Kochanów (województwo małopolskie)

Kochanów – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Zabierzów.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego w Rowie Krzeszowickim.

Przez Kochanów przebiega droga krajowa 79 (Katowice – Trzebinia – Kraków – Sandomierz – Warszawa), a 1 km na północ linia kolejowa 133 Kraków – Katowice.

Kochanów był wzmiankowany w 1470, pierwotnie zwany od wzgórza i lasu Podchełmnem, Zachełmnem, Chełmem (nad wsią, po południowo zachodniej stronie, wznosi się wzgórze Chełm - 379 m n.p.m.), a także Chrosty i Chrusty.

Pomiędzy Kochanowem a Kleszczowem znajduje się Wąwóz Kochanowski. Prowadzi nim stroma droga łącząca te miejscowości (na odcinku ok. 800 m różnica wysokości prawie 100 m). Na poboczach miejscami skaliste wapienne ściany. Cały teren jest zalesiony (Las Zabierzowski) i wchodzi w skład Tenczyńskiego Parku Krajobrazowego. Wąwóz opada do Rowu Krzeszowickiego, jego dnem spływa potok o głębokim korycie. Droga prowadząca przez wąwóz jest kultowym fragmentem trasy Krakowskiego Maratonu Rowerowego. Nie jest to jednak fragment stały, ponieważ złe warunki atmosferyczne (ulewy) powodują, że droga ta potrafi zamienić się w rwący potok. Znajduje się tu użytek ekologiczny o powierzchni 3,57 ha, chroniący okazy lilii złotogłów, które rosną w otoczeniu skał wapiennych i lasu bukowe. Od zachodu wieś łączy się z przysiółkiem Niegoszowic Sowiarką, a od wschodu z Zabierzowem. Granicę północną wyznacza rzeka Rudawa, a północną Las Zabierzowski i Grzbiet Tenczyński.

Kochanów (nazwa od 1748) rozwinął się z niewielkiej osady przy należącej do dóbr aleksandrowickich karczmie. W 1580 dziedzic pobliskich Aleksandrowic Stanisław Iwan Karniński założył na swych gruntach folwarcznych niewielką papiernie. Wytwórnia przestała istnieć w 1643. W 1896 ówczesny dziedzic Aleksandrowic Eugeniusz książę Lubomirski wzniósł tu drewniany myśliwski dworek, który swój obecny kształt zyskał podczas przebudowy około 1930. Dworek niemal od początku służył dzieciom. W 1896 Towarzystwo Kolonii Wakacyjne Krakowskie wybudowało drewniany dom kolonijny. Do 1913 przebywało tu latem corocznie ok. 80 dzieci z Krakowa i Wiednia. Do 1939 przyjeżdżały tu dzieci polskie z Austrii, którymi opiekowało się Towarzystwo Szkół Ludowych. Podczas obu wojen światowych był w nim sierociniec. Po II wojnie światowej został przeznaczony na kolonie dla dzieci, a potem mieściła się w nim nieistniejąca już szkoła. Następnie obiekt został przeznaczony na świetlicę wiejską.