Kwiatoń

Kwiatoń – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie gorlickim, w gminie Uście Gorlickie.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.

Kwiatoń leży w dolnym odcinku doliny Zdyni, na wysokości ok. 415-435 m n.p.m. Miejscowość powstała w XIV w., w czasie kolonizacji prowadzonej przez rycerski ród Gładyszów z Szymbarku. Początkowo wieś lokowano na prawie magdeburskim. W 1528 nadano jej prawo wołoskie. W ramach akcji "Wisła" większość mieszkańców wsi została wysiedlona do ZSRR i na tzw. Ziemie Odzyskane. We wsi znajdują się dwie cerkwie – dawna greckokatolicka cerkiew św. Paraskewy obecnie użytkowana jako kościół rzymskokatolicki oraz XX-wieczna prawosławna cerkiew pod tym samym wezwaniem. Wieś znajduje się na szlaku architektury drewnianej województwa małopolskiego.

Cerkiew greckokatolicka św. Paraskewy

Cerkiew greckokatolicka pw. św. Paraskewy, wybudowana w XVII wieku, aktualnie pełni funkcję kościoła rzymskokatolickiego. Jest to budowla trójdzielna, orientowana, konstrukcji zrębowej, cała pokryta gontem. Wieża konstrukcji słupowo-ramowej, z izbicą. Kopuły zwieńczone są baniastymi wieżyczkami. Świątynia posiada kompletne wyposażenie cerkiewne, m.in. ikonostas z 1904, ołtarz z XIX wieku i polichromię figuralno-architektoniczną z 1811.

Świątynia jest jedną z najlepiej zachowanych cerkwi łemkowskich w Polsce.

Cerkiew prawosławna św. Paraskiewy

Prawosławna cerkiew św. Paraskiewy powstała w 1933 roku, gdy większość mieszkańców wsi przeszła na prawosławie. Po akcji "Wisła" była użytkowana jako magazyn. W 1988 świątynia została wyremontowana i po ponownej konsekracji w 1989 nadal służy wyznawcom prawosławia. Jest budowlą zrębową, orientowaną, trójdzielną. Kalenicowe dachy dwuspadowe są kryte blachą. Między prezbiterium a nawą zachował się kompletny ikonostas.

Świątynia obecnie podlega parafii prawosławnej w Hańczowej.