Stryków

Stryków – miasto w woj. łódzkim, w powiecie zgierskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Stryków. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do starego woj. łódzkiego.

Według danych z 31 grudnia 2008 miasto liczyło 3535 mieszkańców.

Stryków położony jest na obszarze Wzniesień Łódzkich, nad rzeką Moszczenicą, na północny wschód od Łodzi. W obrębie miasta znajduje się zalew o powierzchni 9 ha.

W Strykowie znajdują się 2 szkoły podstawowe i gimnazjum.

W miejscowości działało Państwowe Gospodarstwo Rolne – Państwowe Gospodarstwo Hodowli Zwierząt Futerkowych w Strykowie i Smolicach.

Historia

Stryków uzyskał prawa miejskie w 1394 z rąk Władysława Jagiełły na prośbę Deresława de Thulka – podskarbiego łęczyckiego i ówczesnego dziedzica tamtejszych dóbr. W średniowieczu Stryków leżał przy drodze ze Zgierza do Łowicza łączącej Mazowsze z Wielkopolską i Śląskiem. Miasto ze swymi 45 rzemieślnikami (13 sukienników, 5 kupców i kramarzy oraz 5 szynkarzy) stanowiło lokalny ośrodek handlu i rzemiosła, było też ośrodkiem dóbr szlacheckich. Po najeździe szwedzkim w XVII wieku miasto podupadło i zaczęło się odradzać dopiero pod koniec XVIII wieku dzięki F. Czarneckiemu, który próbował ze Strykowa uczynić ośrodek produkcji tekstylnej. Mimo sprowadzenia handlarzy wełną oraz sukienników Stryków pozostawał ciągle miastem o charakterze rzemieślniczo-rolniczym i w 1870 utracił prawa miejskie. W 1902 Stryków uzyskał połączenie kolejowe z Łodzią i Warszawą. Również na początku XX wieku stał się dużym ośrodkiem mariawitów. Dzięki ponownemu rozwojowi rzemiosła, zwłaszcza krawiectwa, szewstwa i garbarstwa w 1923 Stryków odzyskał prawa miejskie. W trakcie II wojny światowej miasto straciło 45% ludności – głównie Żydów – wymordowanych przez hitlerowców, oraz osiadłych w Strykowie Niemców, którzy opuścili miasto wraz z odwrotem okupantów. Na północny zachód od centrum Strykowa, znajdują się pozostałości po cmentarzu żydowskim, na którym ostatni pochówek został przeprowadzony w 1946. Na pozostałościach cmentarza ewangelickiego znajduje się kilkanaście grobów protestanckich, w większości niemieckich, sprzed 1945. Duża kolonia osadników niemieckich znajdowała się w podstrykowskiej osadzie Tymianka.

Stryków na przestrzeni wieków wydał wielu znamienitych obywateli. Wywodzą się z niego między innymi: historyk, profesor Uniwersytetu Jagielońskiego Maciej Stryjkowski, Łazarz Andrysowicz – twórca polskiego drukarstwa oraz Paweł Radziszewski (1890-1931) – polski mineralog.

Zabytki

Według rejestru zabytków KOBiDZ na listę zabytków wpisany jest obiekt:

• dom, ul. Adama Mickiewicza 3, drewn., 2 poł. XIX, nr rej.: 725-I-109 z 9.11.1956

Turystyka

Atrakcją turystyczno-rekreacyjną miasta jest (zwłaszcza w okresie letnim) zalew o pow. 9 ha wraz z plażą i strzeżonym kąpieliskiem. Na miejscu istnieje możliwość wypożyczenia sprzętu pływającego (rowery wodne, kajaki). Obok zalewu jest duży parking. Znajduje się też obiekt sportowy zbudowany w ramach programu Orlik 2012. W jego skład wchodzi boisko do piłki nożnej ze sztuczną murawą, boisko do koszykówki oraz tenisa ziemnego, a także szatnie. Z inicjatywy młodzieży, nad zalewem powstał również skatepark. W Strykowie znajduje się ośrodek zdrowia, posterunek policji, były dworzec PKP (obecnie nieczynny), postój taxi, hotel, jednostka Państwowej Straży Pożarnej, jednostka OSP, tor motocrossowy, trzy stacje paliw (w tym dwie z gazem, a jedna przy trasie do Łodzi).

Atrakcjami są również:

• murowane i drewniane domy z czterospadowymi dachami z XVIII i XIX wieku,
• neobarokowy rzymskokatolicki kościół św. Marcina z XX wieku,
• fragmenty dawnego kościoła z XVII wieku,
• neogotycki starokatolicki kościół mariawitów z XX wieku pod wezwaniem św. Anny i św. Marcina
• rezerwaty leśne Struga Dobieszkowska i Grądy nad Moszczenicą.

Gospodarka

Obecnie przez Stryków przebiega droga krajowa nr 14 oraz autostrada A2. W południowo-wschodniej części miasta ma zostać wybudowane skrzyżowanie autostrad A1 i A2.

Skrzyżowanie autostrad oraz bliskość Parku Krajobrazowego Wzniesień Łódzkich stwarzają szanse na zredukowanie wysokiego (w 2006 roku – 15%) bezrobocia.

Wyznania

W Strykowie znajdują się dwa kościoły: neobarokowy kościół św. Marcina będący siedzibą parafii rzymskokatolickiej i neogotycki kościół św. Anny i św. Marcina będący siedzibą parafii Kościoła Starokatolickiego Mariawitów.

W mieście znajduje się również kaplica domowa św. Anny, będąca filią parafii Kościoła Katolickiego Mariawitów w Niesułkowie. Wierni ze Strykowa odprawiają w kaplicy adorację ubłagania 9. dnia każdego miesiąca.