Stary Dworek

Stary Dworek (niem. Althöfchen) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie międzyrzeckim, w gminie Bledzew.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego.

Położenie

Wieś ulokowana jest na prawym brzegu Obry, ok. 5 km na północny wschód od Bledzewa, przy lokalnej drodze łączącej Skwierzynę z Zemskiem.

Historia

Wieś wzmiankowana w 1260 r. jako uposażenie klasztoru cystersów w Zemsku, później przeniesionego do Bledzewa. Od XVI w. do II rozbioru Polski mieściła się tu oficjalna rezydencja opatów bledzewskich. Pierwszym rezydującym w Starym Dworku opatem był Piotr ze Lwówka (1560 r.), ostatni opat Onufry Wierzbiański był w latach 1796-1803 tylko dzierżawcą. Po sekularyzacji dóbr zakonnych w 1810 r. rząd pruski utworzył tu domenę państwową. W 1886 r. zarządca Hecker wyremontował dwór i rozbudował zespół folwarczny. W Starym Dworku powstała gorzelnia parowa, prowadzono hodowlę owiec.

Pierwszy drewniany kościół powstał ok. 1238 r. w miejscu nazwanym Dobry Ług Nowy, lokalizacja okazała się fatalna, wylewająca Obra wielokrotnie zalewała świątynię. W 1288 r. kościół przeniesiono na obecne miejsce, wokół którego rozwinął się Stary Dworek. W 1706 r. opat Józef Gurowski kazał rozebrać podupadłą świątynię i na jej miejscu wystawić nowy szachulcowy kościół. Ten przetrwał zaledwie do 1768 r., gdy ponownie został rozebrany i na jego miejscu wzniesioną obecną barokową świątynię. Inicjatorem przebudowy był opat Franciszek Rogaliński.

Dwór opatów istniał już w 1560 r. jednak spłonął doszczętnie od uderzenia pioruna w 1770 r. Z inicjatywy opata Józefa Gurowskiego wystawiono nowe dworzyszcze, które w postaci ruiny przetrwało do czasów współczesnych.

Podczas wojny północnej w dworze opatów przebywali monarchowie walczących stron:

• w 1708 roku król szwedzki Karol XII,
• w 1711 roku car rosyjski Piotr I Wielki,
• w 1712 roku król Polski August II Mocny.

Zabytki

We wsi znajduje się się barokowy kościół pw. św. Józefa, wzniesiony w latach 1768-1778 oraz zrujnowany dwór z końca XVIII wieku. Z tyłu dworu oglądać można resztki tarasowego parku nad brzegiem Obry. Przy drodze do Bledzewa zachowała się kolumna Maryjna z XVIII w. Ponadto w Starym Dworku przetrwała częściowo zabudowa mieszkalna i gospodarcza pochodząca z XIX i początków XX w., murowana i w części szachulcowa, pozostałości założenia folwarcznego (stajnia, obora, gorzelnia) oraz kapliczki przydrożna i cmentarna z XIX w.

Obok wsi, nad Obrą zachowały się ruiny grupy warownej "Ludendorff", która wchodziła w skład Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego.

Galeria

• 

  Kościół pw. św. Józefa

• 

  Kościół pw. św. Józefa

• 

  Zrujnowany dwór

Bibliografia

• J. Lewczuk, B. Skaziński (red.), Zabytki północnej części województwa lubuskiego, Zielona Góra - Gorzów Wielkopolski, Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Zielonej Górze, 2004, ISBN 83-921289-0-7.
• B. Kucharski, Informator Turystyczno-Krajoznawczy Województwa Gorzowskiego, Gorzów Wielkopolski, Urząd Wojewódzki w Gorzowie Wielkopolskim, 1998, ISBN 83-908511-1-3.