Nogat (województwo kujawsko-pomorskie)

Nogat (dawniej: Nogath, Nogathen, Nogoten) – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie grudziądzkim, w gminie Łasin nad jeziorem Nogat. Przy jeziorze Nogat powstają wciąż nowe domki letniskowe, podwyższające walory rekreacyjno-turystyczne miejscowości.

Historia

Nogat – miejsce, do którego dotarł w 1015 roku wraz ze swoimi wojami Bolesław Chrobry. W dokumentach z 1306 r. - Nogath, Nogathen, Nogoten. W 1306 r. mistrz krajowy Konrad Sack nadal na prawie chełmińskim 12 łanów w Nogacie rycerzowi Franciszkowi wraz z rybołówstwem w jeziorze Szynwałd. W dziejach wsi, dobrze udokumentowanych, właściciele ziemscy zmieniali się dość często. Warto wspomnieć rok 1526, kiedy to król Zygmunt I Stary wystawia przywilej na dobra nogackie dla kanoników tamtejszej kaplicy. Następnie Nogat był w posiadaniu Jerzego i Prokopa Pieczewskich. W XVIII w. wieś należała do rodziny Kczewskich. W 1774 r. Franciszek Kczewski sprzedał włości nogackie Aleksandrowi Nostitz-Jackowskiemu za 42500 florenów. Od Jackowskiego kilka lat później majątek przejmuje Ignacy Kalkstein. W skład dóbr wchodzą jeziora Nogat i Kuchnia, las iglasty i bukowy, karczma, kaplica, pustkowie Jędrzejowo i folwark Boże Pole. Około 1800 r. Kalksteinowie wybudowali murowany, klasycystyczny dwór. W XIX w., około 1850 r. majątkiem włada hrabina Trembecka. Od 1875 r. P. Holman, a od 1890 r. liczące 840 ha dobra przechodzą w ręce Otto Wunderlicha. W 1902 r. ziemię kupuje Pruska Komisja Kolonizacyjna i dzieli ją wśród 40 osadników niemieckich. Dwór, park i "resztówkę" kupił A. Jesert. W latach 1919-1927 dwór i 152 ha ziemi należą do Józefa Kobieli. Własność tę posiadali jeszcze B. Górski oraz A. Pleglau. W czasie okupacji we dworze mieszkał Niemiec Redkowski. Obecnie w Nogacie modernizowany jest wspominany dwór. Przy nim znajduje się około 500 letni dąb "Chrobry" o obwodzie w pierśnicy 923 cm, należący do największych drzew tego gatunku w Polsce.

W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie toruńskim.