Bystrzyca (powiat lubelski)

Bystrzyca – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie lubelskim, w gminie Wólka, ok. 10 km od Lublina.

Historia

Według źródeł pochodzących z XIV i XV w., wieś w 1325 r. nosiła nazwę Bestritia, bądź Bystrzyca Radzibogi. Wieś nosi taką samą nazwę jak rzeka, nad którą leży - Bystrzyca, a jej herbem jest złote koło umieszczone na niebieskiej, rokokowej tarczy.

W Bystrzycy powstała pierwsza parafia na terenie późniejszej gminy Wólka. Pierwszy pleban, z roku 1326, nosił imię Paweł, a dziesięcinę oddawały Bystrzycy Turka, Łuszczów, Długie, Sobianowice, Łysaków, Pliszczyn oraz Spiczyn, Jawidz i Kijany.

W roku 1452 w Bystrzycy zbudowano drewnianą kaplicę pw. Wniebowzięcia NMP. Obecny kościół w Bystrzycy pochodzi z lat 1709-1721, powiększono go pod koniec XIX wieku. Warto w nim zobaczyć XVI-wieczny obraz „Silencium” i XVII-wieczny krzyż umieszczony w kruchcie. W XVII wieku w skład parafii wchodziło aż 18 wsi.

Dobra bystrzyckie należały najpierw do Kijańskich, potem Jeło-Malińskich, a w roku 1727 ich właścicielami, do czasu konfiskaty dóbr dekretem PKWN, została rodzina Rojowskich herbu Cholewa. Wznieśli oni nad brzegiem rzeki klasycystyczny piętrowy pałac, od frontu ozdobiony portykiem wspartym na czterech kolumnach, kolistym podjazdem i klombem. Na klombie w drugiej połowie XIX w. jeden z właścicieli posadził jesion płaczący, by upamiętnić narodziny swojej córki. Drzewo to rośnie do dziś i jest pomnikiem przyrody.

Po II wojnie światowej, w 1947 pałac został przejęty przez władze na mocy dekretu PKWN o reformie rolnej. Zespół pałacowo-parkowy Rojowskich przejęło kuratorium oświaty w Lublinie i utworzyło w nim dom dziecka. W roku 1976 w pałacu został otwarty Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla dzieci upośledzonych umysłowo . W trakcie remontu budynku zniknęły, opisane w roku 1921 w pamiętniku Marii Rojowskiej, sztukaterie, kolumny w salonie oraz lustra. Pojawiły się korytarze, nierówne schody, a oranżerię połączono z budynkiem głównym.

W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa lubelskiego.

Zobacz też: Bystrzyca, Kolonia Bystrzyca, Bystrzyca Dolna, Bystrzyca Górna, Bystrzyca Kłodzka, Bystrzyca Nowa, Bystrzyca Stara