Bobrowniki (województwo lubelskie)

Bobrowniki – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie ryckim, w gminie Ryki, leżąca tuż przy ujściu rzeki Wieprz do Wisły. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa lubelskiego.

Historia

Najstarsze ślady osadnictwa na tym terenie, odkryte podczas prac ziemnych prowadzonych w 1953 r., pochodzą z młodszej epoki kamiennej (I wiek przed naszą erą – do III wieku naszej ery). Znaleziono 93 groby popielcowe. Znajdowały się w nich też znaczne ilości broni i narzędzi pracy oraz skromne ozdoby.

Powstanie osady o nazwie Bobrowniki związane jest z panowaniem pierwszych Piastów i wzniesieniem grodu sieciechowskiego, któremu podlegała ta wieś. Dozorcy żeremi bobrów, mających nad Wieprzem swoje siedlisko, musieli mieszkać w niedalekiej od nich odległości. Mówiono o nich często, że są bobrownikami, stąd później nazwano tak miejscowość.

Pierwsza wzmianka o Bobrownikach pochodzi z 1375 r. Leżąca wówczas na polsko-litewskim pograniczu wieś była często niszczona przez powtarzające się najazdy Jaćwingów, Litwinów, Rusinów i Tatarów. W tym okresie przez Bobrowniki prowadził bursztynowy szlak handlowy, który rozpoczynał się w Kaffie nad Morzem Czarnym, a kończył się nad Bałtykiem. Położenie Bobrownik na ważnym szlaku handlowym sprawiło, że w 2 połowie XV w. ich ówczesny właściciel, Stanisław Tarło, prowadził u króla Kazimierza Jagiellończyka starania o nadania tej miejscowości praw miejskich. 25 lipca 1485 roku ogłoszono akt lokacyjny, przyznający miejscowej ludności wszystkie przywileje z tym związane i oparte na prawie magdeburskim. Historycznie miejscowość położona jest na ziemi stężyckiej w województwie sandomierskim w Małopolsce.

Największy rozkwit Bobrownik nastąpił około 1660 roku, kiedy to miasto liczyło ok. 2 tysiące mieszkańców. Jego dalszy rozwój zahamowała jednak m.in. epidemia cholery, która wybuchła w latach 1780 – 85. Zmarło wówczas prawie 1600 osób.

Dużo na znaczeniu straciły też Bobrowniki w 1840 roku, kiedy to w pobliskim Dęblinie wybudowano twierdzę zwaną Iwanogrodem. Spowodowało to odpływ miejscowej ludności do powstałej tam przyfortecznej osady, która stała się prężnym ośrodkiem handlowym, przejmując tę rolę właśnie od Bobrownik. Wynikiem tej zmiany była utrata praw miejskich, co oficjalnie nastąpiło po powstaniu styczniowym.

Dzisiejsze Bobrowniki nie przypominają już aglomeracji miejskiej. Zachował się co prawda Rynek, ale tylko w nazwie. Wiele informacji na temat historii miejscowości znaleźć można w dwóch monografiach o Bobrownikach. Pierwsza została wydana w roku 1985, w 500-lecie istnienia miejscowości. Druga z okazji nadania Szkole Podstawowej imienia marszałka Józefa Piłsudskiego. Wydarzenie to miało miejsce w 2008 roku.

Zabytki

Zabytkiem, którym Bobrowniki mogą się poszczycić, jest ponad 500-letni kościół o wystroju barokowym. W 1988 r. wydano pamiątkowy medal z okazji 500-lecia Bobrownik. Do zabytków zalicza się także cmentarze: parafialny i żydowski kirkut. W Bobrownikach znajduje się także pomnik z popiersiem Józefa Piłsudkiego, a także pomnik ku czci żołnierzy Armii Krajowej