Piotrków Trybunalski

Piotrków Trybunalski – miasto na prawach powiatu w centralnej Polsce, położone na zachodzie Równiny Piotrkowskiej. Drugie pod względem wielkości miasto w województwie łódzkim i 47. w Polsce.

Według danych z 31 grudnia 2010 r. miasto miało 77 383 mieszkańców.

Toponimia

Nazwa Piotrkowa w innych językach brzmi: język rosyjski – dziś Пётркув-Трибунальски, za czasów Królestwa Polskiego – Петроковъ; jidysz – פּעטריקעװ, Petrikew; język niemiecki – Petrikau. Liczba ludności w grudniu 2010 - 77 383 osób.

Położenie

Według danych z 1 stycznia 2011 r. powierzchnia miasta wynosiła 67,24 km².

Według danych z 2002 powierzchnia miasta to 67,26 km², co stanowi 0.37% powierzchni całego województwa łódzkiego. Struktura powierzchni miasta:

• użytki rolne 52%
• użytki leśne 21%

Historia

• VIII w. – pierwsze osady ludności słowiańskiej
• 1217 – pierwsza pisemna wzmianka o Piotrkowie (dokument Leszka Białego dla opactwa cystersów w Sulejowie)
• 1262 – włączenie Piotrkowa do Księstwa Sieradzkiego
• 1290 - 1300 - Piotrków otrzymuje prawa miejskie (wskazanie dokładnej daty jest niemożliwe, ponieważ dokumenty spłonęły)
• 1313 – Władysław Łokietek określa Piotrków jako miasto
• 1346 - 1347 – spisano statuty piotrkowskie
• 1404 – odnowienie praw miejskich przez Władysława Jagiełłę
• 1442 - 1628 – miejsce odbywania synodów prowincji gnieźnieńskiej
• 1467 – ratyfikacja pokoju toruńskiego
• 1469 1 grudnia – na sejmie wielki mistrz Henryk VI Reuss von Plauen złożył hołd lenny Kazimierzowi IV Jagiellończykowi
• 1470 20 listopada – na sejmie wielki mistrz Henryk VII Reffle von Richtenberg złożył hołd lenny Kazimierzowi IV Jagiellończykowi
• Elekcja Jana Olbrachta w Piotrkowie
• 1493 – pierwszy sejm w Piotrkowie – data przyjmowana jako początek parlamentaryzmu polskiego
• XV/XVI w. – miejsce zjazdów generalnych i prowincjonalnych oraz sejmów walnych
• 1578 – utworzenie Trybunału Koronnego dla Wielkopolski
• 1655 i 1657 – zajęcie miasta przez wojska szwedzkie (potop szwedzki)
• 1702 – ponowne zajęcie miasta przez wojska szwedzkie (III wojna północna)
• 1793 – II rozbiór Polski, włączenie Piotrkowa do zaboru pruskiego tzw. Prusy Południowe)
• 1807 – włączenie Piotrkowa do Księstwa Warszawskiego (departament kaliski)
• 1815 – włączenie Piotrkowa do Królestwa Polskiego (województwo kaliskie)
• 1846 2 września – odjazd pierwszego pociągu Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej z dworca piotrkowskiego
