Uchanie

Uchanie – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie hrubieszowskim, w gminie Uchanie, na terenie Działów Grabowieckich. Miejscowość jest siedzibą gminy Uchanie.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.

Historia

Początkowo była to wieś królewska. W XV wieku została ona nadana przez Kazimierza IV Jagiellończyka P. Jasieńskiemu. Wybudował on tam kościół i zamek.

Uchanie otrzymały prawa miejskie w 1596 (lokacje z 1484 i 1505 nie zostały wprowadzone) i posiadały je do 1870. Wieś była własnością m.in. Uchańskich, Daniłłowiczów i Potockich. Wieś też należała do Antoniny Butler (1742-1796), która wniosła jako wiano poślubiając pułkownika Kazimierza Ossolińskiego (zm. 1794).

Od 1772 miejscowość znajdowała się w zaborze austriackim, a od 1809 w Księstwie Warszawskim. Natomiast w 1815 wieś leżała na terenie zaboru rosyjskiego. W XIX wieku nastąpił tam rozwój sadownictwa.

Podczas okupacji niemieckiej na terenie wsi znajdował się:

• obóz pracy przymusowej dla Żydów (1942);
• obóz przesiedleńczy;
• getto - funkcjonowało ono do 1942, wywieziono z niego do obozu zagłady w Sobiborze ok. 2 tys. osób.

Zabytki

• Kościół renesansowy pw. Wniebowzięcia NMP - wzniesiony ok. 1625, według projektu Jana Jaroszewicza i Jana Wolffa,
  • sklepienia dekorowane stiukami (ok. 1625) w kościele
  • nagrobki Uchańskich (ok. 1600) w kościele
• kapliczki św. Jana i św. Antoniego
• Wzgórze zamkowe (miejsce po zamku) - zamek wzniósł prawdopodobnie po 1470 roku Paweł Jasieński herbu Gozdawa jako mieszkalny budynek z basztą w narożu. W początkach XV wieku na zamek przeszedł na własność Uchańskich herbu Radwan, którzy rozbudowali po 1570 roku zamek dostawiając drugi budynek i otaczając dziedziniec czworobokiem murów z trzema dodatkowymi basztami w narożach. Brama znajdowała się przy baszcie północno-wschodniej od północy. Na przełomie XVI i XVII wieku ród Daniłłowiczów rozbudował zamek na czteroskrzydłowy a wjazd przeniesiono na zachód budując szyję bramną. Zamek do o 1786 roku uległ całkowitemu zniszczeniu. W 1810 roku zniwelowano go całkowicie budując z jego pozostałości gorzelnię i browar.
• cmentarz żydowski

Niedaleko Uchań, w okolicy wsi Gliniska znajduje się rezerwat faunistyczny, gdzie występuje m.in. tchórz stepowy, suseł perełkowany, łasica, gronostaj.

Kościół w Uchaniach

• 

  Wnętrze kościoła

• 

  Nagrobki Stanisława i Arnulfa Uchańskich

• 

  Nagrobki Pawła i Anny Uchańskich

Zobacz też

• Uchanie-Kolonia
• Aurelin