Markowice (województwo kujawsko-pomorskie)

Markowice – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie mogileńskim, w gminie Strzelno. Wzmiankowana w XIV w. Miejsce urodzenia Gustawa Zielińskiego i Ulricha von Wilamowitz-Möllendorfa oraz posła na Sejm RP Grzegorza Roszaka.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.

Historia

Wrzesień 1939

8 września 1939 w posiadającej mieszaną, polsko-niemiecką ludność wsi pojawił się dziesięcioosobowy oddział Wehrmachtu. W godzinach popołudniowych został on zaatakowany przez polskich mieszkańców wsi za pomocą broni białej i broni krótkiej. Niemiecka ludność Markowic wraz z częścią żołnierzy uciekła na pola otaczające wieś, gdzie zostali otoczeni przez nadciągający ze Strzelna oddział Wojska Polskiego. Wszyscy żołnierze niemieccy zginęli w walce bądź zostali rozstrzelani, zamordowano również całą niemiecką ludność wsi. Przeżyła tylko jedna osoba, która schroniła się w klasztorze, oraz ci Niemcy, którzy tego dnia nie znajdowali się we wsi (w tym mistrz Polski w wioślarstwie, Ewald Reich oraz właścicielka miejscowych dóbr, Hildegarda von Heydebreck wraz z córkami). Wieczorem tłum podłożył ogień pod pałac ziemiański von Heydebrecków, niszcząc go całkowicie.

12 września 1939 wieś została ostatecznie zajęta przez wojska niemieckie. Mimo zgromadzenia 126 tutejszych mężczyzn przed plutonem egzekucyjnym, Niemcy zrezygnowali jednak z odwetowej pacyfikacji wsi. Markowice zostały za to poddane szczególnie ostremu reżimowi administracyjnemu. W październiku 1939 usunięto także z klasztoru zakonników, zamieniając kompleks w szkołę niemiecką. Szacuje się, że do 1945 zginęło, zostało zamordowanych bądź zaginęło 32 mieszkańców parafii Markowice, w tym 15 oblatów z klasztoru.

Architektura

• Zabytki
  • Barokowy zespół klasztorny karmelitów trzewiczkowych (obecnie Misjonarzy Oblatów). Sanktuarium związane z późnogotycką figurą Matki Boskiej z Dzieciątkiem, koronowaną w 1965 r. Kościół w pierwotnym kształcie ukończony w 1710, w latach 1754-64 dobudowano wieżę, w 1777 przeorientowano (prezbiterium przeniesiono z części wschodniej do zachodniej), w związku z czym przebudowano wnętrze. We wnętrzu ołtarze późnobarokowe i rokokowe, w ołtarzu głównym figurka Matki Boskiej z Dzieciątkiem (ok. 1470-80, autentyczna jedynie górna część rzeźby - popiersie Matki Boskiej i Dzieciątko, reszta uzupełniona w 1948 r.) Klasztor zbudowany w latach 1767-74.
  • Barokowa kolumna z krucyfiksem z XVIII w.