Żałe

Żałe – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie rypińskim, w gminie Brzuze.

Do 1954 roku miejscowość była siedzibą gminy Żałe. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa włocławskiego.

Galeria

• 

  Kościół parafialny p.w. św. Anny w Żałem, zabytek wpisany pod nr A/116/1-3 do rejestru zabytków województwa kujawsko-pomorskiego (gmina Brzuze)

Historia

Około 1100 roku za panowania Władysława Hermana lub Bolesława Krzywoustego powstał przy południowym brzegu jeziora Kopiec gród drewniano-ziemny, który spłonął w wyniku najazdów pruskich w XIII wieku lub najazdu krzyżackiego w 1329 r. W 1252 r. gród objął książę Kazimierz kujawski, który prawdopodobnie wybudował w miejscu grodu murowany zamek. Zamek przestał funkcjonować w późnym średniowieczu. W jego miejscu, prawdopodobnie w połowie XVI wieku, ród Żelskich herbu Ogończyk zbudował murowany dwór obronny. Badania wykazały, że fortalicjum to zostało zniszczone w połowie XVII wieku, być może w wyniku najazdu szwedzkiego.