Ozorków

Ozorków – miasto i gmina nad rzeką Bzurą, w województwie łódzkim, w powiecie zgierskim. Miasto znajduje się 20 km na północ od Łodzi.

Według danych z 31 grudnia 2008 miasto liczyło 20 407 mieszkańców.

Położenie

Według danych z roku 2007 Ozorków zajmuje obszar 1546 ha czyli 15,46 km². Struktura użytkowania ziemi w Ozorkowie:

• użytki rolne: 53%
• tereny mieszkaniowe: 17%
• lasy i tereny zieleni: 8%
• tereny produkcyjne: 7%
• tereny usług: 5%
• tereny komunikacji: 5%
• nieużytki: 3%
• wody: 2%

Miasto stanowi 1,81% powierzchni powiatu.

Demografia

Dane z 31 grudnia 2007 r.:

Historia Ozorkowa

Historia miasta sięga początku XV wieku. W 1415 pojawiła się pierwsza wzmianka o małej wiosce położonej wśród trudno dostępnych lasów i bagien, należącej do rodu Szczawińskich, herbu Prawdzic. W 1807, późniejszy właściciel Ozorkowa, Ignacy Starzyński, pragnąc ożywić gospodarczo swoją posiadłość, sprowadza do niej 19 sukienników i farbiarzy z Saksonii. W 1815 liczba ich wzrosła już do 117, podczas gdy Łódź miała ich wówczas 331.

W rok później, w 1816 Ozorków uzyskał prawa miasta prywatnego, co przyspieszyło jego rozwój. W 1817 osiedliła się w Ozorkowie rodzina Schlösserow, przybyłych z Akwizgranu, którzy założyli najpierw nowoczesną przędzalnię wełny, a potem bawełny. W ten sposób Ozorków zapoczątkował rozwój przemysłu sukienniczego nad górną Bzurą, który później rozszerzył się na Zgierz i Łódź, tworząc największy w Polsce ośrodek przemysłu włókienniczego. Ponieważ dla dynamicznie rozwijającego się przemysłu zaczęło brakować miejsca, już w 1820 największe zakłady lokowały się na terenie folwarku Strzeblew. Rosła liczba ludności, która w 1828 doszła do 5669 osób. W latach trzydziestych Karol Schlösser zbudował tu największą w mieście fabrykę tkanin bawełnianych o pełnym cyklu produkcyjnym. Po upadku powstania listopadowego miasto przeszło stagnację spowodowaną utratą zamówień dla armii Królestwa Kongresowego, represyjnymi barierami celnymi, rosnącą rolą Zgierza i Łodzi, jak też wypieraniem z rynku tkanin wełnianych przez bawełniane. W 1866, za kolejnego właściciela Feliksa hrabiego Lubieńskiego, Ozorków uzyskał status miasta rządowego, bardziej atrakcyjny dla inwestycji.

I wojna światowa wywołała kolejny regres gospodarczy miasta. Dopiero okres niepodległego bytu państwowego stworzył nowe podstawy rozwojowe. Już na początku lat dwudziestych, Ozorków otrzymał połączenie kolejowe z Łodzią i Kutnem, a wraz z elektryfikacją miasta przeprowadzoną w 1928, komunikację tramwajową ze Zgierzem i Łodzią (w latach 1922-1928 linia obsługiwana była przez tramwaj parowy). W okresie międzywojennym przybyło miastu kilka obiektów, takich jak budynek Kasy Chorych, dwie szkoły podstawowe, zakład kąpielowy i dom kolonijny dla dzieci w miejskim lasku na Koziej Nodze.

Czas okupacji hitlerowskiej był tragicznym okresem w dziejach miasta. Miasto zostało włączone bezpośrednio do III Rzeszy; w latach 1943-1945 nosiło nazwę Brunnstadt. Eksterminacyjna polityka okupanta (wymordowanie 6-tysięcznej ludności żydowskiej oraz terror stosowany wobec ludności polskiej) sprawiła, że populacja miasta zmniejszyła się do niespełna 10 000 mieszkańców.

Po wyzwoleniu rozbudowywały się i modernizowały zakłady przemysłowe, powstawały nowe, a miastu przybywało instytucji socjalnych, oświatowych i usługowych oraz zabudowy mieszkalnej.