• 1867 13 stycznia – utworzenie guberni piotrkowskiej, obejmującej m.in. Łódź, Częstochowę i Zagłębie Dąbrowskie
• 1873 5 stycznia – rozpoczęcie wydawania "Tygodnia"
• 1905 1 lutego – początek strajku szkolnego
• 1914 – w pierwszych miesiącach I wojny światowej Piotrków kilkakrotnie opanowywały wojska niemieckie i ponownie rosyjskie, ostatecznie zajęty w grudniu przez wojska austriackie
• 1915 – umiejscowienie w Piotrkowie siedziby Departamentu Wojskowego Naczelnego Komitetu Narodowego, największy w historii rozwój piotrkowskiego ośrodka wydawniczo-prasowego
• 1918 2-5 listopada – rozbrojenie okupantów austriackich
• 1919 2 sierpnia – włączenie Piotrkowa do województwa łódzkiego
• 1939
  • W dniach 2 - 4 września nieustanne bombardowania miasta. Zniszczono około 200 budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej
  • 5 września Bitwa pod Piotrkowem Trybunalskim i zajęcie miasta przez Wehrmacht, początek okupacji hitlerowskiej
  • (wg różnych źródeł: 30 września, 5 lub 8 października) – utworzenie pierwszego getta żydowskiego w okupowanej Europie
  • 26 października włączenie Piotrkowa do Generalnego Gubernatorstwa
• 1942 14-29 października – likwidacja getta piotrkowskiego (ok. 20 tys. Żydów wywieziono do obozu zagłady w Treblince, 3500 pozostało w tzw. "małym getcie", zlikwidowanym w 1944)
• 1945 18 stycznia – wkroczenie do Piotrkowa Armii Czerwonej i Wojska Polskiego
• Piotrków siedzibą istniejącej do 1953 roku wiejskiej gminy Uszczyn
• 1973 - 1977 – Piotrków siedzibą gminy wiejskiej Piotrków Trybunalski
• 1975 1 czerwca – utworzenie województwa piotrkowskiego
• 1981
  • IV Śmigłowcowe Mistrzostwa Świata
  • utworzenie Wydziału Zamiejscowego Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Kielcach
• 1985 – pierwsze w Polsce mistrzostwa breakdance
• 1997 – przekształcenie Wydziału Zamiejscowego WSP w Filię WSP (od 2000 filia Akademii Świętokrzyskiej, od 2008 filia Uniwersytetu Humanistyczno–Przyrodniczego Jana Kochanowskiego w Kielcach)
• 1999 1 stycznia – likwidacja województwa piotrkowskiego, ponowne wejście Piotrkowa w skład województwa łódzkiego
• 2004 – utworzenie Zamiejscowego Ośrodka Dydaktycznego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
• 2005 6 marca – referendum w sprawie odwołania prezydenta i Rady Miasta (nieważne: frekwencja 24,2%)
• 2006 1 września – przekształcenie radia Piotrków w radio Strefa FM
• 2009 5 listopada – kończy działalność kino Havana. Helios operator kina przenosi się do galerii Focus Mall

