Igołomia

Igołomia – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Igołomia-Wawrzeńczyce przy drodze krajowej nr 79.

Do 1954 roku siedziba gminy Igołomia. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.

Historia

Historia Igołomi sięga średniowiecza. W aktach świętopietrza z lat 1325-1327 znajduje się pierwsza wzmianka o tutejszej parafii. Początkowo parafia znajdowała się pod patronatem benedyktynów tynieckich, od XV w. zaś - Akademii Krakowskiej. Wówczas wzniesiono tu (ok. 1420) gotycką świątynię, istniejącą do dzisiaj, lecz wielokrotnie przebudowywaną. Pod koniec XVIII wieku rodzina Wodzickich wzniosła w Igołomi klasyczny pałac według projektu Christiana Aignera otoczony założeniem parkowym.

Z Igołomią związanych było kilka postaci historycznych, m.in.:

• Andrzej z Wiślicy, pierwszy znany proboszcz igołomski, późniejszy biskup szweryński;
• Stefan Artwiński, prezydent Kielc urodzony w Igołomi 11 sierpnia 1863;
• Adam Chmielowski (święty Brat Albert), polski zakonnik, założyciel zgromadzenia albertynów, uznany za świętego, urodzony w Igołomi 20 sierpnia 1845 (w jego rodzinnym domu istnieje dzisiaj muzeum mu poświęcone, w Igołomi także znajduje się klasztor albertynek).
• Wincenty Wodzinowski, wybitny malarz, uczeń Jana Matejki, urodzony w Igołomi w 1866 r.

Wnętrze kuźni igołomskiej (zachowanej do dzisiaj) przedstawił na obrazie "Kucie kos" w cyklu "Polonia" Artur Grottger.

Podczas insurekcji kościuszkowskiej 25-26 kwietnia 1794 w Igołomi zatrzymał się Tadeusz Kościuszko.

Literatura

• Krzysztof R. Prokop, Igołomia w przeszłości odległej i bliskiej (na drodze ku monografii historycznej), w: "Małopolska", t. XI (2009), s. 51–90 (wersja elektroniczna).