Chomęciska Małe

Chomęciska Małe – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie zamojskim, w gminie Stary Zamość. Leży na południowo-zachodnim skraju gminy Stary Zamość, w obrębie Padołu Zamojskiego.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.

Chomęciska istniały już przed 1402 rokiem, należały wtedy do rodziny Chomęckich. Później wieś zmieniała właścicieli. W 1518 r. połowę wsi nabył Feliks Zamoyski (odziedziczyli po nim Stanisław, Florian i Mikołaj Zamoyscy).

W 1564 r. wieś należała do łacińskiej parafii w Sitańcu i miała dwóch właścicieli: Chomęckich i Floriana Zamoyskiego. W 1674 r. istniał w Chomęciskach młyn i staw. W czasie wojen wieś opustoszała i ponownie zasiedlono ją dopiero w 2 poł. XVIII wieku. W 1827 r. odnotowano: Chomęciska Małe, Chomęciska Duże oraz Chomęciska Szlacheckie w parafii Stary Zamość. Łącznie było tu 66 domów oraz 451 mieszkańców.

W 1853 r. właścicielem Chomęcisk Małych został Jan Chrzanowski, który następnie wydzielił 100 mórg ziemi i sprzedał je Karolowi Namysłowskiemu, po którym odziedziczył je Stanisław Wojciech Namysłowski. W 1881 r. syn właściciela folwarku – Karol Namysłowski założył zespół muzyczny, który po II wojnie światowej nazwano Orkiestrą Włościańską.

W 1929 r. Chomęciska Małe o powierzchni 100 ha dzierżawił od Ordynacji Stanisław Namysłowski, natomiast hr. Maurycy Zamoyski posiadał 275 ha ziemi w Chomęciskach Wielkich. Część gruntów przejął wierzyciel Maurycego Jan Podgórski, który posiadał folwark w Chomęciskach o powierzchni 115 ha aż do 1945 roku, kiedy go rozparcelowano. Pozostałą część dóbr Chomęcisk w 1936 roku przejął Skarb Państwa wraz z umową dzierżawną, na podstawie której od 1930 r. folwark dzierżawili Karolina i Konrad Lipczyńscy – byli oni dzierżawcami do II wojny światowej.

W nocy z 3 na 4 grudnia 1942 r. wieś wysiedlono. Po wyzwoleniu w dworku zamieszkali pracownicy folwarku, grunty rozparcelowano, część gospodarczą początkowo użytkowały Zakłady Mięsne w Zamościu, a od 1974 r. SKR ze Starego Zamościa. W 1947 r. Chomęciska Małe liczyły 384 ha ziemi oraz 441 mieszkańców.

Zobacz też: Chomęciska Duże