (lilak, jaśminowiec).

Sieć komunikacyjna

• droga gminna nr 01 Jajkowo – Kantyła
• droga gminna nr 02 Kantyła – Świecie

Historia

• 1414 – księgi szkodowe odnotowują 150 grzywien strat wojennych.
• od ok. 1423-4 miejscowość należy do komturstwa brodnickiego jako własność rycerska, jej posiadacz zobowiązany był do 1 służby w zbroi lekkiej.
• 1446 wśród rycerstwa komturstwa brodnickiego wymieniony został Jeske z Cantil.
• 1566 – Anna z Jajkowa odstępuje swemu bratankowi Jakubowi Kantyłowskiemu swą część w Świeciu i Kantyle
• 1567 – Valten Kantyłowski sprzedał 5 łanów Rafałowi Działyńskiemu
• 1570 – Jakub Kantyłowski miał 7 łanów, 2 zagrodników, Mikołaj Kantyłowski 2 łany, Rafał Działyński 2,5 łana.
• ok. 1882 – miejscowość miała 612 mórg powierzchni, 10 budynków, 4 domy, 39 mieszkańców (wyznania rzymsko-katolickiego)
• pocz. XX w. – miejscowość miała 156,4 ha powierzchni, 2 budynki mieszkalne, 20 osób (w tym 25% wyznania rzymsko-katolickiego, 75% wyznania ewangelickiego).
• 1921 – osada miała 2 domy, 14 mieszkańców (8 katolików, 6 ewangelików).

Bibliografia

S T U D I U M UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY BRZOZIE ZAŁĄCZNIK NR 1 DO UCHWAŁY NR IX/67/2000 RADY GMINY W BRZOZIU Z DNIA 31.03.2000 r.