Historia Żydów w Piotrkowie

Miasto posiadało zakaz osiedlania się Żydów – przywilej de non tolerandis Judaeis. Dopiero w XVI wieku ludność żydowska zamieszkała w okolicach Piotrkowa zaczęła przybywać na targi i jarmarki. W 1657 wojska Stefana Czarnieckiego dokonały krwawego pogromu Żydów w Piotrkowie. W 1679 król Jan III Sobieski zezwolił na założenie kahału, synagogi, kirkutu, mykwy, rzeźni i sklepów. W 1765 roku mieszkało tu 1107 Żydów. Piotrków Trybunalski był jednym z najważniejszych w Polsce żydowskich ośrodków wydawniczo-drukarskich . W 1939 mieszkało tu ok. 11 tys. osób pochodzenia żydowskiego. W październiku 1939 roku Niemcy utworzyli tu pierwsze getto na ziemiach polskich. Uwięzili w nim ok. 25 tys. osób z Piotrkowa i okolic. W dniach 15-21 października 1942 ok. 22 tys. osób wywieźli do obozu zagłady w Treblince.

• Wielka Synagoga
• Mała Synagoga
• Stara Synagoga

Turystyka

Stare Miasto z zachowanym średniowiecznym układem urbanistycznym.

Zabytki

• Stare miasto – staromiejski układ urbanistyczny sięga początkami średniowiecznej lokacji, zabudowa jest znacznie późniejsza. W obrębie rynku można obejrzeć ok. 142 kamienic o ciekawej architekturze. Po pożarze w 1835 r. przebudowano domy w stylu klasycystycznym. Wewnątrz niektórych zachowały się sklepienia kolebkowe, ślady podcieni, sklepione piwnice, sienie i belkowane stropy.
• Mury miejskie – zachowane fragmenty wybudowane w XIV i XV w. za panowania Kazimierza Wielkiego. Wysokość murów 4,5 m, szerokość 2 m.
• Zamek królewski – zbudowany w latach 1512-1519 przez mistrza Benedykta z Sandomierza na polecenie Zygmunta I Starego.
• Wielka Synagoga (1791-1793), obecnie Miejska Biblioteka Publiczna. Zbudowana na miejscu poprzednie drewnianej z 1689 r. zniszczonej podczas pożaru w 1740.
• Mała Synagoga
• Cerkiew prawosławna pw. Wszystkich Świętych (XIX w.)
• Pałac Jaxa Bykowskich (XV w.) – w 1604 przebudowany na pałac renesansowy.
• Kościół farny pw. św. Jakuba (XIII w.)
• Kościół Nawiedzenia Najświętszej Panny Marii (XIV w.) – zniszczony podczas najazdu szwedzkiego, w XVIII w. odrestaurowany. Wewnątrz zabytkowe obrazy z XVII i XVIII w.
• Kościół pw. św. Jacka i św. Doroty, podominikański (XIV-XVII w.)
• Kościół i klasztor o.o. bernardynów (XVII w.) z cudownym obrazem Matki Boskiej Piotrkowskiej.
• Kościół oo. pijarów (XVII-XVIII w.) – obecnie ewangelicki. Budynki kolegium pijarów zaadaptowane na budynek więzienny użytkowany do 2004 r.
• Kościół pw. NP Marii Śnieżnej (XVII w.) – dawniej dominikanek, oparty o mur miejski.
• Kościół św. Franciszka Ksawerego oo. jezuitów (XVIII w.), z cudownym obrazem Matki Bożej Trybunalskiej.
• Kolegium jezuickie (XVIII w.) – obecnie mieści się tu I LO im. Bolesława Chrobrego.
• Sąd Okręgowy (1905-1909), dawny gubernialny Sąd Okręgowy.

Inne miejsca

Architektura dawna:

• Aleje 3 Maja – budynki w stylu secesyjnym
• Dworzec kolejowy PKP – obecnie przywracany do stanu dawnej świetności
• Hala targowa – obecnie budynek handlowy (Biedronka)
• Budynek Państwowej Szkoły Muzycznej
• Piotrkowska Manufaktura – budynek dawnej przędzalni przy ulicy Sulejowskiej
• Wieża wodna (1925-1927) – ok. 50 m wysokości. Zabytek sztuki inżynierskiej.

Architektura współczesna:

• Bank Pekao S.A. przy al. Armii Krajowej
• Kryta Pływalnia OSiR przy ul. Belzackiej
• Kościół pw. Miłosierdzia Bożego przy ul. Łódzkiej
• Kościół pw. NMP Królowej Pokoju przy ul. Belzackiej
• Hala sportowa "Relax"
• Centrum handlowe Focus Mall przy ul. Słowackiego

Inne miejsca:

• Park im. Księcia Józefa Poniatowskiego z ogrodem botanicznym
• Rezerwat Dęby w Meszczach im. Jeremiego Kozłowskiego
• Cmentarz żydowski przy ul. Spacerowej
• Stary cmentarz rzymskokatolicki
• Areszt śledczy przy Wroniej
• Dawny cyklodrom przy ulicy Budki róg Partyzantów
• Ośrodek Działań Artystycznych (ODA)

Informacja turystyczna

• Centrum Informacji Turystycznej w Piotrkowie Trybunalskim
• PTTK Oddział im. Michała Rawity Witanowskiego Piotrków Trybunalski,Plac Czarnieckiego 10
• Muzeum w Piotrkowie Trybunalskim, plac Zamkowy 4

Szlaki turystyczne

• Szlak Rekreacyjny Rzeki Pilicy

Klimat

Demografia

Dane z 2006:

Wskaźniki ekonomiczne

Średni dochód na jednego mieszkańca dla Piotrkowa Trybunalskiego wynosi 2435,34 zł. Według danych z grudnia 2010 w mieście było 4 tys. osób bez pracy a stopa bezrobocia wynosiła 5,17%.

