Łużna

Łużna – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie gorlickim, w gminie Łużna.

Miejscowość jest siedzibą gminy Łużna i katolickiego dekanatu Łużna.

Przez Łużną przebiega droga wojewódzka nr 977

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.

Historia

Wacław Potocki

Właścicielem Łużnej był arianin Wacław Potocki. Tu powstało wiele z jego dzieł. Po przejściu na katolicyzm zezwolił na wznowienie działalności parafii katolickiej oraz oddał jej kościół, który został przemianowany wcześniej na zbór braci polskich. 9 lipca 1696 zmarł w ukochanej Łużnej.

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego z lat 80. XIX wieku podaje, że Łużna dzieliła się na Dolną i Górną. Samą wieś opisuje następująco: Ta ludna wieś (...) w okolicy podgórskiej (...) urozmaiconej niewielkiemi lasami i przerżniętej licznemi potokami, liczy 2194 mk (mieszkańców) (...) Dla rozległości zabudowań noszą części wsi osobne nazwy (...) (pisownia oryginalna). Istniały wtedy w Łużnej: parafia rzymskokatolicka, kościół parafialny, szkoła ludowa i karczma na Podlesiu. Autor wspomina również o warunkach rolnych wsi zauważając, że gleba jest średnio urodzajna, a lasy przeważnie jodłowe. W tym okresie duża część miejscowości należała do Juliana Skrzyńskiego, do którego należało łącznie 1555 morgów ziemi (na 3422 morgów).

Bitwa o wzgórze Pustki

Na terenie Łużnej odbyła się część Operacji Gorlickiej - Bitwa o wzgórze Pustki. Na Pustkach znajdowały się okopy rosyjskie). Ukryte w lesie przetrwały ogień artyleryjski i pozwoliły armii rosyjskiej stawić opór. Wojska austro-węgierskie i niemieckie zdobyły wzgórze, lecz poniosły duże straty w ludziach. W wyniku walk wieś została zniszczona.

Zabytki

• Kościół Parafialny pw. św. Marcina,
• Cmentarz Wojenny nr 123 z czasów I wojny światowej - największy pod względem zajmowanej powierzchni cmentarz wojenny z I wojny światowej w Galicji Zachodniej
• Cmentarz Wojenny nr 122 z czasów I wojny światowej
• Cmentarz Wojenny nr 120 z czasów I wojny światowej
• Pomniki na nagrobkach na cmentarzu parafialnym (nieujęte w oficjalnym rejestrze zabytków)
• Drewniana Gontyna (nieujęta w oficjalnym rejestrze zabytków) z czasów I wojny światowej na Cmentarzu Wojennym nr 123 (spłonęła w 1986 r., dziś można zobaczyć tylko jej pozostałości)

Szlaki piesze

• od szosy Gorlice - Tarnów do cmentarzy nr 122 i 123 na wzgórzu Pustki (szlak cmentarny)

Organizacje społeczne

W Łużnej założono pierwszy na terenie powiatu gorlickiego i ówczesnego województwa rzeszowskiego (do którego wtedy administracyjnie należała Łużna) Klub Honorowych Dawców Krwi "Fratres" istniejący do dziś.

W Łużnej działa klub sportowy LKS Tubek Granit Łużna, którego piłkarze występują obecnie w sądecko-gorlickiej klasie A. W klubie istnieje również sekcja podnoszenia ciężarów.

Podział Łużnej

Łużna podzielona jest na następujące przysiółki:

• Blich
• Bołdówki
• Centrum
• Dół
• Górki
• Granice
• Lisiaki
• Łąki
• Podbrzezie
• Poddaństwo
• Pogwizdów
• Podlesie
• Pola od Szalowej
• Pola od Woli
• Potoki
• Pustki
• Strzylawki
• Warszawa
• Wesołów
• Wyszanka
• Zaborówka
• Zadziele

Zobacz też

• Cmentarz wojenny nr 123 - Łużna-Pustki
• Parafia św. Marcina Biskupa w Łużnej
• Pustki