Współcześnie podstawową funkcją miasta jest przemysł, mimo iż szybko wzrasta rola usług. Na skutek przemian gospodarczo-ustrojowych państwa polskiego kluczowy dla miasta przemysł włókienniczy i odzieżowy załamał się. Pod koniec lat 90. XX w. pojawiły się w Ozorkowie nowe rodzaje działalności przemysłowej wraz z utworzeniem w południowej części miasta podstrefy Łódzkiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej.

Urodzeni w Ozorkowie

• Witold Sobociński, operator filmowy
• Samuel Reshevsky, amerykański arcymistrz szachowy
• Mariusz Lewandowski, mistrz świata w karate tradycyjnym
• Jolanta Bartczak, polska lekkoatletka, specjalistka skoku w dal, olimpijka z Seulu (1988).
• Jerzy Próchnicki, aktor, grający między innymi rolę Włodka Kisiela w serialu M jak Miłość
• Andrzej Krawczyk, historyk, dyplomata, Minister w Kancelarii Prezydenta 2005-2007, Ambasador w Czechach (2001-2005) i na Słowacji (od 2008)
• Mieczysław Ubysz - poeta, spiker powstańczego radia "Błyskawica", uczestnik Powstania Warszawskiego pseudonim "Wik"

Zabytki

Według rejestru zabytków KOBiDZ na listę zabytków wpisane są obiekty:

• kościół parafialny pw. św. Józefa, ul. Jana Pawła II 1/3, 1668, 1885, 1935, nr rej.: A/499 z 4.08.1967
• kościół ewangelicki, ul. Zgierska 2, 1842, nr rej.: A/535 z 11.08.1967
• dzwonnica, nr rej.: A/536 z 11.08.1967
• plebania, ul. Zgierska 9, 1842, nr rej.: A/537 z 11.08.1967
• domy pl. Jana Pawła II 1, poł. XIX w., nr rej.: A/504 z 4.08.1967
• dom, pl. Jana Pawła II 3, 1 poł. XIX w., nr rej.: A/505 z 4.08.1967
• dom, pl. Jana Pawła II 7, koniec XIX w., nr rej.: A/506 z 4.08.1967
• dom, pl. Jana Pawła II 16, koniec XIX w., nr rej.: A/507 z 4.08.1967
• dom, pl. Jana Pawła II 17, koniec XIX w., nr rej.: A/79 z 4.08.1967
• dom, pl. Jana Pawła II 18, poł. XIX w., nr rej.: A/508 z 4.08.1967
• dom, pl. Jana Pawła II 19, poł. XIX w., nr rej.: A/509 z 4.08.1967
• dom, pl. Jana Pawła II 20, 1 poł. XIX w., nr rej.: A/510 z 4.08.1967
• dom, ul. Kościuszki 29, koniec XIX w., nr rej.: A/519 z 8.08.1967
• dawna motarnia bawełny, ul. Listopadowa 6, koniec XIX w., nr rej.: A/501 z 4.08.1968
• pałac Schlosserów, ul. Listopadowa 6 b, koniec XIX w., nr rej.: A/500 z 4.08.1967
• dom, ul. Listopadowa 6 d, koniec XIX w., nr rej.: A/520 z 8.08.1967
• dom, ul. Listopadowa 6 e, koniec XIX w., nr rej.: A/521 z 8.08.1967
• dom, ul. Listopadowa 20, poł. XIX w., nr rej.: A/523 z 8.08.1967
• dom, ul. Listopadowa 25 a, poł. XIX w., nr rej.: A/524 z 8.08.196
• pałac Schlosserów, ul. Łęczycka 7, poł. XIX w., nr rej.: A/306 z 6.12.1984
• dwór Schleiblerów, ul. Wigury 14, 2 poł. XIX w., nr rej.: A/503 z 4.08.1967
• dom, ul. Wyszyńskiego 2, 1825, nr rej.: A/511 z 4.08.1967
• dom, ul. Wyszyńskiego 4, poł. XIX w., nr rej.: A/1126 z 19.06.1972
• dom, ul. Wyszyńskiego 6, poł. XIX w., nr rej.: A/1127 z 19.06.1972
• dom, ul. Wyszyńskiego 8, poł. XIX w., nr rej.: A/512 z 4.08.1967
• dom, ul. Wyszyńskiego 16, poł. XIX w., nr rej.: A/1128 z 19.06.1972
• dom, ul. Wyszyńskiego 20, drewniany, 2 poł. XIX w., nr rej.: A/513 z 4.08.1967
• dom, ul. Wyszyńskiego 26, 2 poł. XIX w., nr rej.: A/78 z 4.08.1967
• dom, ul. Wyszyńskiego 33, drewniany, poł. XIX w., nr rej.: A/515 z 4.08.1967
• dom, ul. Wyszyńskiego 35, poł. XIX w., nr rej.: A/516 z 8.08.1967
• przestrzenny układ komunikacyjny kolejki wąskotorowej – Krośniewicka Kolej Dojazdowa