Gospodarka

Od XIX w. ośrodek przemysłu, m.in. szklarskiego (huty "Kara", "Hortensja", "Feniks"), włókienniczego (Zakłady Przemysłu Dziewiarskiego "Sigmatex" – dawna Piotrkowska Manufaktura), maszynowego (Fabryka Maszyn Górniczych "Pioma", Warszawskie Zakłady Mechaniczne – Polskie Zakłady Lotnicze WZM-PZL). Jedno z dwóch głównych miast PBOP

Znajduje się tutaj także galeria rozrywkowo-handlowa Focus Mall, otwarta 13 listopada 2009 oraz Galeria "Stary Areszt", znajdująca się w budynkach dawnego aresztu - usytuowana w okolicach starego miasta.

Sklepy należące do sieci handlowych

• Carrefour
• NOMI
• Kaufland
• Biedronka(9x)
• Tesco (2x)
• Intermarche
• Bricomarche
• Aldi (2x)
• Piotr i Paweł
• Lidl
• Polomarket (2x)
• OBI - otwarcie II kwartał 2012 roku

Centra handlowe

• C.H. Echo
• D.H. Merkury
• D.H. Sezam
• Focus Mall
• Stary Areszt
• Stara Tkalnia - planowana
• Stara Octownia - planowana

Logistyka

Obecnie, ze względu na dogodne położenie, wokół miasta powstaje kilka rozbudowanych centrów logistycznych. Swoje samodzielne centra logistyczne ulokowały tutaj takie firmy jak:

• IKEA - zlokalizowane przy przebudowanej drodze S-8.
• Kaufland - magazyny tradycyjne, oraz zautomatyzowany magazyn wysokiego składowania.

Kompleksy magazynowe:

• ProLogis Park Piotrków oraz ProLogis Park Piotrków II - w kompleksach tych swoje magazyny ulokowały takie firmy jak:
  • Unilever – magazyny o powierzchni 4 ha
  • Carrefour – magazyny o powierzchni 2 ha
  • Vobis
  • Stock Polska

• Poland Central – Pod koniec sierpnia 2007 uruchomiono pierwszą halę magazynową w kompleksie Poland Central. Docelowa powierzchnia tego kompleksu to 50 ha powierzchni magazynowej.
• Logistic City – Piotrków Distribution Center – Docelowa powierzchnia magazynowa centrum to 38 ha. W chwili obecnej powierzchnia magazynowa Logistic City wynosi ok. 90 tys. m² i trwa budowa kolejnego budynku magazynowego.

Przemysł

Piotrków to także przemysł meblowy (Piotrkowska Fabryka Mebli), papierniczy, szklarski oraz włókienniczy. Swoją siedzibę ma tutaj Emerson, potentat w produkcji papieru komputerowego. W południowej części miasta działa nowoczesny regionalny browar "Kiper" produkujący doceniane Piwa różnego rodzaju. Działa tutaj także duża ilość lokalnych i regionalnych firm budowlanych czy deweloperskich takich jak "PPHU Zbigniew Wilk" czy "Rudecki".

Przemysł maszynowy

• FMG PIOMA S.A. należąca do Grupy Famur wraz z Pioma Odlewnia sp. z o.o.
• Metzeler Automotive Profile Systems Piotrkow Sp.z.o.o.
• HÄRING – wytwarzająca części toczone dla takich koncernów jak Daimler AG, Bosch, Volkswagen-Audi.

Przemysł włókienniczy

• Sigmatex Sp. z o.o. produkująca dzianiny.

Kultura

W Piotrkowie jest wiele miejsc w których człowiek może zetknąć się z wszelako pojętą kulturą. Życie miasta w ostatnich latach wzbogaciło się o szereg imprez kulturalnych, które dołączyły do już od dawna istniejących.

