Łyszkowice (powiat łowicki)

Łyszkowice – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie łowickim, w gminie Łyszkowice.

W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa skierniewickiego.

Miejscowość jest siedzibą gminy Łyszkowice. Łyszkowice były niegdyś letnią siedzibą prymasów, a w okresie od 1832 do 1880 r. mieścił się tu zarząd administracji księstwa łowickiego, na które składał się klucz 18 wsi. Niegdyś znajdowała się tu fabryka tkanin, następnie mydła i wyrobów żelaznych, od 1851 r. rafineria i fabryka cukru H. Epsteina, później Łowickie Zakłady Farmaceutyczne "Polfa" następnie zakłady farmaceutyczne "BYK Mazovia", później "Altana Pharma", która obecnie jest częścią grupy "Nycomed". Miejscowość położona na szlaku prowadzącym z Ziemi Kujawskiej, Mazowieckiej i Prus Królewskich do Piotrkowa Trybunalskiego. Łyszkowice już w XV wieku uzyskały prawa organizowania targów i jarmarków. Wieś słynna była z wyrobu drewnianych narzędzi gospodarczych i kulinarnych takich jak: sochy, brony, łopaty, widły oraz drewniane talerze, kubki, kopyście i łyżki. Przed rozbiorami wieś i dwór należały do dóbr Arcybiskupstwa Gnieźnieńskiego. W czasie Księstwa Warszawskiego, Łyszkowice jak i inne wsie były nawiedzone przez epidemię cholery, w wyniku czego liczba ludności spadła o połowę. W czasach prymasowskich Łyszkowice słynęły z licznych młynów i stawów hodowlanych. W XVII wieku prymas Wacław Leszczyński założył tutaj ogród włoski z licznymi posągami, fontannami i altanami, dziś już nieistniejący. W Łyszkowicach mieścił się do 1881 r. zarząd główny administracji Księstwa Łowickiego, sprawujący nadzór nad osobistymi dobrami carów rosyjskich. Zarząd sprawował też pieczę nad szpitalem dla włościan we wsi Kapera. W XIX w., obok wsi Łyszkowice znanej od 1356 r. powstała osada fabryczna złożona m.in. z dużego zespołu fabryk lnianych i jedwabnych, przędzalni oraz cukrowni. W połowie ubiegłego stulecia sama tylko cukrownia zatrudniała 500 robotników.

Na terenie gminy znajdują się tereny łowieckie szczególnie atrakcyjne dla myśliwych polujących na kaczki i bażanty. Istnieją również stawy wędkarskie, gdzie łowić można nawet 20-kilogramowe karpie i szczupaki.

W okresie okupacji hitlerowskiej teren gminy był miejscem walk oddziału AK S. Borowskiego „Maszynisty” w okolicach wsi Chlebów oraz zrzutów lotniczych cichociemnych we wsi Czatolin, gdzie postawiony został pomnik.

Zabytki

Według rejestru zabytków KOBiDZ na listę zabytków wpisane są obiekty:

• gorzelnia, ob. dom mieszkalny, ul. Księstwa Łowickiego 21, 1 poł. XIX, 1903, nr rej.: 612 z 24.08.1967
• cukrownia, ob. domy mieszkalne, ul. Wolności 1, 1830-XX, nr rej.: 1007-A z 1.10.1998:
  • budynek „Podkowa”
  • budynek „Mydlarnia”

Zobacz też

• Łyszkowice