Mokre (powiat grudziądzki)

Mokre – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie grudziądzkim, w gminie Grudziądz. Przez wieś przechodzi droga krajowa nr .

Do 1954 roku miejscowość była siedzibą gminy Mokre. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa toruńskiego.

Odległe 4 km od Grudziądza Mokre to miejscowość znana z lokalnego kultu maryjnego. Założona w końcu XIII w. przez komtura grudziądzkiego (przywilej potwierdzony w 1324 r.), była własnością Zakonu (nazwa niem. Mockrau), a następnie królów Polski. Krzyżacy ufundowali w niej kościół pw. Wniebowzięcia NMP, który do XVI w. należał do diecezji pomezańskiej, później do chełmińskiej, obecnie do toruńskiej.

Komunikację do wsi zapewniają linie autobusowe nr 5 i 6 organizowane przez MZK Grudziądz.

Kościół pw. Wniebowzięcia NMP w Mokrem

W XVI w. stał się ewangelicki, pod koniec XVI w. na fali kontrreformacji był opuszczony, katolicy objęli go ponownie w 1620 r. Po zniszczeniach dokonanych w 1628 roku przez Szwedów został odbudowany w latach 1641-1650. Znajdował sie pod patronatem rodów szlacheckich Białochowskich i Borowskich. Z posług religijnych korzystali tu również wierni z terenu niedalekich Prus Książęcych, pozbawieni opieki duszpasterskiej. Od pierwszej połowy XVIII w. jest sanktuarium maryjnym, obdarzonym papieskimi odpustami w latach 1759 i 1888.

Świątynia stoi przy bocznej drodze na Wielki Wełcz. Gotycka, masywna, o salowym wnętrzu, wyróżnia się oryginalną ścianą wschodnią o wpół schodkowym, wpół trójkątnym przebudowanym szczycie i niską wieżą u fasady. Ścianę wschodnią przesłania ołtarz główny z około 1641 r., w którym umieszczono barokowy obraz Koronacji NMP, czczony jako cudowny wizerunek Matki Bożej Mokrzańskiej. Bogato zdobioną ambonę ufundowali w 1650 r. mieszkańcy Zakurzewa. XVIII-wieczny ołtarz boczny ma pochodzić z kościoła jezuitów w Grudziądzu. Organy firmy Wilhelm Sauer z Frankfurtu nad Odrą z 1884 r. W 1985 r. ks. prałat Józef Sołobowski zorganizował niewielkie muzeum parafialne.

Inne zabytki

W głównym skupisku zabudowy Mokrego znajduje się neogotycki dawny kościół ewangelicki z 1895 r., który od ostatniej wojny służył jako magazyn, ale w 1990 r. został przekazany Kościołowi rzymskokatolickiemu jako filialny pw. Miłosierdzia Bożego.

W Mokrem znajduje się Szkoła Podstawowa - pomnik tysiąclecia Państwa Polskiego, oddana do użytku w 1966 r.

We wsi znajduje się też Pomnik Czynu Społecznego z czasów PRL-u. (powstał około 1966 r. dla uczczenia czynów społecznych mieszkańców powiatu grudziądzkiego).

Galeria

• 

  Kościół pw. Wniebowzięcia NMP

• 

  Kościół pw. Miłosierdzia Bożego

• 

  Pomnik upamiętniający pomordowanych w latach 1939-1945 mieszkańców wsi

• 

  Pomnik czynu społecznego z czasów PRL-u

Zobacz też

• Mokre, Mokre-Kolonia, Mokrelipie

Bibliografia

• Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 11, Województwo bydgoskie, pod red. Tadeusza Chrzanowskiego i Mariana Korneckiego, z. 7, Powiat grudziądzki, Warszawa, Instytut Sztuki PAN, 1974
• Jerzy Domasłowski, Sanktuarium maryjne w Mokrem, "Pielgrzym", R. 2, 1991, nr 2, s. 16
• Diecezja toruńska.Historia i teraźniejszość, praca zbior. pod red. Stanisława Kardasza, t. 12, Dekanat łasiński, Toruń, Wydaw. Diecezjalne w Toruniu, 1997