Bąkowo (powiat świecki)

Bąkowo (kaszb. Benkòwò) – wieś kociewska stanowiąca sołectwo w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie świeckim, w gminie Warlubie przy drodze wojewódzkiej nr 391.

W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa bydgoskiego.

Historia

Legenda

Dawno temu w miejscu stawu miał znajdować się klasztor żeński, a tam gdzie obecnie ulokowany jest pałac, klasztor męski - Wankau. Zakonników i zakonnice obowiązywał zakaz spotykania się. Jedna z młodych sióstr po złamaniu tego zakazu została zamurowana w piwnicach klasztoru Wankau. Mimo tego incydentu zakonnicy postanowili w tajemnicy przed przeorem zaczęli drążyć tunel do drugiego klasztoru. Kiedy już kończyli kopać, żeński klasztor zapadł się pod ziemię, a w jego miejscu powstał Staw Rusałek. Podobno nocą nad nim krążą duchy zakonnic, a z podziemia pałacu słychać odgłosy kroków i przeraźliwe krzyki i jęki.

Do 1945 roku

Bąkowo było gniazdem rodowym rodziny Hutten-Czapskiech, linii bękowskiej, herbu Leliwa. Za czasów krzyżackich używali nazwy von Hutten (z polskiego czapka). Od 1492 roku właścicielką dóbr była Barbara Schoff, która słynęła z działalności dobroczynnej. w 1509 roku właścicielką pałacu została Elza Jasińska, która sprzedała go swemu synowi Przemysławowi. Od 1597 roku spadkobiercą został szlachcic Sebastian Czapski, w latach 1684-1703 chorąży Aleksander Czapski. Następnie był własnością Józefa i Franciszka Czapskiego, a później jedynej spadkobierczyni Ludwiki Czapskiej, która wyszła za podkomorzego Michała Skórzewskiego herbu Drogosław. W 1780 roku wybudowali oni kaplicę przy pałacu. W 1818 roku w wyniku podziały spadku, posiadłość przypadła Miachałowi Ignacemu Drogosław Skórzewskiemu, który sprzedał je Niemcowi Andrzejowi Goetzendorf-Grabowskiemu herbu Zbiświcz. W 1940 roku odbyła się licytacja majątku, w wyniku której nabył go Gustaw Gehrlich za 40 000 talarów. Pózniej w 1885 roku odziedziczył go Karl Ernst Gehrlich. Pod koniec Według systemu pruskiej ordynacji Bąkowo było obszarem dworskim z przełożonym. Ostatnim właścicielem pałacu był Friedrich Gehrlich. Urodził się 13 stycznia 1886 roku w Bąkowie i wyszedł ożenił się z Charlotą Bismarck. W okresie międzywojennym był członkiem niemieckiej organizacji Deuchte Jungblock. Funkcję zastępcy przełożonego obszaru dworskiego pełnił Maksymilian Lewiński. W 1945 roku rodzina Gehrlich wyjechała na stałe do Niemiec.

Zespół pałacowo-parkowy

Pałac

W październiku 1946 roku z Inicjatywy Kuratorskiego Okręgu Szkolnego Pomorskiego z Torunia w pałacu utworzono Państwowy Dom Dziecka. Pierwotnie był stworzony dla sierot wojennych z czasem dla dzieci ze środowisk społecznie zaniedbanych. Obecna bryła budynku pochodzi z II połowy XIX w. Cała budowla ma wiele cech stylu późnoklasycystycznego. Boczne skrzydła są rozmieszczone symetryczne względem portyku, który jest schowany za postpalliadańskimi arkadami. Całość jest wykończona skromnym detalem. W 1976 roku wykonano kapitalny remont obiektu.

W 1990 roku zespół pałacowo-parkowy został wpisany na listę zabytków pod nr A/242/1-5. W jego skład oprócz pałacu i parku wchodzi również obora i gorzelnia.

Park

W parku znajdują się 4 pomniki przyrody:

Ochrona przyrody

W Bąkowie rośnie 5 bardzo okazałych dębów szypułkowych powołanych na pomniki przyrody w 1991 roku:

• Dąb szypułkowy "Jan Kazimierz" o obwodzie 940 cm, wchodzi w skład "Dębów Bąkowskich", Jeden z najokazalszych w Polsce, najdorodniejszy w województwie
• Dąb szypułkowy o obwodzie 670 cm, wchodzi w skład "Dębów Bąkowskich"
• Dąb szypułkowy o obwodzie 560 cm, wchodzi w skład "Dębów Bąkowskich"
• Dąb szypułkowy o obwodzie 670 cm (przy drodze)
• Dąb szypułkowy o obwodzie 560 cm (przy drodze)

Inne miejscowości o nazwie Bąkowo: Bąkowo