Biała (powiat wieluński)

Biała (do 30 grudnia 1999 Biała Druga) – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie wieluńskim, w gminie Biała w odl. 4 km od Wielunia w kierunku Wieruszowa, przy drodze krajowej nr 8 z Wielunia do Wrocławia. W okolicy Białej ma przebiegać droga ekspresowa nr 8 (obwodnicą - według południowego wariantu).

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego.

Miejscowość jest siedzibą gminy Biała.

Historia

Wymieniona w dokumencie przed 1277 r. Dawne stosunki własnościowe odzwierciedla do dziś utrzymany podział na części noszące odmienne nazwy. Od XVII w. Biała była własnością królewską. Po upadku powstania listopadowego rząd carski za zasługi w jego tłumieniu obdarował częścią wsi gen. Hajdena. Po oddzieleniu gruntów folwarcznych od włościańskich powstała Biała Rządowa. W 1920 r. rząd polski przejął majątek i rozparcelował go. Odtąd tę część wsi nazwano Białą Parcelą. Przez środkową część gminy w latach 1924-1926 przeprowadzono linię kolejową Herby Nowe - Wieluń Dąbrowa – Kępno. W Białej znajduje się przystanek kolejowy na którym zatrzymują się pociągi osobowe.

Zabytki

We wsi drewniany kościół z 1743 r. św. Piotra w Okowach (odpust 1 sierpnia) zbudowany z fundacji Franciszka Psarskiego, stolnika i sędziego grodzkiego wieluńskiego i dziedzica wsi Brzoza. Jest to świątynia konstrukcji zrębowej przykryta gontowym dachem, wyposażona w trzy rokokowe ołtarze. Obok współczesna kościołowi drewniana dzwonnica konstrukcji słupowej, kryta namiotowym dachem. W czasie okupacji niemieckiej w czasie II wojny światowej. Niemcy zamienili kościół na spichlerz zbożowy i w znacznym stopniu go zdewastowali. Na cmentarzu mogiła powstańców z 1863 r.

Przed Urzędem Gminy wzniesiono pomnik ku pamięci pomordowanych w czasie II wojny światowej mieszkańców gminy.

Według rejestru zabytków KOBiDZ na listę zabytków wpisane są obiekty:

• kościół parafialny pw. św. Piotra, drewniany, 1743, nr rej.: 92 z 30.12.1967
• dzwonnica, nr rej.: 93 z 30.12.1967