Kosów (województwo łódzkie)

Kosów – wieś w Polsce w województwie łódzkim, w powiecie piotrkowskim, w gminie Moszczenica.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego.

Położenie

Kosów położony jest na Równinie Piotrkowskiej, która stanowi południową część Niziny Mazowieckiej. Miejscowość znajduje się przy linii kolei Warszawsko-Wiedeńskiej, w odległości około 10 km na północ od Piotrkowa Trybunalskiego.

Historia

Pierwsza informacja na temat Kosowa pochodzi z 1386 r. . Następna wzmianka została odnotowana w księgach sądowych w 1398 r. (Stan. de Kosow subagazo) . Historia tej niewielkiej miejscowości splotła się z historią Polski i historią powszechną w związku z polityką króla Jana Olbrachta. W następstwie klęski wyprawy na Mołdawię wzrosła liczba konfiskat majątków ziemskich za niestawiennictwo na wyprawę, zbiegostwo lub nienależyte wypełnienie obowiązków . Jednym z takich skonfiskowanych majątków były najprawdopodobniej posiadłości w Kosowie, Moszczenicy i Woli Moszczenickiej. Zostały one przekazane rodzinie Kossowskich. W 1499 r. król Jan Olbracht wystawił w Krakowie dokument lokacyjny Kosowa, Moszczenicy i Woli Moszczenickiej na prawie niemieckim. Dobra Kossowskich w ziemi sieradzkiej, w tym Kosów, przeszły następnie w ręce innych właścicieli. Kosów pozostawał wsią szlachecką należącą m.in. do Lubiatowskich i Małachowskich. Pozostałością po rodzinie Kossowskich jest nazwa miejscowości. Jeszcze na początku XX wieku nazwę „Kosów” pisano przez podwójne "s".

Miejscowość została niemal doszczętnie zniszczona w czasie II wojny światowej. Na początku września 1939 roku toczyły się tu zacięte walki o linię kolejową. W dniu 5 września kapral Stefan Karaszewski przy użyciu min przeciwczołgowych i granatów zniszczył 9 niemieckich pojazdów pancernych. W odwecie Luftwaffe dokonało nalotu i zrównało Kosów z ziemią (ocalało zaledwie kilka domów). Dlatego dzisiaj prawie cała zabudowa miejscowości pochodzi z czasów powojennych. W okresie okupacji w Kosowie aktywność przejawiał piotrkowski Arbeitsamt, wielu mieszkańców zostało zmuszonych do wyjazdu na roboty przymusowe do III Rzeszy. W tym samym czasie w okolicach Kosowa działały oddziały Gwardii Ludowej, dowodzone przez legendarnego Małego Franka.

Demografia

Etymologia lokalnych nazw

• Kosów - nazwa miejscowości pochodzi od nazwiska rodu Kossowskich; pierwotnie był to Kossów.
• Koreja - dzielnica Kosowa; nazwa pochodzi od sąsiedzkich porachunków mających miejsce w tej części Kosowa w latach 50. XX wieku. Ze względu na skojarzenia z toczącą się wówczas wojną domową na Półwyspie Koreańskim mieszkańcy zaczęli złośliwie używać nazwy "Koreja". Nazwa się przyjęła i jest stosowana do dzisiaj.
• Batorówka - dzielnica Kosowa położona niedaleko Jarost; etymologia nazwy niestety nie została wyjaśniona. Mówi się jednak, że nazwę tę wzięto od nazwy szabli batorówka.

Pomniki

Kamień upamiętniający śmierć Stefana Karaszewskiego - bohatera wojny obronnej 1939 r.