Kolonia Potok Wielki

Kolonia Potok Wielki – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie janowskim, w gminie Potok Wielki.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnobrzeskiego.

Historia

Najstarsza część wsi będąca dawniej częścią Woli Potockiej, sięga swymi korzeniami 1445 roku wchodząc w skład dóbr potockich często zmieniając swoich właścicieli. W XVII wieku należała do Sługockich, w XVIII w. Zamojskich, Karskich, potem Trzcińskich. W XIX wieku kolejno do Rozenwerthów, Michałowskich (herbu Jasieńczyk) i Lachmanów. Od nazwisk właścicieli pochodziły jej kolejne nazwy: Potok Rozenwerthów, Potok Lachman, Wola Lachman.

W 1864 roku wieś zamieszkiwało 13 chłopów. Po uwłaszczeniu nastąpiła fala parcelacji rozbudowujących wieś o nowe kolonie. W 1872 roku sprzedano osadnikom galicyjskim i miejscowym włościanom niwę Sługowszczyzna. W latach dziewięćdziesiątych XIX wieku sprzedano część folwarku Lachman. W następnych dekadach rozparcelowano również inne majątki, których części potem weszły w skład Kolonii.

W 1897 roku Potok Lachman, kolonię Potok Lachman i kolonię Sługowszyzna zamieszkiwały 282 osoby. Według pierwszego powszechnego spisu ludności z 1921 roku wieś liczyła 57 domów i 390 mieszkańców. W okresie międzywojennym dzięki inicjatywie władz gminnych zarzucono starą i przyjęto nową nazwę. Podczas walk frontowych w 1944 roku spaliło się 28 zabudowań.

Źródła

• Baranowski Z.:Rys historyczny miejscowości powiatu janowskiego, Stalowa Wola 2001, ISBN 83-87840-53-X.
• Województwo lubelskie w 15 tomach Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich 1880-1904, oprać. W. Sakławski, Lublin 1974, 300.
• Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, t. IV, Województwo lubelskie, Warszawa 1924, str. 39.
• Lawera H., Bata A.: Gmina Potok Wielki. Historia i współczesność, Krosno 1999, str. 41.
• Kuraś S.: Słownik historyczno-geograficzny województwa lubelskiego w średniowieczu, w: Dzieje Lubelszczyzny, t. III, Warszawa 1983, str. 275.
• Komisarz do spraw włościańskich powiatu Janów, sygn.: 432; 455.
• Rząd Gubernialny Lubelski, sygn.: 32; 143.
• Księgi Ziemskie Lubelskie, Relacje, sygn.: 274,357v-364, 280,685-694; 304,40-40v; 459, 855-867v; 473, 412-418;
• Starostwo Powiatowe Kraśnickie, sygn.: 547; 1257.
• Archiwum Zamojskich, sygn.: 586; 122-124.