Łążek Garncarski

Łążek Garncarski – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie janowskim, w gminie Janów Lubelski. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnobrzeskiego.

Wieś położona jest w południowej części Lasów Janowskich. Nazwa miejscowości pochodzi od jej położenia w rozwidleniu dwóch rzek, określanego jako "łączek".

Przez miejscowość przepływa Białka, niewielka rzeka dorzecza Sanu, dopływ Bukowej.

Historia

Miejscowość powstała w wyniku wydzielenia się z wczesniej istniejącej wsi Łążek Ordynacki. Początkowo zwana była Bąki, a dopiero później Łążek Garncarski. Na poczatku osiedliło się tu kilkunastu garncarzy z Galicji. Rynek zbytu garncarzy był dość szeroki i obejmował nawet Rosję.

Garncarstwo w Łążku

Od XVIII wieku Łążek związany był z garncarstwem. W XIX wieku stał się ważnym ośrodkiem wyrobu ceramiki: naczyń i kafli. Po II wojnie światowej ilość pracowni garncarskich wzrosła wraz z powiększeniem się popytu. W celu zapewnienia zbytu i zaopatrzenia w surowiec, garncarze skupili się w spółdzielni.

Wytwarzana w Łążku ceramika zaliczana jest do najpięknieszych w Polsce. Wyróżnia się bogatą skalą barw i interesującą ornamentyką. Wyroby swą formą, dekoracją geometryczną i roślinną, zdecydowania odróżniają się od naczyć wykonanych w innych tego typu ośrodkach. Motyw kogucika i kielichowata forma doniczki, polewania całych powierzchni naczyń pobiałką sa charakterystyczną cechą ceramiki Łążkowskiej. Do jej wyrobu używa się czerwonej i siwej gliny, wydobywanej na polach lub w rzece Bukowej.

Obecnie w miejscowości działają trzy pracownie, gdzie wytwarza się ceramikę opartą o dawne wzory. Są one ciekawą atrakcją turystyczną, można je nawet odwiedzić. Są to:

• Pracowanie garncarskie: Adama Żelazko, Mieczysława Żelazko oraz Henryka Kurzyny.
• Pracowania kaflarska.

W kliku obejściach zachowały się stare budynki pracowni i charakterystyczne urządzenia do wstępnej obróbki gliny tzw. sznajdery. Tradycje rzemieślnicze kultywowane są w niedawno powstałej "Zagrodzie garncarskiej". Zrekonstruowany fragment pracowni garncarskiej znajduje się na wystawie przyrodniczej w Nadleśnictwie Janów.

Zobacz też

• Łążek Ordynacki

Źrodła

• Leśny kompleks Promocyjny - LASY JANOWSKIE, Mapa Turystyczno-Przyrodnicza, Lublin 2004, ISBN 83-915707-9-7.
• Fryś-Pietraszkowa E.: Ośrodek garncarski w Łążku Ordynackim i jego wyroby - na tle ceramiki malowanej w Polsce, Wrocław-Warszawa 1973.
• Nazarewicz B.: Łążek Ordynacki, Stalowa Wola 1995.
• Tabaka Z.: Przemysł spożywczy ordynacji zamojskiej w pierwszej połowie XIX w., Zeszyty Naukowe UJ, Prace Historyczne 1962, s. 9.