Instytucje oświatowe i kulturalne w Ozorkowie

• Szkoła Podstawowa nr 4 z Oddziałami Integracyjnymi im. Tadeusza Kościuszki, ul. Średnia 30 http://www.tadeuszek.republika.pl/
• Szkoła Podstawowa nr 5 z Oddziałami Integracyjnymi im. Marii Curie–Skłodowskiej, ul. Cegielniana 25 http://www.crissnet.pl/sp5/
• Gimnazjum nr 1 z Oddziałami Integracyjnymi im. Jana Pawła II, ul. Lotnicza 1 http://www.gimnazjum.ozorkow.pl/
• I Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Żeromskiego, ul. Traugutta 1 http://www.lo-ozorkow.pl/
• Zespół Szkół Specjalnych, ul. Kościuszki 27
• Zespół Szkół Zawodowych, ul. Słowackiego 2 http://wordpress.zsz-ozorkow.org/
• Miejska Biblioteka Publiczna im. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, ul. Listopadowa 6b http://mbp.ozorkow.net/
• Miejski Ośrodek Kultury, ul. Wyszyńskiego 43 http://mok.ozorkow.info.pl/
• Młodzieżowy Dom Kultury, ul. Listopadowa 6b http://mdk.ozorkow.net/

wspólnoty wyznaniowe

Na terenie Ozorkowa działalność duszpasterską prowadzą następujące wspólnoty wyznaniowe:

• Kościół Rzymskokatolicki
• Kościół Ewangelicko-Augsburski
• Chrześcijański Zbór Świadków Jehowy

Atrakcje turystyczne

• kościół pw. św. Józefa Oblubieńca NMP i Podwyższenia Krzyża Świętego,
• kościół ewangelicko-augsburski pw. dwunastu Apostołów Jezusa Chrystusa,
• kościół rzymskokatolicki pw. NMP Królowej Polski,
• kompleks pałacowo-fabryczny Schlösserów (XIX wiek), II pałac Schlösserów przy ul. Listopadowej (XIX w.),
• najdłuższa linia tramwajowa w Polsce, nr 46, docierająca tu z Łodzi (uznawana również za drugą najdłuższą na świecie po Belgijskim tramwaju nadmorskim– 38 km),
• kolejka wąskotorowa (uruchamiana w sezonie letnim),
• zespół basenów ze zjeżdżalniami,
• studnie artezyjskie,
• drewniane domy tkaczy i sukienników,
• park miejski,
• wieża ciśnień przy dworcu PKP,
• stary cmentarz,
• lasek miejski (obrzeża Ozorkowa),
• zalew miejski,
• hala sportowa i boisko sportowe,
• Ośrodek dla Osób Niepełnosprawnych – ul. Kościuszki 31 (stara łaźnia),
• Klub sportowo – towarzyski "Romano".

Sport

• MKS Bzura Ozorków – siatkówka,
• Kotan Ozorków - piłka nożna,
• OKS Bzura Ozorków – piłka nożna.
• Zgiersko-Łęczyckie WOPR - pływanie i ratownictwo sportowe, motorowodniactwo,

Komunikacja

Do Ozorkowa dojedziemy:

• pociągiem: linia kolejowa nr 16: Łódź Kaliska – Zgierz – Ozorków – Łęczyca – Kutno;
• autobusami PKS; wszystkie, które kursują z Łęczycy w stronę Łodzi i na odwrót;
• tramwajem linii 46: Łódź Chocianowice-IKEA – Zgierz – Emilia – Ozorków;
• prywatnymi autobusami.

Współpraca międzynarodowa

Miasta i gminy partnerskie: Popoli (Włochy), od 2005.

Zobacz też

• Cmentarz żydowski w Ozorkowie