Izdebno (województwo kujawsko-pomorskie)

Izdebno – wieś w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie żnińskim, w gminie Rogowo. Wchodzi w skład sołectwa Izdebno-Wola.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.

Położenie

Izdebno leży na wschodnim brzegu wąskiego jeziora Wolskiego, w dorzeczu rzeki Wełny, około 3 km od Rogowa, w połowie drogi między Poznaniem a Bydgoszczą, przy trasie krajowej nr 5.

Historia

Z drogi Rogowo – Żnin na wysokości południowego krańca jeziora odchodzi dróżka na półwysep. Znajduje się na nim owalne grodzisko pierścieniowate o średnicach 225 × 125 m – pozostałość osady kultury łużyckiej podobnej do Biskupina, odkrytej przez członków ekspedycji biskupińskiej w 1935 r., w wyniku szeroko zakrojonych wówczas poszukiwań stanowisk archeologicznych. Nie prowadzono na omawianym obiekcie żadnych prac wykopaliskowych. Jedynie w latach 50. miejscowy nauczyciel szkoły wykopał dwie duże dziury na wale grodu wczesnośredniowiecznego, a studenci archeologii Uniwersytetu Poznańskiego w 1948 r. założyli małe sondy na majdanie grodu i zakończyli prace poszukiwawcze w momencie dojścia do konstrukcji drewnianych, które potwierdziły wcześniej postawiona hipotezę o bliźniaczym charakterze grodów w Izdebnie i Biskupinie. Przeprowadzona w roku 1975 ekspedycja archeologiczna wykazała, że pod metrową warstwą torfiastej ziemi, znajdują się doskonale zachowane drewniane relikty grodu łużyckiego, zbudowanego około V w. p.n.e. Później był tu gród wczesnośredniowieczny, a obecnie jest pastwisko. W 1974 roku na końcu półwyspu odkryto fundamenty wieży mieszkalno–obronnej z XIV wieku.

Zabytki

Na wzgórku po południowej stronie wsi znajduje się krzyż i fragmenty muru ceglano–kamiennego po późnogotyckim kościele z około 1580 roku, który w połowie XIX wieku popadł w ruinę. Przy drodze do Grochowisk pomnik Jana Białasa (1956), rozstrzelanego w tym miejscu przez hitlerowców we wrześniu 1939 roku.

Turystyka

Bliskość jeziora wolskiego sprawia, że Izdebno jest atrakcyjne dla turystów uprawiających sporty wodne oraz wędkarzy. Jezioro posiada kształt rynnowo-wydłużony w kierunku północ–południe, o rozwiniętej linii brzegowej. Długość to 4500 m, szerokość 625 m, a głębokość maksymalna wg sprzecznych informacji wynosi od 28,2 m do 46 m. Jego atutem jest także duża przejrzystość, średnio około 3 m. Wzdłuż linii brzegowej występują prywatne działki rekreacyjne. W Izdebnie znajduje się także gospodarstwo agroturystyczne, a we Woli ośrodek wypoczynkowy. Pomiędzy Izdebnem a Rogowem znajduje się park dinozaurów "Zaurolandia", chętnie odwiedzany przez turystów z całej Polski.

Władze

Od 31 sierpnia 2009 sołtysem jest Wiesław Dyrda.

Zobacz też: Izdebno, Izdebno Kościelne, Izdebno-Kolonia