Powiat parczewski

Powiat parczewski – powiat w Polsce (województwo lubelskie), reaktywowany w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Parczew.

Podział administracyjny

W skład powiatu wchodzą:

• gminy miejsko-wiejskie: Parczew
• gminy wiejskie: Dębowa Kłoda, Jabłoń, Milanów, Podedwórze, Siemień, Sosnowica
• miasta: Parczew

Historia

Powiat parczewski został powołany dnia 13 listopada 1954 roku w województwie lubelskim, jako jeden z pierwszych powiatów utworzonych tuż po wprowadzeniu gromad w miejsce dotychczasowych gmin (29 września 1954) jako podstawowych jednostek administracyjnych PRL. Na powiat parczewski złożyły się 1 miasto i 15 gromad, które wyłączono z dwóch ościennych powiatów w tymże województwie:

• z powiatu włodawskiego:
  • miasto Parczew
  • gromady Chmielów, Dębowa Kłoda, Jedlanka, Kodeniec, Plebania Wola, Sosnowica i Tyśmienica
• z powiatu radzyńskiego:
  • gromady Działyń, Gęś, Jabłoń, Jezioro, Milanów, Przewłoka, Rudno i Siemień

1 stycznia 1957 roku z powiatu włodawskiego wyłączono gromady Orzechów Nowy i Uścimów i włączono je do powiatu parczewskiego. 1 stycznia 1959 roku z gromady Huta w powiecie włodawskim wyłączono wsie Kropiwki i Turno oraz PGR Turno i włączono je do gromady Sosnowica w powiecie parczewskim.

W 1961 roku powołano nową gromadę Parczew a zlikwidowano gromady Gęś (włączono do do gromady Jabłoń) i Jezioro (włączono do gromady Siemień). 31 grudnia 1961 roku z miasta Parczewa wyłączono wsie Jasionka (I, II i III), Koczergi, Królewski Dwór, Laski, Michałówka, Siedliki, Sowin i Wierzbówka i włączono je do gromady Parczew. Tego samego dnia przełączono też kilka miejscowości z powiatu włodawskiego do powiatu parczewskiego:

• wieś i PGR Kalinka (z gromady Podedwórze) – do gromady Przewłoka
• wieś i PGR Zienki (z gromady Wola Wereszczyńska) – do gromady Sosnowica
• wieś Krzywowierzba, kolonie Łaskarzyzna i osadę Sytyta (z gromady Horostyta) – do gromady Kodeniec

W 1968 roku zlikwidowano gromady Działyń (włączono w granice gromad Siemień i Tyśmienica), Rudno (włączono do gromady Milanów) i Przewłoka. 1 stycznia 1969 roku z gromady Wołoskowola w powiecie włodawskim wyłączono wsie Hola i Pieszowola i włączono je do gromady Sosnowica w powiecie parczewskim.

Po zniesieniu gromad i reaktywacji gmin z dniem 1 stycznia 1973 roku powiat parczewski podzielono na 1 miasto i 7 gmin :

• miasto Parczew
• gminy Dębowa Kłoda, Jabłoń, Milanów, Parczew, Siemień, Sosnowica i Uścimów

Po reformie administracyjnej obowiązującej od 1 czerwca 1975 roku terytorium zniesionego powiatu parczewskiego włączono głównie do nowo utworzonego województwa bialskopodlaskiego, oprócz gminy Sosnowica, którą włączono do województwa chełmskiego i gminy Uścimów, która weszła w skład województwa lubelskiego.

Wraz z reformą administracyjną z 1999 roku przywrócono w województwie lubelskim powiat parczewski o kształcie i podziale administracyjnym zbliżonym do wyglądu z 1975 roku; jedynie gminę Uścimów przyłączono do powiatu lubartowskiego a miasto i gminę Parczew połączono 1 stycznia 1992 roku we wspólną gminę miejsko-wiejską Parczew. Porównując obszar dzisiejszego powiatu parczewskiego z obszarem z 1954 roku można zauważyć że niektóre tereny znajdują się obecnie w powiecie lubartowskim.

Demografia

Liczba ludności (dane z 31 grudnia 2010):