Libertów

Libertów – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Mogilany.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.

Przez miejscowość przechodzi łącząca Kraków z Zakopanem droga krajowa nr 7, stanowiąca na tym odcinku część zakopianki.

">edytuj] Historia Libertowa

Wieś Libertów była notowana w źródłach historycznych od 1322 roku. Kodeks dyplomatyczny katedry krakowskiej z 1874 wspomina o tym, że bracia Stanisław i Wawrzyniec, wnukowie Comesa Larentiusa posiadali w 1322 Libertów pod Mogilanami. Pierwotnie Libertów graniczył z Brzyczyną, Sidziną, Opatkowicami, Zbydniowicami i Lusiną. Na północ od Libertowa ciągnął się ważny trakt handlowy, zwany "drogą solną", a łączący Wieliczkę z dzielnicą śląską. Trakt ten był chętnie używany przez kupców solnych pragnących w swej drodze ominąć Kraków. Bliskość tego traktu wpływała jednak stymulująco na rozwój wsi znajdujących się w granicach jego oddziaływania.

Najstarsza zachowana forma toponomastyczna nazwy wsi brzmiała Luberowice, następnie Libhertow, Lambertow, Lubertowicze. Nazwa ta jest nazwą osobową, wskazującą na związek własnościowy osady z osobą noszącą imię Libert.

Libertów był wsią rycerską, a później szlachecką. Na początku XV w. właścicielem wsi był niejaki Lorconi, osoba najprawdopodobniej pochodzenia włoskiego. W drugiej połowie XV w. właścicielem Libertowa był Stanisław Dąbski herbu Rola. Z tego okresu pochodzi pierwszy opis wsi pozostawiony przez Długosza w Liber Beneficiorum. Łaciński tekst Długosza informował o tym, że w Libertowie było 10 łanów kmiecych, karczma (z osobnym gruntem) i ogród. Dziesięcina z wsi stanowiła uposażenie kościoła św. Wawrzyńca na Kazimierzu (nieistniejący od XVIII w.) i klasztoru Bożego Ciała. Stanisław Dąbski był równocześnie właścicielem okolicznych wsi, m.in. Brzyczyny Większej i Brzyczyny Mniejszej.

W 1529 roku w Libertowie nadal znajdowała się prepozytura kościoła Bożego Ciała na Kazimierzu, zabezpieczona na łanach kmiecych i zyskach karczmarzy.

W XVII w. cały majątek powiększony o wieś Gaj, znajdował się w rękach rodziny Cikowskich. W 1680 roku we wsi pobierano podatki z blisko 6 łanów ziemi. Znajdował się tu także młyn wodny o dwóch niezależnych kołach.

Aż do rozbiorów, administracyjnie wieś należała do powiatu szczyrzyckiego, a następnie wielickiego, z urzędem sądowym w Skawinie.

W XIX w. właścicielami majątku dworskiego w Libertowie (249 morg roli, 46 mórg łąk i ogrodów, 30 mórg pastwisk i 41 mórg lasu) była rodzina Padlewskich ze wschodniej Galicji. W połowie wieku wieś liczyła 550 mieszkańców.

Libertów od początków należał do parafii w Gaju, którą erygowano w 1325 roku. W 1985 roku poświęcono w Libertowie kaplicę pod wezwaniem błogosławionego Brata Alberta. Obecnie parafia libertowska ma od kilku lat swój własny kościół pod wezwaniem św. Brata Alberta.

Po reformie administracyjnej Krakowa z 1973 roku do miasta włączono Opatkowice, Sidzinę oraz część Zbydniowic i Lusiny. Wtedy też włączono do Krakowa część północnych gruntów Libertowa, które widnieją w dawnych planach katastralnych Galicji.

Z Libertowa roztacza się piękny krajobraz na opactwo w Tyńcu i klasztor na Bielanach.