Jeziorzany (województwo lubelskie)

Jeziorzany (do 1564 Przetoczno, potem do 1965 Łysobyki) – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie lubartowskim, w gminie Jeziorzany, na wyspie utworzonej przez rzekę Wieprz (Pradolina Wieprza).

Miejscowość jest siedzibą gminy Jeziorzany.

Historia

3 lutego 1498 na prośbę wojewody sandomierskiego – Mikołaja z Ostrowa, Jan Olbracht wydał przywilej lokacyjny miasta Przetoczno. Późniejsze kłopoty finansowe założyciela sprawiły, że przedsięwzięcie nie zostało zrealizowane. Powrócono do niego dopiero w latach 30. XVI w., kiedy te tereny przeszły w posiadanie rodziny Zbąskich. Łukasz Zbąski w 1530 zwrócił się do Zygmunta Starego o potwierdzenie poprzedniego przywileju. Nowy dokument ogłoszony został 3 lata później (1533). Około 1564, miasto zmieniło nazwę na Łysobyki i funkcjonowało pod tą nazwą do 1870, kiedy zostało ukazem carskim pozbawione praw miejskich. W 1831, podczas powstania listopadowego, wojska polskie pod dowództwem gen. A. Jankowskiego stoczyły tutaj bitwę z Rosjanami, która przeszła do historii jako "wyprawa Łysobycka". W czasie I wojny światowej Łysobyki były miejscowością przygraniczną, ponieważ Wieprz wyznaczał granicę niemieckiej i austriackiej strefy okupacyjnej. Podczas bitwy pod Kockiem stacjonowała tutaj 13 Dywizja Zmechanizowana.

W 1965 nazwa miejscowości została zmieniona na Jeziorzany.

Zabytki

Charakterystyczny dla Jeziorzan jest fakt, że zachował się tam, do dziś nie zmieniony, XVI-wieczny układ ulic. Zabudowa składa się z drewnianych domów z gankami usytuowanymi szczytami do drogi. Zdobią je misternie wykonane okiennice i zdobione ganki. Kościół jest murowany. Pierwotnie jednak była to świątynia drewniana, tylko pod koniec XVII wieku obmurowano ją. Podaje się często, że jeziorzański kościół pw. św. Trójcy wybudowany został na wzór kazimierskich spichlerzy.

Zobacz też

• Jeziorzany
• Parafia Trójcy Świętej w Jeziorzanach