Czerwieńsk

Czerwieńsk (Czerwieńsk Odrzański, niem. Rothenburg an der Oder) – miasto położone na Wysoczyźnie Czerwieńskiej, w powiecie zielonogórskim, w województwie lubuskim. Według danych z 31 grudnia 2007 miasto miało 4141 mieszkańców.

Położenie

Czerwieńsk położony jest w południowej części województwa lubuskiego w powiecie zielonogórskim, w gminie Czerwieńsk.

Miasto leży na skrzyżowaniu dróg wojewódzkich:

• nr 279: Zawada – Racula – Buchałów – Leśniów Wielki – Czerwieńsk – Wysokie
• nr 280: Zielona Góra – Czerwieńsk – Brody

Historia

• 1550 – na terenie Brandenburgii, w odległości 5 km od swojej rodowej siedziby w Nietkowie rodzina von Rothenburg buduje pałacyk myśliwski; wokół niego powstaje wieś i osada rzemieślnicza znana jako Nowy Nietków
• 1654 – budowa kościoła ewangelickiego – korzystają z niego także protestanci ze znajdującej się pod panowaniem katolickich Habsburgów Zielonej Góry; pierwszym pastorem zostaje Christoph Reiche
• 24 I 1690 – założenie miasta Rothenburg an der Oder; obok niego nadal istnieje wieś Nowy Nietków
• XVII w. – rozwój sukiennictwa
• 1701 – Brandenburgia staje się częścią Królestwa Prus
• 1707 – pastor Johannes Reiche zainicjował budowę nowego, obszerniejszego kościoła; budynek istniał do 1877 roku
• 1811 – pierwszy plan miasta, stworzony przez królewskiego urzędnika Niceusa
• 1816 – reforma administracyjna w Prusach - miasto zostaje przyłączone do prowincji śląskiej
• 1870 – uzyskanie połączenia kolejowego
• 1877 – budowa nowego kościoła ewangelickiego – budynek istnieje do dziś i jest używany przez katolików
• 1890 – rodzina Starost buduje pierwszy tartak w mieście
• 1900 – miasto liczy 632 mieszkańców
• 1901 i 1908 – Nowy Nietków włączony do miasta
• 1933 – wg spisu ludności miasto zamieszkuje 1430 osób
• 1945 – włączenia miasta w granice Polski, utrata praw miejskich, zmiana nazwy na obecną (przez kilka tygodni 1945 roku funkcjonuje także nazwa Rozborg); dotychczasowa ludność zostaje wysiedlona do Niemiec
• 1946-1950 – miejscowość wchodzi w skład woj. poznańskiego
• 1950-1998 – miejscowość należy do woj. zielonogórskiego
• 1969 – Czerwieńsk uzyskuje ponownie prawa miejskie

Zabytki

• Zabudowa i zespół folwarczny z XVIII i XIX w.
• Budynek dworca kolejowego z 1870 roku
• Dawny kościół, wybudowany przez pastora Martina Gottfrieda Juliusa Schöne w roku 1851, obecnie budynek narzędziowni Budomont
• Kościół parafialny pw. św. Wojciecha – neogotycki (wybudowany na miejscu świątyni z 1707 roku, oddany do użytku dla wiernych 13 grudnia 1877 roku)

Komunikacja

Stacja kolejowa Czerwieńsk oraz nieużywane przystanki Czerwieńsk Mt i Czerwieńsk Towarowy. Transport publiczny zapewnia MZK Zielona Góra. Kursowały tu dwie linie z Zielonej Góry;

Od 1.03.2011r transport zbiorowy przejął od MZK Zielona Góra, zielonogórski PKS: Linia Zielona 1 wariant: DWORZEC PKS - Czerwieńsk, 2 wariant: DWORZEC PKS - Czerwieńsk - Laski, 3 wariant: DWORZEC PKS - Czerwieńsk - Wysokie.

Osoby związane z Czerwieńskiem

• Przemysław Góralczyk, historyk, regionalista, znawca dziejów miejscowości gminy Czerwieńsk
• ks. Ludwik Mucha, kapelan majora Henryka Dobrzańskiego "Hubala"
• ks. Henryk Nowik, proboszcz w latach 1974 – 1992, działacz miejscowych struktur "Solidarności"
• Lubomir Rotko, pomysłodawca i organizator imprezy "Dzień Czystej Wody"

Miasta partnerskie

• Drebkau
• Rothenburg/O.L.