Bobowa

Bobowa – miasto w Polsce położone w województwie małopolskim, w powiecie gorlickim, w gminie Bobowa, nad rzeką Białą.

Przez miasto przebiega droga wojewódzka nr 981 oraz linia kolejowa nr 96 ze stacją Bobowa oraz przystankiem kolejowym Bobowa Miasto.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.

Miasto jest siedzibą gminy Bobowa.

Historia

Pierwszą wzmiankę historyczną o istniejącej już miejscowości datuje się na rok 1339. Kolejna pochodzi z Kroniki Jana Długosza, gdzie autor wspomina o dowódcy 46. chorągwi Zygmuncie z Bobowej. Ok. 1522 r. pojawia się nowy właściciel, Achacy Jordan z Zakliczyna herbu Trąby, kasztelan biecki i starosta sandecki. W rękach Jordanów Bobowa pozostaje przez ponad 100 lat, przechodząc kolejno w ręce syna Achacego, Mikołaja, zagorzałego arianina, oraz wnuka, również Achacego, sędziego grodzkiego krakowskiego.

W 1740 r. właścicielem Bobowej został Stanisław Łętowski (podkomorzy krakowski) z Łętowa. Po Stanisławie Łętowskim dziedzictwo przejął jego syn, Franciszek Łętowski (zm. 17 kwietnia 1811 r.), a po jego śmierci Bobową odziedziczył syn Franciszka i Teresy, biskup krakowski Ludwik Łętowski (1786–1868), który sprzedał ją dziedzicowi Siedlisk i innych okolicznych wsi, Michałowi Miłkowskiemu. Dawniej był to znany ośrodek chasydyzmu z siedzibą dynastii cadyków Halberstamów, którzy prowadzili w Bobowej słynną jesziwę.

W latach 1339–1934 miejscowość posiadała prawa miejskie. Następnie do końca roku 2008 była wsią. 1 stycznia 2009 odzyskała status miasta.

Kultura

Bobowa jest również jedną z dwóch miejscowości w Polsce (obok Koniakowa) gdzie wyrabia się koronki metodą klockową. Od 2000 roku w pierwszej dekadzie października odbywa tu w się Międzynarodowy Festiwal Koronki Klockowej, na którym można oglądać rękodzieło z różnych krajów Europy (również eksponaty muzealne), a także uczestniczyć w warsztatach koronkarskich, nabyć gotowe koronki.

Zabytki

• gotycki kościół pw. Wszystkich Świętych z XIV w.
• późnogotycki kościół cmentarny pw. Św. Zofii z II poł. XV w. z ogrodzeniem z XVII i XIX w. Przez arian został zamieniony na stajnię.
• dwór z XVII w. zwany "zamkiem", w którym zamieszkiwała m.in. rodzina Długoszowskich, będąca jednym z właścicieli Bobowej. Tu wychował się Bolesław Wieniawa-Długoszowski, późniejszy osobisty adiutant marszałka Józefa Piłsudskiego.
• synagoga z 1778 r.
• kirkut żydowski z ohelem
• fortyfikacje z XVII w.
• dwór w Jeżowie z XVI w.

Struktury wyznaniowe

Ludzie związani z Bobową

Z Bobowej pochodzą:

• Emil Czech, trębacz, który 18 maja 1944 odegrał Hejnał Mariacki na ruinach zdobytego przez "Karpatczyków" klasztoru Monte Cassino
• Mariusz Gąsior, kardiolog, dyrektor ds. medycznych Śląskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu, współtwórca Ogólnopolskiego Rejestru Ostrych Zespołów Wieńcowych, największego w całej Europie zbioru danych o pacjentach z zawałem i w stanie przedzawałowym
• Katarzyna Matusik-Lipiec, posłanka na Sejm RP VI kadencji, politolog i samorządowiec, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji UJ, w krakowskim samorządzie najpierw przewodnicząca krakowskiej dzielnicy Prądnik Biały, a następnie wiceprzewodnicząca Rady Miasta Krakowa
• Magdalena Olszanecka-Glinianowicz, specjalista chorób wewnętrznych, specjalista zdrowia publicznego, europejski specjalista leczenia otyłości, kierownik Zakładu Promocji Zdrowia i Leczenia Otyłości Katedry Patofizjologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, prezes Polskiego Towarzystwa Badań nad Otyłością.
• Stanisław Potoczek, profesor zwyczajny, stomatolog, dyrektor Instytutu Stomatologii (1970–1981), prorektor ds. nauczania (1974–1978) Akademii Medycznej we Wrocławiu
• Zbigniew Preisner, światowej sławy kompozytor muzyki filmowej, urodzony w Bielsku-Białej – w Bobowej ukończył miejscowe Liceum Ogólnokształcące im. Henryka Sienkiewicza (1973/74)
• Maria Rachwał, pracownik naukowy Katedry Logopedii i Lingwistyki Edukacyjnej Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, kierownik studiów podyplomowych
• Urszula Rojek – śpiewaczka operowa, absolwentka Akademii Muzycznej w Krakowie oraz kursów wokalnych w Weimarze i Wiedniu; współpracuje z wieloma scenami operowymi w Europie i Ameryce, występuje w Operetce Wiedeńskiej.
• Leszek Stoch, mineralog, chemik, ceramik, profesor zwyczajny AGH w Krakowie, laureat Polskiego Nobla, nagrody przyznawanej w 1998 przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej "za wyjaśnienie zjawiska wieloetapowej krystalizacji materiałów szklistych i opracowanie na tej podstawie szkieł do zastosowań proekologicznych"
• Marek Szczerba, kierownik Akademickiego Centrum Materiałów i Nanotechnologii i Katedry Materiałów Metalicznych i Nanoinżynierii AGH
• Wiesław Zych, były międzynarodowy sędzia koszykarski, komisarz i obserwator FIBA oraz PLK, prezes PLIK, założyciel Polskiej Ligi Koszykówki

Szlaki turystyczne

• Szalowa – Bobowa – Bukowiec – Jamna (bacówka)