Biblioteki

• Miejska Biblioteka Publiczna im. Adama Próchnika w Piotrkowie Trybunalskim - (budynek wielkiej synagogi),
  • Oddział dla Dzieci - (budynek małej synagogi)
  • Filia 1
  • Filia 2
• Biblioteka Pedagogiczna w Piotrkowie Trybunalskim,
• Biblioteka Filii Uniwersytetu Humanistyczno - Przyrodniczego im. Jana Kochanowskiego w Piotrkowie Trybunalskim,

Muzea i galerie

• Muzeum w Piotrkowie Trybunalskim
• Ośrodek Działań Artystycznych

Kina

• Kino "Pegaz", działające w ramach Miejskiego Ośrodka Kultury
• Multipleks Helios (5 sal - Focus Mall)

Inne ośrodki kulturalne

• Miejski Ośrodek Kultury - "Europejska scena Teatru im. Jaracza"
• Osiedlowy Klub Kultury "Jaskółczyn" - prowadzący między innymi dziecięce i młodzieżowe zespoły tańca

Wydarzenia cykliczne

• Dni miasta (pierwszy pełny weekend czerwca)
• Międzynarodowy Festiwal Sztuki Akcji – Interakcje – zapoczątkowany w 1999 roku
• Festiwal Kabaretowy – Trybunały Kabaretowe
• Dni muzyki kameralnej – organizowane w zabytkowej siedzibie Muzeum w Piotrkowie Trybunalskim
• Ogólnopolski konkurs literacki o "Rubinową Hortensję"
• Ogólnopolski konkurs pianistyczny im. I. J. Paderewskiego – odbywający się od 1991 roku, w Państwowej Szkole Muzycznej I i II stopnia w Piotrkowie Trybunalskim
• Międzynarodowe Spotkania Rzeźbiarzy – Skrzyżowania
• Ogólnopolski Festiwal Kultury i Sztuki Chrześcijańskiej NADZIEJA
• Ogólnopolski Festiwal kapel Podwórkowych
• Masa Krytyczna - każdy ostatni piątek miesiąca o godz. 18.00 spod budynku Uniwersytetu Jana Kochanowskiego

Edukacja

• Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy Jana Kochanowskiego w Kielcach, filia w Piotrkowie Tryb.
• Wyższa Szkoła Społeczno-Ekonomiczna w Warszawie ośrodek kształcenia w Piotrkowie Tryb.
• Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny w Piotrkowie Trybunalskim
• Uniwersytet Medyczny w Łodzi, wydział zamiejscowy w Piotrkowie Tryb.
• Wyższa Szkoła Handlowa w Piotrkowie Trybunalskim
• Wyższa Szkoła Kupiecka w Łodzi, wydział zamiejscowy w Piotrkowie Tryb.

Poza tym w Piotrkowie Trybunalskim funkcjonuje obecnie:

• 14 przedszkoli samorządowych,
• 13 szkół podstawowych (w tym Szkoła Podstawowa nr 3 w ramach Zespołu Szkolno-Gimnazjalnego nr 1),
• 5 szkół gimnazjalnych (w tym Gimnazjum nr 3 w ramach Zespołu Szkolno-Gimnazjalnego nr 1),
• 1 zespół szkolno-gimnazjalny,
• 11 szkół ponadgimnazjalnych w tym Liceum Plastyczne
• Katolickie Liceum Ogólnokształcące SPSK (Stowarzyszenie Przyjaciół Szkół Katolickich)
• Katolickie Gimnazjum SPSK
• Państwowa Szkoła Muzyczna I i II stopnia

Sport

• badminton Ruch Piotrków Trybunalski
• boks Ring Piotrków Trybunalski
• Brazylijskie Jiu Jitsu Strefa Walki Piotrków pod patronatem poznańskiej Strefy Walki
• kickboxing PSSW TOM CENTER
• piłka nożna Piotrcovia Piotrków Trybunalski
• piłka nożna Concordia Piotrków Trybunalski – jeden z najstarszych klubów w Polsce w 2009 roku obchodzi 100. rocznicę założenia.
• piłka nożna Polonia Piotrków Trybunalski
• piłka ręczna kobiet MKS Piotrcovia Piotrków Trybunalski
• piłka ręczna mężczyzn MKS Piotrkowianin Piotrków Trybunalski
• pływanie UKS "Delfin" Piotrków Trybunalski
• koszykówka UMKS Piotrcovia Piotrków Trybunalski
• szachy UKS Roszada
• tenis TUKS Kozica Piotrków Trybunalski
• tenis TUKS Nortenis Piotrków Trybunalski
• zapasy AKS Piotrków Trybunalski
• capoeira Lagoa Da Saudade, Companhia Pernas Pro Ar
• szermierka historyczna Ave Gajda
• klub oyama karate Washi

