Iłowa (województwo lubelskie)

Iłowa – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie chełmskim, w gminie Ruda-Huta.

Wieś obejmuje dwie jednostki osadnicze: Iłowa oraz Rudnia, wydzielone prawdopodobnie pod kon. XVIII w. z dóbr Łukówek, położone na obszarze historycznej ziemi chełmskiej po obu stronach bezimiennego dopływu Uherki. Według "Tabelli mast, wsi i osad Królestwa Polskiego" z 1827 r. wieś Iłowa liczyła 3 domy i 25 mieszkańców; Rudnia liczyła 2 domy i 24 mieszkańców; obie wsie należały do parafii Sawin.

Według "Słownika geograficznego Królestwa Polskiego" wieś Iłowa należała do gminy Bukowa, parafii Sawin i obejmowała 146 mórg ziemi; wieś Rudnia należała do gminy Bukowa, parafii Uhrusk; folwark Rudnia wydzielony w 1873 r. z dóbr Łukówek Piękny obejmował 227 mórg ziemi.

16 stycznia 1864 na terenie wsi doszło do potyczki oddziału powstańczego pod dowództwem Ludwika Lutyńskiego z przeważającym liczebnie oddziałem rosyjskim dowodzonym przez kap. Burdyana. Pogromowi zapobiegł oddział pod komendą Bronisława Gromejki, który na odgłos strzałów zaatakował tyły nieprzyjaciela. W bitwie poległo lub odniosło rany ok. 20 powstańców Wydarzenie to upamiętniał drewniany krzyż (obecnie metalowy), ustawiony w Rudni prawdopodobnie w 1934 r. z okazji uroczystości rocznicowych z udziałem weterana Powstania Styczniowego, Seweryna Pulikowskiego.

W 1881 r. na terenie wsi osiedlili się pierwsi koloniści niemieccy. W 1929 Iłowa Kolonia liczyła 7 gospodarstw niemieckich

W czasie II wojny światowej na terenie wsi funkcjonował niemiecki obóz pracy przymusowej dla Żydów zatrudnionych przy regulacji Uherki.

W 1971 rozpoczęto budowę nowego gospodarstwa rolnego należącego do PGR w Sawinie (obecnie własność prywatna w stanie zaawansowanej ruiny).

W 1993 r. na terenie wsi odkryto skarb monet z końca XVI i 1. poł. XVII w. pochodzących w większości z terenów Rzeczypospolitej o wartości 1414,5 ówczesnych groszy

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa chełmskiego.

Obecnie wieś liczy ok. 150 mieszkańców.

Zobacz też

• Iłowa