Przytok (województwo lubuskie)

Przytok (niem. Prittag) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie zielonogórskim, w gminie Zabór.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.

Historia

Najprawdopodobniej wieś jest znacznie starsza niż kolonizacja niemiecka na tych obszarach. Jej nazwa pochodzi od polskiego słowa "przetak". Przytok po raz pierwszy wymieniony został w 1408 roku w dokumencie żagańskiego Jana I. Należał on do Ulryka von Quossa i jego synów. W 1426 roku bracia Quossowie zostali pojmani i straceni za rozboje. Książę Jan I oddał Przytok, w zamian za pomoc w schwytaniu poprzednich właścicieli, Hinzowi von Schoffowi. Jedna z jego córek. wychodząc za mąż za Benno von Tschammera, posiadła Przytok, przekazując go swoim potomkom. Wieś była w posiadaniu ich rodziny do końca XVI wieku. W roku 1591 Joachim von Stensch wykupił Przytok od zbankrutowanego Rudolfa von Tschammera. Ród nowego właściciela posiadł wioskę do połowy lat 30. XIX wieku. Po śmierci ostatniego z rodu Stensch, Jana Ernsta, Przytok przypadł jego przybranej córce - Fryderyce Konstancji Joannie von Hessler, która w 1805 roku wyszła za mąż za generała saskiego Ryssela. W latach 20. XIX wieku pastorem w Przytoku był Gottfried Herzlieb, którego siostra, znana jako Otylia, mieszkała blisko czternaście lat w Przytoku. Jest ona jakoby bohaterką powieści Goethego Powinowactwo z wyboru. W latach 1596-1597 Joachim von Stensch wzniósł w Przytoku późnorenesansowy zamek, który został rozebrany w 1933 roku. W latach 1864 - 1867 Emil Kracher von Schwarzenfeld buduje neorenesansową rezydencję, w której dziś mieści się placówka oświatowa.

Imprezy sportowe

Co roku w Przytoku w kwietniu organizowany jest wyścig kolarski Piekło Przytoku, wyścig oparty jest na słynnym klasyku Paryż-Rubaix gdzie zawodnicy jadący w wyścigu znaczną część trasy mają do pokonania jadąc brukiem. Trasa wyścigu to 10 okrążeń po 6,7km. Rok w rok w wyścigu udział bierze prawie 100 kolarzy. Zobacz też: Przytoka

W Przytoku, każdego roku odbywa się także na początku kwietnia bieg na dystansie półmaratonu. Bieg został zainicjowany w roku 2002. W roku 2011 zgromadził na starcie ponad 220 osób.

Zabytki

• Pałac neorenesansowy z XIX w.
• Kościół klasycystyczny z XVIII w.