Proszówki

Proszówki – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie bocheńskim, w gminie Bochnia.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnowskiego.

Proszówki to miejscowość o powierzchni 5,3 km2 granicząca od zachodu z Damienicami i Puszczą Niepołomicką, od północy z Baczkowem, a od południa z miastem Bochnią. Przez wieś przebiegają: droga powiatowa (nr 4301) z Bochni do Niepołomic oraz droga wojewódzka (nr 965) z Bochni do Zielonej.

Historia

Nazwa Proszówek pochodzi najprawdopodobniej od imienia Prosz, które używane było w średniowiecznej Polsce. Pierwsza wiadomość źródłowa pochodzi z 1388 roku, kiedy część wsi należała do rodu Strzemieńczyków. W 1411 roku wieś posiadała prawo niemieckie. W XV i XVI wieku miejscowość znajdowała się w rękach takich rodów szlacheckich, jak Boszowscy, Otłuczoniowie, Kuroszowie, Zborowscy i Sudowie. W XVI wieku Proszówki należały do parafii Krzyżanowice (aż do chwili obecnej). Spośród kolejnych właścicieli Proszówek wymienić należy Wojciecha Paszczyca, towarzysza husarskiego i starostę horodeckiego (1736 r.). Niektórzy z mieszkańców wsi brali udział w powstaniu kościuszkowskim, a także zaciągali się do Legionów Polskich Jana Henryka Dąbrowskiego.Na przełomie XVIII i XIX wieku Proszówki należały do Józefa Wielogłowskiego, a po jego śmierci do żony, Józefy z Badenich. Wychowywała ona w Proszówkach swojego wnuka, Walerego Wielogłowskiego, późniejszego pisarza, uczestnika powstania listopadowego i działacza społecznego. Opis dworu i wsi znaleźć można w jego opowieści pt. "Dom mojej babki". W 1885 roku Proszówki wraz z dworem zakupił Antoni Reubenbauer. Na początku XX wieku wybudował nowy, murowany dwór, który przetrwał do dnia dzisiejszego. W 1900 roku założono pierwszą Szkołę Ludową, początkowo mieszczącą się w prywatnym mieszkaniu, ale od 1906 roku przeniesiono ją do nowego budynku o dwóch salach lekcyjnych. Pamiątką po rodzie Reubenbauerów jest ufundowana przez nich kapliczka stojąca na cmentarzu w Krzyżanowicach. W czasie II wojny światowej we dworze stacjonowali Niemcy. 25 sierpnia 1942 roku rozstrzelali około 500 Żydów z getta bocheńskiego. Zwłoki pogrzebano w pięciu zbiorowych mogiłach, które po wojnie uporządkowano i podpisano w językach polskim i hebrajskim. Podczas okupacji wielu mieszkańców wsi należało do oddziałów partyzanckich, działających na terenie Puszczy Niepołomickiej. 20 stycznia 1945 roku Proszówki zostały wyzwolone spod okupacji niemieckiej przez wkraczającą na tereny Bocheńszczyzny Armię Czerwoną.

Proszówki obecnie

W Proszówkach mieści się budynek Szkoły Podstawowej i Gimnazjum, który sąsiaduje z Krytą Pływalnią. Od 2009 roku przy basenie działa także lodowisko. Miejscowość jest dobrą bazą wypadową do pieszych i rowerowych wycieczek po Puszczy Niepołomickiej. Od 2005 roku w Proszówkach odbywa się Festiwal Zespołów Rockowych "rock'Autostrada", na którym oprócz młodych zespołów z całej Polski, występowały także takie formacje jak TSA, Lombard czy Oddział Zamknięty.