Komunikacja

Piotrków Trybunalski stanowi ważny węzeł komunikacyjny. Przez miasto przebiegają drogi krajowe i międzynarodowe:

• Autostrada A1 (DK1, E75) Gdańsk – Toruń – Łódź – Piotrków Trybunalski – Częstochowa – Cieszyn – granica państwa
• droga krajowa nr 8 (E67) granica państwa – Kudowa-Zdrój – Wrocław – Piotrków Trybunalski – Warszawa – Białystok – Budzisko – granica państwa
• droga krajowa nr 12 granica państwa – Łęknica – Leszno – Kalisz – Piotrków Trybunalski – Radom – Lublin – Chełm – Dorohusk - granica państwa
• droga krajowa nr 91 Częstochowa – Radomsko – Piotrków Trybunalski - Głuchów

Drogi wojewódzkie:

• 716 – Piotrków Trybunalski – Koluszki

Miasto posiada bardzo rozbudowany system obwodnic w którego skład wchodzą obwodnice:

• północno-zachodnia
• wschodnia

W planach jest także budowa obwodnicy śródmiejskiej, mającej być w przyszłości drogą alternatywną dla płatnej autostrady A1 oraz obwodnicy południowej. W mieście znajduje się także lotnisko z utwardzonym pasem startowym.

Komunikacja miejska

W Piotrkowie Trybunalskim istnieje komunikacja autobusowa, obsługiwana przez MZK Piotrków Trybunalski, oraz linie obsługiwane przez przewoźników prywatnych.

W kwietniu 2009 roku MZK Piotrków Trybunalski obsługiwało 11 linii autobusowych (numery "0" – "10") i dysponowało następującym taborem:

• Jelcz L11 – 1 szt.
• Jelcz M081MB – 6 szt.
• Jelcz M121 – 1 szt.
• Jelcz 120M – 5 szt.
• MAN NL202 – 18 szt.
• MAN 11.190 - 1 szt.
• Mercedes 0405 - 2 szt.
• Neoplan N4016 1 szt.
• IVECO Otoyol - 1 szt.

Linie obsługiwane przez przewoźników prywatnych to "B", "J", "Z" oraz liczne linie minibusów.

Komunikacja kolejowa

Przez Piotrków przechodzi: Linia kolejowa nr 1

• Warszawa – Koluszki – Piotrków Trybunalski – Lubliniec/Częstochowa – Katowice

W Piotrkowie ponadto ma swój początek Linia kolejowa nr 24 przez Bełchatów do stacji Biały Ług.

Po istniejącej dawniej Piotrkowskiej Kolei Wąskotorowej do Sulejowa pozostały jedynie budynki stacji, tory w obrębie miasta bądź już zostały rozebrane, bądź zostaną rozebrane w najbliższym czasie.

Komunikacja autobusowa

Głównym przewoźnikiem międzymiastowym jest Przedsiębiorstwo PKS Piotrków Trybunalski. Obsługuje linie dalekobieżne do Warszawy, Lublina i Wrocławia oraz linie lokalne do Łodzi, Sulejowa, Tomaszowa Mazowieckiego,Przedborza, Bełchatowa, Żarnowa i innych miejscowości. Ważną rolę odgrywają też zrzeszeni przewoźnicy prywatni, obsługujący linie miejskie oraz podmiejskie, w tym do Sulejowa i Tomaszowa.

Komunikacja lotnicza

W Piotrkowie Trybunalskim działa lotnisko sportowe zdolne do przyjmowania samolotów kategorii dyspozycyjnej czy taksówek powietrznych.

