Aleksandrów (powiat biłgorajski)

Aleksandrów – wieś w Polsce na Równinie Biłgorajskiej, położona w województwie lubelskim, w powiecie biłgorajskim, w gminie Aleksandrów.

W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa zamojskiego.

Ludność

Aleksandrów liczy 3135 mieszkańców (2008), co daje mu trzecie miejsce pod względem ludności w powiecie (po Biłgoraju i Tarnogrodzie). Jest to zarazem najludniejsza wieś powiatu. Miejscowość jest siedzibą wiejskiej gminy Aleksandrów, która praktycznie składa się z samego Aleksandrowa i dzieli się na 4 sołectwa:

• Aleksandrów Pierwszy – 923 mieszk.
• Aleksandrów Drugi – 836 mieszk.
• Aleksandrów Trzeci – 720 mieszk.
• Aleksandrów Czwarty – 656 mieszk.

Położenie

Aleksandrów położony jest ok. 15 km na wschód od Biłgoraja, wśród lasów Puszczy Solskiej. Zabudowania Aleksandrowa są rozciągnięte na długości ok. 9,1 km wzdłuż drogi wojewódzkiej 853 łączącej Biłgoraj z Tomaszowem Lubelskim. Numery domów w Aleksandrowie kończą się na liczbie 782, czyniąc wieś najdłuższą w województwie lubelskim.

Historia

Aleksandrów został założony przez Andrzeja Zamoyskiego w 1791, co czyni go jedną z najmłodszych wsi powiatu biłgorajskiego. Miejscowość powstała na miejscu po lesie Tychec, zniszczonym przez huragan. W 1800 roku w Aleksandrowie powstała duża ordynacka huta wytapiająca żelazo z rud darniowych. W okresie międzywojennym wielką pracę nad podniesieniem poziomu życia mieszkańców tej olbrzymiej, puszczańskiej wsi wykonał młody ksiądz pracujący w parafii Górecko Kościelne, ks. Błażej Nowosad (1903-1943, obecnie sługa Boży, zamordowany w Potoku Górnym). Z jego inicjatywy miejscowi cieśle wybudowali drewniany kościół, na bazie którego w 1936 erygowano parafię. Założył też orkiestrę dętą i chór, które działają do dzisiaj.

W czasie II wojny światowej okolice Aleksandrowa były terenem zaciętych walk z hitlerowcami (wrzesień 1939), a podczas okupacji był pięciokrotnie pacyfikowany (sierpień 1942, luty, czerwiec i lipiec 1943 oraz lipiec 1944) za wspomaganie partyzantów. 24 czerwca 1943 miała miejsce największa pacyfikacja Aleksandrowa (był to początek operacji Wehrwolf),, wieś została częściowo spalona (ok. 100 gospodarstw),zginęło 25 osób a ok. 2500 jej mieszkańców wywieziono do obozów, głównie obozu koncentracyjnego Majdanek.Szacuje się, że w czasie okupacji zginęło ok. 500 mieszkańców Aleksandrowa.

Zabytki

• drewniana domkowa kapliczka z 1899 roku
• rzymskokatolicki cmentarz z grobami ofiar hitleryzmu.
• murowany kościół parafialny pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy z lat 90. XX wieku
• pomnik przed Urzędem Gminy, wzniesiony w 1985 w hołdzie 329 poległym w latach 1939-1944
• kamienna figura św. Stanisława bm z 1800 roku
• cmentarz wojenny w kolonii Sigła z pomnikiem i grobami (ok. 250): żołnierzy września 1939 i partyzantów AL z 1944

Kultura i sport

W Aleksandrowie działają: gminna biblioteka publiczna, ludowy zespół śpiewaczy "Aleksandrowiacy", orkiestra dęta, mieszany chór parafialny im. ks. Błażeja Nowosada. Zespół piłkarski LZS "Aleksandria" reprezentuje sport.