Gmina Zielonki

Gmina Zielonki (dawn. gmina Węgrzce) - gmina wiejska w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim. W latach 1975-1998 gmina położona była w województwie krakowskim.

Siedziba gminy to Zielonki.

Według danych z 30 czerwca 2004 gminę zamieszkiwało 15 408 osób. Według danych z 29 lutego 2012 gminę zamieszkiwało 18.315 osób.

Przez teren gminy przebiega droga krajowa nr 7 w kierunku Warszawy oraz droga wojewódzka nr 794 w kierunku Wolbromia.

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002 gmina Zielonki ma obszar 48,4 km², w tym:

• użytki rolne: 85%
• użytki leśne: 1%

Gmina stanowi 3,94% powierzchni powiatu.

Demografia

Dane z 30 czerwca 2004:

Piąta pod względem liczby mieszkańców gmina, na 17 gmin powiatu krakowskiego.

Sołectwa

Batowice, Bibice, Bosutów - Boleń, Brzozówka, Dziekanowice, Garlica Duchowna, Garlica Murowana, Garliczka, Grębynice, Januszowice, Korzkiew, Osiedle Łokietka, Owczary, Pękowice, Przybysławice, Trojanowice, Węgrzce, Wola Zachariaszowska, Zielonki.

Sąsiednie gminy

Gmina Zielonki graniczy na długości 17 km z Krakowem. Spośród gmin otaczających Kraków jest jest najbliżej położona od jego centrum, odległą w linii prostej od krakowskiego Rynku Głównego o 5 km. Oprócz Krakowa gmina Zielonki sąsiaduje z gminami: Iwanowice, Michałowice, Skała, Wielka Wieś, gmina Zabierzów.

Historia

Najstarsze ślady osadnictwa, jakie zostały odkryte w Zielonkach, Bibicach, Węgrzcach oraz Batowicach pochodzą z okresu 3 - 1,7 tys. lat p.n.e., tj. z drugiej połowy okresu Neolitu (młodszej epoki kamienia). Na uwagę zasługują tu Batowice, gdzie odkryto osadę oraz cmentarzysko reprezentujące funkcjonującą między 3 - 2 tys. lat p.n.e. kulturę ceramiki sznurowej, nazwaną tak od charakterystycznego zdobienia glinianych naczyń przed wypaleniem odciskiem sznura. Chronologicznie kolejne istotne ślady osadnictwa pochodzą z epoki żelaza, a dokładniej ze środkowego i późnego okresu lateńskiego (III - I w. p.n.e.). Poświadczają je znaleziska z rejonu Zielonek - Witkowic oraz osada w Boleniu zamieszkała przez przedstawicieli "grupy tynieckiej" (od Tyńca w Krakowie), zwanej też celto-przeworską ze względu na występowanie w niej obok siebie elementów o cechach właściwych dla kultury celtyckiej oraz kultury przeworskiej. W kolejnych fazach okresu rzymskiego (150 r. - 400 r.) następuje dalsza ekspansja osadnicza ludności kultury przeworskiej w dolnym biegu Prądnika, a także okolicznych wierzchowin, jak np. w Przybysławicach. Być może z tą osadą związany jest skarb przypuszczalnie 800 monet rzymskich, które wyorano w Korzkwi jeszcze w 1 poł. XVIII w. Większość monet przetopiono wówczas wykonując kufel, który ozdobiono pozostałymi 188 denarami wybitymi w okresie 54 - 188r. oraz opatrzono napisem upamiętniającym miejsce i okoliczności odnalezienia skarbu. Obecnie kufel znajduje się w Muzeum Narodowym w Poznaniu.

Kultura

Na terenie gminy działają instytucje:

• Biblioteka Publiczna w Zielonkach oraz dwie filie: w Węgrzcach i Przybysławicach.
• Centrum Kultury, Promocji i Rekreacji w Zielonkach zajmuje się promocją i upowszechnianiem kultury i tradycji gminy Zielonki, między innymi organizując imprezy kulturalne i rekreacyjne, wydaje czasopismo "Wiadomości Lokalne Gminy Zielonki". W ramach CKPiR funkcjonuje hala sportowa oraz Centrum Integracji Społecznej w Zielonkach.

Zabytki w gminie Zielonki

• Zamek w Korzkwi
• Kościół w Korzkwi
• Kościół w Zielonkach
• Forty austriackie
• Izba Regionalna w Bibicach
• Miejsce obozowania Tadeusza Kościuszki podczas Insurekcji Kościuszkowskiej w 1794 roku w Bosutowie

Inne

Na terenie gminy znajduje się park wiejski.