Najbliższym portem lotniczym jest oddalony od centrum Piotrkowa Trybunalskiego o 42 km Międzynarodowy Port Lotniczy im. Władysława Reymonta w Łodzi. Ponadto miasto jest oddalone o około 133 km od Portu lotniczego Warszawa Okęcie i około 137 km od Portu Lotniczego Katowice-Pyrzowice

Wspólnoty wyznaniowe

• Kościół rzymskokatolicki
  • Kaplica Braci Szkolnych
  • Kościół Ojców Jezuitów
  • Kościół Ojców Bernardynów
  • Kościół Akademicki Panien Dominikanek pw. Matki Bożej Śnieżnej
  • Parafia Miłosierdzia Bożego
  • Parafia Najświętszej Maryi Panny Królowej Pokoju
  • Parafia Najświętszego Serca Jezusowego
  • Parafia Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny
  • Parafia Świętego Brata Alberta Chmielowskiego
  • Parafia Świętego Jacka i Świętej Doroty
  • Parafia Świętego Jakuba Apostoła - kościół farny
• Kościół prawosławny
  • Cerkiew pw. Wszystkich Świętych - parafialna (ul. Juliusza Słowackiego 15)
• Kościoły protestanckie
  • Kościół Ewangelicko-Augsburski – parafia, ul. Rwańska 6
  • Kościół Ewangelicznych Chrześcijan – zbór w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Stodolniana 2
  • Kościół Zielonoświątkowy – zbór w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Zamurowa 10
  • Kościół Boży w Chrystusie – wspólnota "Jezus Żyje"
  • Kościół Adwentystów Dnia Siódmego
• Inne
  • Świadkowie Jehowy, 5 zborów z Salami Królestwa
  • Świecki Ruch Misyjny "Epifania" – zbór w Piotrkowie Trybunalskim, al. 3 Maja 10/22.

Ludzie Piotrkowa Trybunalskiego

Posłowie Piotrkowa Trybunalskiego

• Zbigniew Mroziński

• Jan Bieńkowski – 13 sierpnia - 28 września 1914
• Eugeniusz Bieganowski – 28 września - 15 października 1914
• Felicjan Kępiński – 15 października 1914 przed 4 stycznia 1915
• Ludwik Krzemieniewski – przed 4 stycznia - 25 stycznia 1915
• Jan Bieńkowski – od 25 stycznia 1915
• Kazimierz Szmidt – od 1924 do 10 czerwca 1931
• Wacław Wroński - 1973 - 1975 jako naczelnik miasta
• Antoni Sokalski – 1976 - 1981
• Waldemar Kelm – 1981 - 1982
• Henryk Artowicz – 1982 - 1985
• Stanisław Kwapiński – 1985 - 1990
• Zbigniew Podlewski – 1990
• Michał Rżanek – 1990 - 1996
• Andrzej Pol – 1996 - 2002
• Waldemar Matusewicz – 2002 - 2006
• Krzysztof Chojniak – od 2006

Zobacz też

Filmy kręcone w Piotrkowie Trybunalskim

• "Ewa chce spać" (1957, reż. Tadeusz Chmielewski)
• "Święta wojna" (1965, reż. Julian Dziedzina, Dariusz Goczał)
• "Jak daleko stąd, jak blisko" (1971, reż. Tadeusz Konwicki)
• "Nie zaznasz spokoju" (1977, reż. Mieczysław Waśkowski)
• "Vabank" (1981, reż. Juliusz Machulski)
• "Jan Serce" (1981, reż. Radosław Piwowarski)
• "Akademia pana Kleksa" (1983, reż. Krzysztof Gradowski)
• "Misja specjalna" (1987, reż. Janusz Rzeszewski)
• "Nowy Jork, czwarta rano" (1988, reż. Krzysztof Krauze)
• "Biesy" (1988, reż. Andrzej Wajda)
• "Opowieść Harleya"(1987, reż. Wiesław Helak)
• "Psy" (1992, reż. Władysław Pasikowski)
• "Uprowadzenie Agaty" (1993, reż. Marek Piwowski)
• "Syzyfowe prace" (1998, reż. Paweł Komorowski)
• "Pan Tadeusz" (1999, reż. Andrzej Wajda)
• "Jakub kłamca" (1999, reż. Peter Kassovitz)
• "Przeprowadzki" (2000, reż. Leszek Wosiewicz)
• "Przedwiośnie" (2001, reż. Filip Bajon)
• "Masz na imię Justine" (2005, reż. Franco de Pena)
• "W ciemności" (2011, reż. Agnieszka Holland)
• "1920 Bitwa Warszawska" (2010, reż. Jerzy Hoffman)

Media

Wykaz tradycyjnych mediów piotrkowskich:

• Telewizja:
  • Informacje Piotrkowskie
• Radio:
  • Radio Strefa FM (dawniej Radio Piotrków)
• Prasa:
  • Tydzień Trybunalski
  • Przegląd Lokalny "FAMKA"
  • Ziemia Piotrkowska
  • 7 Dni Piotrków – lokalny dodatek do Dziennika Łódzkiego
  • KurieR - Kultura i Rzeczywistość

Wykaz internetowych mediów piotrkowskich:

• Radio:
  • Radio Ławeczka
  • Radio Gol
• Prasa:
  • portal ePiotrkow.pl
  • portal Piotrkowianie.com
  • portal trybunalscy.pl

Podział na osiedla

W Piotrkowie Trybunalskim nazwa "osiedle" ma dwa znaczenia: 1/ Tradycyjne – istniejące osiedla 2/ Administracyjne – Jednostki Pomocnicze Gminy (odpowiednik dzielnic w większych miastach lub sołectw w gminach) W niektórych przypadkach nazwy pokrywają się: np. Wierzeje.

Najstarsze ulice w Mieście

Piotrków Trybunalski rozwinął się szybko szczególnie w okresie guberni piotrkowskiej. Powstawało dużo nowych budynków i ulic. Przyklady ulic,które powstały w XIV-XIX wieku:

• Aleja 3 Maja
• Plac Czarneckiego
• Plac Kościuszki
• Rynek Trybunalski
• Aleje Cmentarne
• Ulica Dąbrowskiego
• Ulica Farna
• Ulica Garncarska
• Ulica Grodzka
• Ulica Jerozolimska
• Ulica Konarskiego
• Ulica Krakowskie Przedmieście
• Ulica Łazienna Mokra
• Ulica Narutowicza
• Ulica Pereca
• Ulica Piastowska
• Ulica Rwańska
• Ulica Rycerska
• Ulica Sienkiewicza
• Ulica Sieradzka
• Ulica Słowackiego
• Ulica Starowarszawska
• Ulica Szewska
• Ulica Wojska Polskiego
• Ulica Zamkowa
• Ulica Zamurowa

Współpraca międzynarodowa

Współpraca zagraniczna Piotrkowa Trybunalskiego obejmuje przede wszystkim płaszczyznę kulturalną, oświatową, naukową, gospodarczą czy sportową ze swoimi miastami partnerskimi, z którymi podpisało umowę o wzajemnej współpracy oraz z miastami zaprzyjaźnionymi.

Miasta i gminy partnerskie:
Miasto	Kraj	Data podpisania umowy
Esslingen	Niemcy	25.09.1992
Mołodeczno	Białoruś	13.03.1996
Równe	Ukraina	07.06.1997
Velenje	Słowenia	24.03.1998
Mosonmagyarovar	Węgry	06.08.2001
Mariampol	Litwa	14.09.2002
Vienne	Francja	02.07.2005
Neath Port Talbot	Wielka Brytania	22.09.2007
Kostroma	Federacja Rosyjska	06.06.2009
Miasta zaprzyjaźnione
Udine	Włochy	-
Schiedam	Holandia	-
Žagubica	Serbia	-

Zobacz też

• Gubernia piotrkowska
• Województwo piotrkowskie
• MZK Piotrków Trybunalski
• okręg wyborczy nr 10 do Sejmu RP
• Piotrkowska grupa rockowa Daimonion
• Piotrkowska Kolej Wąskotorowa
• Powiat piotrkowski
• Trybunał Koronny
• Związek Miast Polskich
• Związek Powiatów Polskich
• Ludność Piotrkowa Trybunalskiego
• Cmentarz żołnierzy sowieckich w Piotrkowie Trybunalskim
• Stary cmentarz żydowski w Piotrkowie Trybunalskim
• Nowy cmentarz żydowski w Piotrkowie Trybunalskim